Η παγκόσμια αγορά φαρμακευτικής κάνναβης παρουσιάζει σημαντική ανάπτυξη και προοπτικές. Στην Ελλάδα η επίδρασή της στην οικονομία αναμένεται σε βάθος χρόνου να ξεπεράσει το 1,2 δις ευρώ ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο πρόκειται να ξεπεράσει τα 21 δις δολάρια. Επίσης, μόνο το Φεβρουάριο του 2025 στη χώρα μας καταγράφηκαν 1700 καινούργιοι ασθενείς και δόθηκαν συνολικά 4.000 κουτιά όταν το Μάρτιο του 2024 που ξεκίνησε η διάθεση προϊόντων από τα φαρμακεία χορηγήθηκαν μόνο 350 κουτιά.
Η φαρμακευτική κάνναβη συνταγογραφείται σε ασθενείς με χρόνιους πόνους από σοβαρές παθήσεις. Μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου για την βιομηχανική κάνναβη, (ΦΕΚ Β, 929/2016) καθίσταται νόμιμη η καλλιέργεια όπως επίσης και η εισαγωγή σκευασμάτων CBD στη χώρα μας.
Στην παγκόσμια αγορά ξεχωρίζουν την ιατρική κάνναβη (Medical Cannabis) και τη φαρμακευτική κάνναβη (Pharmaceutical Cannabis) στη δυναμική των πωλήσεων και την ανάπτυξη της αγοράς καθώς όπως διαφέρουν σε πολλά σημεία, συμπεριλαμβανομένων των επιδράσεων, των χρήσεων, των μεθόδων κατανάλωσης και της προσβασιμότητάς τους. Η πιο σημαντική διαφορά είναι ότι η ιατρική κάνναβη διατίθεται μόνο με ιατρική συνταγή, ενώ τα προϊόντα CBD μπορούν να αγοραστούν χωρίς ιατρική συνταγή και διαδικτυακά.
Στην Ελλάδα έχει επικρατήσει η ορολογία Φαρμακευτική Κάνναβη για τα συνταγογραφούμενα προϊόντα.
Η αγορά της Medical Cannabis
Ο κλάδος Medical Cannabis εξελίσσεται διαρκώς, καθοδηγούμενος από πλήθος επιστημονικών μελετών που ενισχύουν τη γνώση για τις ιδιότητες της κάνναβης σε ένα ευρύ φάσμα ιατρικών ενδείξεων (όπως ο χρόνιος πόνος, σπαστικότητα κ.ά.), με τις ενδείξεις ολοένα και να πληθαίνουν. Σύμφωνα με το Statista το 2025 η παγκόσμια αγορά φαρμακευτικής κάνναβης πρόκειται να ξεπεράσει τα 21 δις δολάρια με ανάπτυξη 5%, ενώ η ευρωπαϊκή αγορά αναπτύσσεται με ταχύτερους ρυθμούς (+10%) και πρόκειται το 2025 να φτάσει τα 1,8 δις ευρώ.
Η αγορά της Pharmaceutical Cannabis
Τα έσοδα στην αγορά φαρμακευτικής κάνναβης παγκοσμίως προβλέπεται να φτάσουν τα 2,27 δις δολάρια το 2025. Τα έσοδα αναμένεται να παρουσιάσουν ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης (CAGR 2025-2030) 4,59%, οδηγώντας σε όγκο αγοράς 2,84 δις δολαρίων έως το 2030. Λαμβάνοντας υπόψη παγκόσμιες συγκρίσεις, οι Ηνωμένες Πολιτείες αναμένεται να δημιουργήσουν τα υψηλότερα έσοδα (1,02 δις δολάρια το 2025). Όσον αφορά τα έσοδα ανά άτομο το 2025, δημιουργούνται 2 χιλιάδες δολάρια σε σχέση με τα συνολικά στοιχεία του πληθυσμού. Στην παγκόσμια αγορά φαρμακευτικής κάνναβης, οι Ηνωμένες Πολιτείες ηγούνται στην έρευνα και ανάπτυξη, διαμορφώνοντας τα βιομηχανικά πρότυπα και προωθώντας την καινοτομία.
