Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος είναι ένα από τα πιο υψηλόφωνα θαύματα της ζωής του Ιησού Χριστού και μία από τις 12 μεγάλες δεσποτικές εορτές της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Η Εκκλησία την τιμά στις 6 Αυγούστου, ημέρα αφιερωμένη στη θεία φανέρωση της δόξας του Χριστού, λίγο πριν το Πάθος.
Σύμφωνα με τις ευαγγελικές αφηγήσεις (Ματθ. 17:1-8, Μάρκ. 9:2-8, Λουκ. 9:28-36), ο Χριστός ανέβηκε μαζί με τρεις από τους πιο κοντινούς του μαθητές –τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη– στο όρος Θαβώρ για να προσευχηθεί. Εκεί, ενώ οι μαθητές αποκοιμήθηκαν, τους ξύπνησε ένα υπερφυσικό φως: ο Ιησούς έλαμπε «ως ο ήλιος» και τα ενδύματά του έγιναν «λευκά ως το φως».
Στο πλευρό του εμφανίστηκαν ο Μωυσής και ο Προφήτης Ηλίας, προσωποποιήσεις του Νόμου και των Προφητών αντίστοιχα, με τους οποίους συνομιλούσε. Η κορύφωση της στιγμής ήρθε με μια θεϊκή φωνή από τον ουρανό: «Οὗτός ἐστιν ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα· αὐτοῦ ἀκούετε» – επιβεβαίωση της θεότητας του Ιησού και πρόσκληση υπακοής σε εκείνον ως τον ενσαρκωμένο Λόγο του Θεού.
Ένα θαύμα μοναδικό στο είδος του
Η Μεταμόρφωση ξεχωρίζει ανάμεσα στα θαύματα του Χριστού, γιατί δεν γίνεται υπέρ τρίτων αλλά στον ίδιο τον Ιησού: φανερώνει τη θεϊκή φύση που συνυπάρχει με την ανθρώπινη. Δεν είναι επίδειξη δύναμης αλλά αποκαλυπτική εμπειρία για τους μαθητές, που λίγο αργότερα θα βρεθούν αντιμέτωποι με τη δοκιμασία της Σταύρωσης.
Είναι ένα προανάκρουσμα της Ανάστασης, μια μαρτυρία για το φως της Βασιλείας που ήδη υπάρχει, αλλά ακόμα δεν έχει φανερωθεί πλήρως.
Ο Θωμάς Ακινάτης χαρακτήρισε τη Μεταμόρφωση ως «το μεγαλύτερο από τα θαύματα», επειδή αποτελεί σύνδεσμο ανάμεσα στη Βάπτιση και στην Ανάσταση. Για την Πατερική Παράδοση, είναι μια εμπειρία θεοπτίας, μια γεύση της μέλλουσας δόξας που προορίζεται για τους αγιασμένους.
Λατρεία και συμβολισμός
Στην Ορθόδοξη παράδοση, η εορτή της Μεταμορφώσεως συνοδεύεται από τη λειτουργική ευλογία των πρώτων σταφυλιών, ως προσφορά ευχαριστίας για τους πρώτους καρπούς της γης.
Το έθιμο αυτό έχει ρίζες στην Παλαιά Διαθήκη, αλλά στην εκκλησιαστική συνείδηση συνδέεται με το φως του Χριστού και τη μεταμόρφωση της ίδιας της δημιουργίας. Η γιορτή έχει βαθύτατα ασκητικό και εσχατολογικό περιεχόμενο, γι’ αυτό και τοποθετείται χρονικά στη μέση της Νηστείας του Δεκαπενταύγουστου.
Η Εκκλησία υπενθυμίζει ότι η δόξα του Θεού δεν αποκαλύπτεται μόνο στο τέλος αλλά ήδη «τώρα» σε όσους ζουν με πίστη και καθαρότητα καρδιάς.
