Skip to main content

Εθνικό σχέδιο για μικρά τοπικά φράγματα: 5 λόγοι για τη διασφάλιση βιοποικιλότητας αλλά και της τοπικής οικονομίας

Nick Paleologos / SOOC

Η χώρα μας έχει ακόμα μεγαλύτερη ευθύνη για το οικοσύστημα διότι διαθέτει την μεγαλύτερη βιοποικιλότητα μακράν από τις άλλες χώρες της Ε.Ε.

Η Πολιτική Προστασία της χώρας μας έχει αναδειχθεί πλέον σε κρίσιμο παράγοντα διασφάλισης της ανθρώπινης ζωής και της περιουσίας των ανθρώπων. Βεβαίως μαζί με τις αρμόδιες υπηρεσίες πυροσβεστική υπηρεσία και δασαρχείο οφείλουν να συνδράμουν και στην διασφάλιση της ακεραιότητας της ελληνικής βιοποικιλότητας στην φύση, του δάσους και τα συναφή αυτονόητα για το περιβάλλον σε έκτακτες καταστάσεις.

Η χώρα μας έχει ακόμα μεγαλύτερη ευθύνη για το οικοσύστημα διότι διαθέτει την μεγαλύτερη βιοποικιλότητα μακράν από τις άλλες χώρες της Ε.Ε. άρα θα έπρεπε να διεκδικήσει με βάση αυτό το κριτήριο και ιδιαίτερα αυξημένες ενισχύσεις από τον κοινό ευρωπαϊκό προϋπολογισμό δεδομένου ότι αυτό αποτελεί μέρος της παγκόσμιας βιοποικιλότητας που απλά διαχειριζόμαστε για τις μελλοντικές γενιές του πλανήτη μας. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να βλέπουμε την χώρα και την διεκδίκηση ευρωπαϊκών κονδυλίων μόνον με ποσοτικά κριτήρια για τον επιμερισμό του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού διότι έτσι η χώρα μας με πληθυσμό περίπου 10 εκ. πολιτών θα έπρεπε να είχε ούτε το 2,5% του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, ποσό εξαιρετικά μικρό που θα καθιστούσε ακόμα και την σχετική συζήτηση μη ρεαλιστική. Προφανώς δεν πρέπει επίσης να θεωρούμε αυτονόητο ότι οι πιο πλούσιες χώρες (ευρωπαϊκός βοράς) με ευκολία να δίνουν χρήματα στον ευρωπαϊκό Νότο αν δεν προτάξουμε αντικειμενικά κριτήρια ποιότητας και ουσίας για το παγκόσμιο περιβαλλοντικό σύστημα.

Οι ελληνικές πολιτικές ηγεσίες οποιασδήποτε πολιτικής απόχρωσης θα πρέπει να συνεργάζονται στενά για αυτό με την πανεπιστημιακή και εν γένει ακαδημαϊκή κοινότητα η οποία προφανώς έχει τις έρευνες και τα ακριβή στοιχεία για να στηριχθεί αυτή η πολιτική. Θα πρέπει και οι αντίστοιχοι επιστημονικοί και επιμελητηριακοί φορείς να μην περιορίζονται σε συντεχνιακές διεκδικήσεις αλλά να διευρύνουν την σκέψη, έρευνα και μελέτη τους σε ευρύτερα κοινωνικά και γεωπεριβαλλοντικά θέματα.

Από την άλλη η ύπαρξη ενός πλούσιου βιοποικιλιακού περιβαλλοντικού συστήματος είναι και ένα πλεονέκτημα για την τοπική αυτοδιοίκηση αν πραγματικά μας ενδιαφέρει και η προστασία και ανάδειξή του αλλά και η αξιοποίησή του με βιώσιμο τρόπο. Ένα κλασσικό παράδειγμα είναι αυτό του ελληνικού υδάτινου συστήματος το οποίο προφανώς αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής της βιοποικιλότητας αλλά ταυτόχρονα χρησιμοποιείται για ύδρευση και άρδευση. Η δημιουργία μικρών φραγμάτων σε όλους τους νομούς της χώρας με έμφαση σε άνυδρες ή ορεινές ή νησιωτικές περιοχές ήταν και είναι μια εθνική προτεραιότητα.