Ραγδαία ανάπτυξη
H επίδραση της βιομηχανίας φαρμακευτικής κάνναβης, στην ελληνική οικονομία από την παραγωγή υπολογίζεται ότι σε βάθος χρόνου 12 ετών θα ξεπεράσει το 1,2 δισ. ευρώ. Συγκεκριμένα, τα διαθέσιμα από τις εταιρείες Lavipharm και Pharmaserv-Lilly, σκευάσματα ξηρού ανθού κάνναβης άρχισαν να συνταγογραφούνται τον Φεβρουάριο του 2024 και χορηγούνται δια εισπνοής με ειδική εγκεκριμένη ιατροτεχνολογική συσκευή. Να σημειωθεί ότι τα προϊόντα δεν αποζημιώνονται από τα ασφαλιστικά ταμεία και οι ασθενείς καλούνται να καταβάλουν εξ ολοκλήρου το αυξημένο κόστος τους. Η πρώτη συνταγή εκτελέστηκε από ασθενή που υπέφερε από χρόνιους πόνους, λόγω ψωριασικής αρθρίτιδας.
Σύμφωνα με πληροφορίες μέχρι στιγμής συνταγογραφούν 1000 γιατροί και φτάσαμε τις 7000 συνταγές. Μόνο το Φεβρουάριο του 2025 καταγράφηκαν 1700 καινούργιοι ασθενείς και δόθηκαν συνολικά 4.000 κουτιά όταν το Μάρτιο του 2024 ήταν μόνο 350 κουτιά. Όπως λένε άνθρωποι της αγοράς ξεκινήσαμε με 500 συνταγές το μήνα, για 6 μήνες και η ανάπτυξη είναι ραγδαία μέχρι στιγμής.
Προοπτικές στην παγκόσμια αγορά
Οι ασθενείς στρέφονται όλο και περισσότερο σε προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης λόγω της αυξανόμενης επίγνωσης των πιθανών οφελών για την υγεία και των θεραπευτικών ιδιοτήτων τους. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η αγορά αυτή παρουσιάζει σημαντική ανάπτυξη λόγω της αυξανόμενης νομιμοποίησης τόσο της ιατρικής όσο και της ψυχαγωγικής κάνναβης σε διάφορες πολιτείες. Αυτή η τάση δημιουργεί ευκαιρίες για τις φαρμακευτικές εταιρείες να αναπτύξουν καινοτόμα προϊόντα με βάση την κάνναβη για να καλύψουν την αυξανόμενη καταναλωτική ζήτηση.
Στην Ευρώπη, χώρες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία αναδεικνύονται ως βασικοί παράγοντες στην αγορά κάνναβης. Η νομιμοποίηση της ιατρικής κάνναβης σε αυτές τις περιοχές έχει ανοίξει το δρόμο για τις φαρμακευτικές εταιρείες να διεξάγουν δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης για την εισαγωγή νέων φαρμάκων που προέρχονται από την κάνναβη στην αγορά. Στον Καναδά, η νομιμοποίηση της ψυχαγωγικής κάνναβης έχει οδηγήσει σε αύξηση της αγοράς φαρμακευτικής κάνναβης. Οι καταναλωτές δείχνουν προτίμηση σε προϊόντα με έγχυση κάνναβης, όπως έλαια, βάμματα και βρώσιμα, οδηγώντας την ανάπτυξη της αγοράς στη χώρα.
Στην Αυστραλία, η αγορά φαρμακευτικής κάνναβης επεκτείνεται ραγδαία λόγω των προσπαθειών της κυβέρνησης να ρυθμίσει και να νομιμοποιήσει την ιατρική κάνναβη. Το ευνοϊκό κλίμα της χώρας για την καλλιέργεια κάνναβης προσελκύει επενδύσεις από φαρμακευτικές εταιρείες που επιδιώκουν να εδραιώσουν την παρουσία τους στην αυστραλιανή αγορά. Στη Λατινική Αμερική, χώρες όπως η Κολομβία και η Ουρουγουάη αναδεικνύονται ως βασικοί παράγοντες στην αγορά φαρμακευτικής κάνναβης λόγω των προοδευτικών κανονισμών για την κάνναβη. Το χαμηλό κόστος παραγωγής και το ευνοϊκό ρυθμιστικό περιβάλλον σε αυτές τις χώρες προσελκύουν διεθνείς φαρμακευτικές εταιρείες να δημιουργήσουν εγκαταστάσεις καλλιέργειας και παραγωγής.
