Η φοιτητική στέγη είναι το ζήτημα που απασχολεί τους γονείς με παιδιά που πέρασαν σε διαφορετική πόλη από την οικογενειακή εστία. Αναζήτηση σπιτιού, αγωνία για την εξεύρεση αξιοπρεπούς κατοικίας και… εγκεφαλικό όταν ακούνε την τιμή. Όλα τα ρεπορτάζ αναφέρουν πολύ μεγάλες αυξήσεις στα σπίτια για φοιτητές σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας.
Οι φοιτητές που σπουδάζουν σε άλλη πόλη αποτελούν το οξυγόνο για πολλές πόλεις της περιφέρειας, που περιμένουν από τους φοιτητές να συμπληρώσουν το εισόδημά τους και να μειώσουν την οικονομική απόσταση από την Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Η κατάσταση, όμως, τα τελευταία χρόνια δείχνει να έχει ξεφύγει σε σχέση με τις τιμές που ζητούν από τους γονείς να πληρώσουν. Φυσικά δεν υπάρχει αξιόπιστη φοιτητική μέριμνα, δηλαδή δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα φοιτητικές εστίες και όπου υπάρχουν είναι σε άθλια κατάσταση. Οι φοιτητικές εστίες υπάρχουν για να λέμε ότι έχουμε κι από αυτό και όχι για να βοηθούν τους φοιτητές που δεν έχουν χρήματα να σπουδάσουν. Δεν μπορούν να ικανοποιήσουν πάνω από το 3% των φοιτητών, σε κτίρια που έχουν να συντηρηθούν από τότε που χτίστηκαν. Τώρα τελευταία έχουν εξαγγελθεί ανακαινίσεις σε κάποιες από αυτές. Να δούμε πότε θα γίνουν, αλλά είναι πολύ δύσκολο να ξεκολλήσουμε από το 3%.
Χωρίς εναλλακτική
Οι γονείς δεν έχουν εναλλακτική λύση. Η αλήθεια είναι ότι επίτηδες δεν δημιουργήθηκαν εστίες για να γίνεται μεταφορά πόρων από το κέντρο προς την περιφέρεια και μέσω των ενοικίων, αλλά και με τα συνολικά έξοδα των φοιτητών στις πόλεις που σπουδάζουν. Αυτοί και οι στρατιωτικοί συντηρούν χρόνια τώρα τις ακριτικές πόλεις που δοκιμάζονται οικονομικά.
Οι συγχωνεύσεις των στρατοπέδων και η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ) μείωσαν και τους στρατιωτικούς και τους φοιτητές σε πολλές πόλεις, σχεδόν ταυτόχρονα. Δεν είμαι μεσίτης, ούτε γνωρίζω κάτι από το real estate, συνεπώς δεν μπορώ να έχω γνώση για την προσφορά σπιτιών στις διάφορες πόλεις της Ελλάδας. Κατανοώ ότι το Airbnb μείωσε τα σπίτια που διατίθενται για φοιτητές. Δεν μπορώ να γνωρίζω πόσο μεγάλη είναι αυτή η μείωση.
Μπορούμε, όμως, να μιλήσουμε για τη ζήτηση σπιτιών από τους φοιτητές και να έχουμε μία εικόνα για τον αριθμό των φοιτητών που πέρασαν σε κάθε πόλη και κυρίως για τις κενές θέσεις. Φέτος για 5η χρονιά εφαρμόστηκε το μέτρο της ΕΒΕ, που αφήνει κάθε χρόνο έναν στους τρεις υποψηφίους εκτός των ΑΕΙ. Οι κενές θέσεις υπερβαίνουν τις 10.000 τον χρόνο, περίπου 50.000 στην πενταετία. Βέβαια οι περισσότερες σχολές είναι τετραετούς φοίτησης, αλλά λίγοι φοιτητές παίρνουν το πτυχίο τους στα τέσσερα χρόνια και, βέβαια, υπάρχουν και οι πολυτεχνικές και οι γεωπονικές που έχουν πενταετή διάρκεια φοίτησης.
Μεγάλες διαφορές ανά πόλη
Οι κενές θέσεις ανά πόλη έχουν μεγάλες διαφορές. Σε κάποιες περιπτώσεις δεν μεταβάλλεται η ζήτηση για φοιτητικές κατοικίες καθόλου ή σχεδόν καθόλου. Στον πίνακα βλέπουμε τις κενές θέσεις στις περισσότερες πόλεις της Ελλάδας το 2025 και με προσέγγιση υπολογίζουμε τους αριθμούς για την πενταετία. Υπάρχουν διαφορές από χρονιά σε χρονιά, οπότε ο πολλαπλασιασμός των κενών θέσεων του 2025 επί 5 δεν έχει απόλυτη ακρίβεια, αλλά αρκεί για να μας δώσει μια ιδέα.
Σε Αθήνα, Αιγάλεω και Πειραιά οι κενές θέσεις της πενταετίας είναι 9.565. Δεν επηρεάζουν σημαντικά τα πράγματα διότι το μέγεθος της πόλης είναι πολύ μεγάλο. Υπάρχουν κάποιες άλλες πόλεις που δεν έχουν καμία κενή θέση, όπως η Αλεξανδρούπολη, η Κομοτηνή, η Ρόδος, οι Σέρρες.
Σε κάποιες άλλες πόλεις η μείωση των φοιτητών είναι μικρότερη και σε άλλες πολύ μεγάλη. Στη Θεσσαλονίκη οι 5.985 κενές θέσεις δεν φαίνονται, σε σχέση με το μέγεθος της πόλης, ίσως, και να υπερκαλύπτονται από τα επιπλέον σπίτια που διατίθενται για βραχυχρόνια μίσθωση.
Στα Γιάννενα, όμως, οι 3525 θέσεις αποτελούν πολύ σημαντική μείωση της ζήτησης. Στα Γρεβενά οι 1.735 θέσεις και στη Δράμα οι 1.480 κενές θέσεις πρέπει να είναι καθοριστικές στη μείωση της ζήτησης. Η Πάτρα με 2.460 κενές θέσεις και η Κοζάνη με 2.615 κενές θέσεις πρέπει να έχουν σημαντικό πρόβλημα.
Η μείωση στα Χανιά κατά 1.495 φοιτητές, στο Ρέθυμνο κατά 2.265 φοιτητές και στο Ηράκλειο κατά 1.365 θέσεις νομίζω ότι καλύπτονται από τη διάθεση των σπιτιών στον τουρισμό. Πόλεις, όμως, όπως η Λαμία, το Μεσολόγγι, η Μυτιλήνη, η Λάρισα, η Τρίπολη, η Φλώρινα και η Καστοριά πρέπει να αντιμετωπίζουν σημαντικό πρόβλημα κενών σπιτιών. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις οι πιθανές αυξήσεις δεν προκύπτουν εξαιτίας της ζήτησης, αλλά από άλλους λόγους, όπως η αύξηση της αξίας των ακινήτων, που πυροδοτεί την αύξηση των ενοικίων και η γενικότερη αίσθηση της ακρίβειας.
Η κατάσταση διαφέρει, λοιπόν, από πόλη σε πόλη. Δεν υπάρχει κάτι ενιαίο. Ανάλογα με την πόλη που ψάχνετε σπίτι μπορείτε να έχετε μία εικόνα της ζήτησης για φοιτητικό σπίτι, να δείτε αν υπάρχει επαρκής προσφορά σπιτιών ή όχι και ανάλογα να πάρετε τις αποφάσεις σας.