Το πώς αυτά θα δημιουργηθούν και πού, φυσικά είναι μια διαδικασία στην οποία πρωταρχικά θα πρέπει να ασχοληθεί η τοπική αυτοδιοίκηση που γνωρίζει καλά τις τοπικές και περιφερειακές ανάγκες και εν συνεχεία να εντάσσονται σε εθνικά έργα με γενναία εθνική ή ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Το μόνον που έχει διαφοροποιηθεί από τις δεκαετίες του 60-70-80 που και τότε ήταν ζητούμενο, είναι το μέγεθός τους. Τότε αναζητούσαμε έργα μεγαθήρια, έργα φαραωνικά. Σήμερα θα πρέπει να προσγειωθούμε, όχι τόσο για οικονομικούς λόγους αλλά για πραγματικές ανάγκες, σε μεσαία και μικρά φράγματα.

Τα μικρά ή μεσαία αυτά φράγματα έχουν πολλαπλά οφέλη.

1. Συγκρατούν εξαιρετικής ποιότητας νερά που χύνονται ανεκμετάλλευτα στις θάλασσες μειώνοντας και τον κίνδυνο πλημμυρικών φαινομένων.

2. Δημιουργούν δεξαμενές που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για τοπική ύδρευση και άρδευση ιδίως σε περιόδους ξηρασίας

3. Μπορεί υπό προϋποθέσεις να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή ρεύματος με μικρά υδροηλεκτρικά εργοστάσια.

4 Επίσης μπορεί να χρησιμοποιούνται ως δεξαμενές ανεφοδιασμού ύδατος για εναέρια μέσα κυρίως ελικόπτερα σε περίπτωση πυρκαγιάς

5. Τέλος μπορεί να διαμορφώσουν νέες τουριστικές διαδρομές εφόσον είναι επισκέψιμα με δημιουργία τοπικής τουριστικής αγοράς και ψυχαγωγικών χώρων ιδιαίτερου κάλους.

Πόσο δύσκολο είναι να συντονιστούν τα κεντρικά υπουργεία (ΠΕΧΩΔΕ, Περιβάλλον, εσωτερικών, πολ προστασίας κλπ) με την τοπική αυτοδιοίκηση ώστε να οργανωθεί μελετητικά και εν  συνέχεια κατασκευαστικά η δημιουργία τους. Το αυτό λέγεται από πληθώρα γεωλόγων από την δεκαετία του 80 αλλά δυστυχώς, πλην εξαιρέσεων, δεν έχει εφαρμοσθεί ένα τέτοιο εθνικό σχέδιο και αναζητείται ο επισπεύδων φορέας για αυτό. Είναι ένα σχέδιο που θα προστατεύσει τόσο το περιβάλλον όσο και την τοπική οικονομία κι ανάπτυξη διασφαλίζοντας την παραμονή του πληθυσμού στην περιφέρεια. Παράλληλα δε, θα αποσυμφορήσουν την πίεση στα αστικά κέντρα και όχι μόνον θα περισώσουν μια σειρά από επαγγέλματα στην περιφέρεια αλλά θα ανοίξουν αρκετά νέα επαγγέλματα που σχετίζονται με την γαλάζια οικονομία όπως αυτή προσδιορίζεται από την Ε.Ε. Υπενθυμίζω ότι στην γαλάζια οικονομία συμπεριλαμβάνονται όλα τα επαγγέλματα κι οι δραστηριότητες γύρω από το νερό και την διαχείρισή του κι όχι μόνον στην παράκτιες περιοχές .

* Φωκίων Ζαϊμης, Αντιπεριφερειάρχης Αχαΐας