Η Ευρώπη ηγέτης στις εισαγωγές
Οι ευρωπαϊκές χώρες ήταν οι μεγαλύτεροι αγοραστές κάνναβης και ελαίων κάνναβης, ξοδεύοντας 1,28 δισεκατομμύρια δολάρια — αντιπροσωπεύοντας το 35,4% του παγκόσμιου συνόλου. Ακολούθησε η Βόρεια Αμερική με 29,1% του συνολικού μεριδίου των εισαγωγών, ενώ η Ασία εισήγαγε το 28,2% ελαίων κάνναβης. Οι ταχύτερα αναπτυσσόμενες αγορές για εξαγωγές λαδιού κάνναβης από το 2022 περιλαμβάνουν το Βιετνάμ, με αύξηση 131,2%, το Χονγκ Κονγκ (άνοδος 104,1%), την Ολλανδία (αύξηση 27,1%) και τη Νέα Ζηλανδία (άνοδος 19,7%).
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η ώθηση για καλύτερη πρόσβαση στην ιατρική κάνναβη κερδίζει έδαφος. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέγραψε πρόσφατα μια πρωτοβουλία πολιτών που ζητά βελτιωμένη πρόσβαση στην ιατρική κάνναβη σε όλες τις χώρες μέλη, καταδεικνύοντας περαιτέρω το αυξανόμενο ενδιαφέρον της περιοχής για τις θεραπευτικές
Καθώς όλο και περισσότερες χώρες αγκαλιάζουν την κάνναβη για ιατρική χρήση και για ενήλικες, η παγκόσμια αγορά είναι έτοιμη για περαιτέρω ανάπτυξη, με αυξανόμενη εξάρτηση από το διεθνές εμπόριο για την κάλυψη της ζήτησης. Η σταθερή αύξηση των εξαγωγών και των εισαγωγών υπογραμμίζει τη διασύνδεση της βιομηχανίας κάνναβης και τις σημαντικές οικονομικές ευκαιρίες που παρουσιάζει σε όλες τις περιοχές.
Επενδύσεις στην Ελλάδα
Η Ελλάδα αποτελεί πλέον μία από τις ανερχόμενες αγορές στον τομέα της φαρμακευτικής κάνναβης, με σημαντικές και σταθερά αυξανόμενες επενδύσεις. Η Tikun Olam Ελλάδος ξεχωρίζει με επένδυση που ξεπερνά τα 60 εκατ. ευρώ, αποτελώντας την πρώτη εταιρεία στην Ελλάδα που αδειοδοτήθηκε από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ) για την καλλιέργεια και παραγωγή φαρμακευτικής κάνναβης, με τα τελικά της προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης να είναι ήδη διαθέσιμα κατόπιν συνταγογράφησης από τον Μάρτιο του 2024.
Σημαντικές επενδύσεις έχουν επίσης πραγματοποιήσει η Curity Pharma με ύψος κοντά στα 20 εκατ. ευρώ στη Λάρισα, η GreCan με πάνω από 10 εκατ. ευρώ στο Κιλκίς καθώς και η Akos με περίπου 5,5 εκ στην Πάτρα, η Anthera Pharmaceuticals στην Κόρινθο K.B. LIFE Pharmaceutical (πρώην KB ENERGY LTD) στο Αιτωλικό και η KANNABIO που κάνει βιολογική παραγωγή.
Πέρα από αυτές, υπάρχουν και άλλες εταιρείες που επενδύουν στον κλάδο, ενώ αρκετές ακόμα προετοιμάζονται να εισέλθουν στην αγορά, δείχνοντας το δυναμισμό και το αναπτυσσόμενο ενδιαφέρον για την ελληνική αγορά φαρμακευτικής κάνναβης.
Οι αλλαγές του πλαισίου από το 2018, δημιουργούν ένα σταθερό και ελκυστικό περιβάλλον για επενδύσεις, ενώ τα πλεονεκτήματα της χώρας, όπως το κλίμα και η γεωγραφική θέση, την καθιστούν ιδανικό κόμβο παραγωγής για την ευρωπαϊκή αγορά. Και οι προοπτικές για τον κλάδο είναι ιδιαίτερα θετικές, με τις επενδύσεις να αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της οικονομίας, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και την εδραίωση της Ελλάδας ως σημαντικού παίκτη στον παγκόσμιο χάρτη της φαρμακευτικής κάνναβης.
