Σχετικά καθησυχαστικός εμφανίζεται ο καθηγητής Αναλυτικής Χημείας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Νίκος Θωμαΐδης σχετικά με την μελέτη που είδε το φως της δημοσιότητας για τις συγκεντρώσεις επικίνδυνων ουσιών στα αυγά που παράγονται σε κοτέτσια.
Στη μελέτη εξετάστηκαν αυγά εγχώριας παραγωγής συλλεγέντα από 17 κοτέτσια σε όλη την Ελλάδα και αναλύθηκαν προκειμένου να ανιχνευθεί κατά πόσο περιέχουν:
• βαρέα μέταλλα,
• φυτοφάρμακα
• φαρμακευτικά υπολείμματα και
• πολυφθοροαλκυλικές ουσίες (PFAS),
Tι είναι οι πολυφθοροαλκυλικές ουσίες (PFAS); Πρόκειται για μια οικογένεια συνθετικών χημικών ενώσεων που χρησιμοποιούνται ευρέως σε πολλά προϊόντα για τις ανθεκτικές τους ιδιότητες στο νερό, τη θερμότητα και το λίπος, αλλά είναι επίσης γνωστά ως «αιώνια χημικά» επειδή δεν διασπώνται εύκολα και συσσωρεύονται στο περιβάλλον και τον οργανισμό. Δυνητικά μπορούν να μολύνουν το πόσιμο νερό και το έδαφος, ενώ έχουν συνδεθεί με επιπτώσεις στην υγεία
Στο συμπέρασμα της έρευνας αναφέρεται:
«Εντοπίστηκε πιθανός κίνδυνος για την ανθρώπινη υγεία λόγω της παρουσίας PFAS σε αυγά από οικόσιτες κότες στην Ελλάδα. Μόνο 9 από τα 17 δείγματα συμμορφώνονταν με το όριο των 1,7 μg/kg που έχει θέσει η ΕΕ για το άθροισμα των PFHxS, PFOS, PFOA και PFNA.
Ο υπολογισμός της Εβδομαδιαίας Πρόσληψης PFAS μέσω της κατανάλωσης αυγών έδειξε ότι ο κίνδυνος διαφέρει ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα και την υπό μελέτη περιοχή, με τους υψηλότερους κινδύνους να εκτιμώνται για τους εφήβους και την Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ανεκτή Εβδομαδιαία Πρόσληψη (TWI) βασίζεται αυτή τη στιγμή στην παρουσία 4 PFAS (PFHxS, PFOS, PFOA και PFNA), ενώ ο αριθμός των PFAS που βρέθηκαν σε κάθε δείγμα αυγού κυμαινόταν μεταξύ 17 και 24, δεν μπορεί να αποκλειστεί η υποεκτίμηση του πιθανού κινδύνου για την ανθρώπινη υγεία.
Οι συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων και μακροστοιχείων στα εξεταζόμενα αυγά είναι σύμφωνες με τις τιμές που αναφέρονται στη βιβλιογραφία, αν και γενικά χαμηλότερες από αυτές που έχουν καταγραφεί σε αυγά προερχόμενα από περιοχές με βαριά ρύπανση. Σε κάθε περίπτωση, η περιεκτικότητα σε δυνητικά τοξικά μέταλλα δεν αποτελεί κίνδυνο για τη δημόσια υγεία.
Για πρώτη φορά εντοπίστηκαν φαρμακευτικές ουσίες και υπολείμματα φυτοφαρμάκων σε αυγά από οικόσιτες κότες. Η συστηματική παρουσία των περισσότερων από αυτά συνδέεται με συνήθεις γεωργικές πρακτικές. Μελλοντική έρευνα θα πρέπει να επικεντρωθεί στις οδούς έκθεσης που ευθύνονται για την παρουσία PFAS στα δείγματα αυγών από οικόσιτες κότες στην Ελλάδα.
Πως εξηγείται η υπερσυγκέντρωση
«Να μην ανησυχείτε. Αυτό που δημοσιεύτηκε είναι στα πλαίσια μιας μεγαλύτερης έρευνας που γίνεται πανευρωπαϊκά. Διερευνούμε την ύπαρξη όλων αυτών των χημικών και προσπαθούμε να κατανοήσουμε πού βρίσκεται το πρόβλημα της ρύπανσης απ’ αυτά τα χημικά σε όλη την Ευρώπη και φυσικά να ληφθούν περαιτέρω μέτρα για τη μείωση της έκθεσης του πληθυσμού σε αυτές τις ουσίες» ανέφερε o κ. Θωμαΐδης μιλώντας στο ραδιόφωνο της ΕΡΤ.
Και πρόσθεσε τα εξής: «Στη συγκεκριμένη μελέτη, η οποία είδε το φως της δημοσιότητας, έχουμε πάρει τυχαία δείγματα από οικόσιτα κοτέτσια σε πέντε σημεία στην Ελλάδα για να δούμε τυχαία τι μπορεί να προσλαμβάνουν οι καταναλωτές και βρήκαμε ότι τα 8 από τα 17 δείγματα που είχαμε, έχουν υπερβεί τη νομοθεσία στο άθροισμα των ενώσεων που υπάρχουν. Γι’ αυτό τον λόγο έχει γίνει μια μελέτη η οποία ουσιαστικά διοχετεύεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μαζί και με άλλες, οι οποίες γίνονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για να δουν πώς μπορούν να ληφθούν περαιτέρω μέτρα για τον περιορισμό αυτών των ενώσεων».
Παραδέχθηκε πάντως ότι: «Και εμείς δεν το περιμέναμε (σ.σ. αυτό το ποσοστό). Η αλήθεια είναι ωστόσο αυτή η ουσία, μία από αυτές που είναι οι απαγορευμένες, υπάρχει παντού, η PFOS. Αν εμείς τώρα πάμε να δώσουμε αίμα, είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα βρούμε PFOS στον οργανισμό μας».
Ερωτηθείς εάν, οι συγκεκριμένες χημικές ουσίες συνδέονται πράγματι με καρκίνο, βλάβες στο συκώτι και προβλήματα στο ανοσοποιητικό, κ. Θωμαΐδης απάντησε «τέτοιες μελέτες γίνονται σταδιακά και σίγουρα δεν αποτελούν μία τεκμηριωμένη αυτή τη στιγμή απάντηση στο τι συμβαίνει σε σχέση με αυτές τις ασθένειες, γιατί είναι αποσπασματικές και δεν μπορεί να γίνει ένα τελικό συμπέρασμα, να βγει δηλαδή μία τελική απάντηση αν δεν γίνει μία σοβαρή επιδημιολογική μελέτη για πάρα πολλά χρόνια.
Τι πρέπει να προσέχουν οι καταναλωτές
Σίγουρα, έχουν συσχετιστεί με κάποιες άλλες διαταραχές που λέγονται ενδοκρινικές διαταραχές και έχουν συσχετιστεί με προβλήματα στην αναπαραγωγή ή στο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών ή στην παχυσαρκία, περισσότερο από ό,τι στην καρκινογένεση ή οτιδήποτε άλλο».
Απαντώντας στο ερώτημα, αν υπάρχει κάτι να προσέξει κανείς αγοράζοντας αυγά, ο κ. Θωμαΐδης εξήγησε «Εμείς πήραμε τυχαία δείγματα τα οποία δεν πωλούνται στην ανοιχτή αγορά. Πήγαμε από την πλευρά της περιβαλλοντικής έκθεσης να δούμε. Επομένως, σε γενικές γραμμές αυτό το οποίο πρέπει να πούμε στους καταναλωτές είναι ότι δεν χρειάζεται κανένας λόγος ανησυχίας. Αυτές οι έρευνες θα συνεχίσουν να γίνονται και θα βλέπουν το φως της δημοσιότητας» τόνισε, σημειώνοντας πως όπως ισχύει για όλα τα τρόφιμα πρέπει ο καταναλωτής να προτιμά τα πιστοποιημένα προϊόντα.