Tikun Olam Ελλάδος: Διευρύνει τις εξαγωγές της
Η 1η εταιρεία φαρμακευτικής κάνναβης που αδειοδοτήθηκε από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ) στην Ελλάδα, η Tikun Olam Ελλάδος διευρύνει την εξαγωγική της δραστηριότητα σε νέες χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία. Η Tikun Olam Ελλάδος διαθέτει τελικά προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης κατόπιν συνταγογράφησης στην ελληνική αγορά από τον Μάρτιο του 2024. Η πρώτη της εξαγωγική δραστηριότητα τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης έγινε πέρσι με την Ελβετία, και μέσα στο 2025 συνεχίζει να διευρύνει τις δραστηριότητές της σε δύο αγορές ορόσημο όπως τις χαρακτήρισε ο CEO της Tikun Olam Ελλάδος, Νίκος Μπέης. Οι υπερσύγχρονες, state-of-the-art εγκαταστάσεις της Tikun Olam Ελλάδος στην Κόρινθο, πληρούν τα αυστηρότερα διεθνή πρότυπα και είναι πιστοποιημένες σύμφωνα με τα πρότυπα EU-GMP (Good Manufacturing Practices) του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων και GACP (Good Agricultural and Collection Practices) από την Q-CERT. Τα επόμενα βήματα της Tikun Olam Ελλάδος περιλαμβάνουν τη διεύρυνση του χαρτοφυλακίου τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης σε μορφή ξηρού ανθού, με την εταιρεία να βρίσκεται ήδη σε στάδιο παραγωγής και καλλιέργειας νέων ποικιλιών φαρμακευτικής κάνναβης. Επιπροσθέτως η εταιρεία, πρόκειται σύντομα να διαθέσει στην ελληνική και την ευρωπαϊκή αγορά νέες μορφές τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης, όπως στοματικές σταγόνες που χορηγούνται υπογλώσσια.
Curity Pharma: Στρατηγική συμμαχία
Curity Pharma και Galenica ενώνουν τις δυνάμεις τους με μια στρατηγική συμμαχία που σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας εποχής στο χώρο της ιατρικής κάνναβης και δίνει έμφαση στην εξατομικευμένη φροντίδα και την ενίσχυση των επαγγελματιών υγείας. Να σημειωθεί ότι η μονάδα της Curity Pharma εκτείνεται σε μια ιδιόκτητη έκταση 67.000 τ.μ. στη Βιομηχανική Περιοχή της Λάρισας. Οι εγκαταστάσεις της περιλαμβάνουν μία πρωτοποριακή υβριδική θερμοκηπιακή μονάδα 5.000 τ.μ. για την καλλιέργεια φαρμακευτικής κάνναβης, καθώς και μια παραγωγική μονάδα 1.800 τ.μ., η οποία λειτουργεί σύμφωνα με τα πρότυπα Ορθής Παρασκευαστικής Πρακτικής (GMP). Με αφορμή τη νέα συνεργασία ο συνιδρυτής, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Curity Pharma, Μάνος Χατήρας, εξήγησε ότι η είσοδος της Curity Pharma στον τομέα της ιατρικής κάνναβης πραγματοποιείται με ένα διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο 8 προϊόντων, τα οποία σχεδιάστηκαν ώστε να επιτρέπουν στους ιατρούς να επιλέγουν το κατάλληλο σκεύασμα για κάθε ασθενή, με βάση τις άμεσες και μακροπρόθεσμες ανάγκες του.
Ποιοι λαμβάνουν θεραπεία στην Ελλάδα
Οι ασθενείς στην Ελλάδα που λαμβάνουν φαρμακευτική κάνναβη είναι κυρίως για τη διαχείριση του χρόνιου πόνου και της σπαστικότητας που σχετίζεται με Σκλήρυνση κατά Πλάκας (ΣΚΠ). Ωστόσο, όλοι ευελπιστούν ότι θα επεκταθούν αυτές οι ενδείξεις για να επωφεληθούν όσοι περισσότεροι ασθενείς. Υπάρχουν όμως ακόμα Έλληνες καταφεύγουν στην παράνομη και μη ελεγχόμενη χρήση προϊόντων κάνναβης, χωρίς να γνωρίζουν ότι θα μπορούσαν να λάβουν έγκυρη θεραπεία. Οι ειδικοί συμβουλεύουν τα άτομα που κάνουν συχνή χρήση κάνναβης να μιλήσουν με τον ιατρό τους ώστε να τους συνταγογραφηθεί ένα ποιοτικό, ασφαλές προϊόν που θα το προμηθευτούν από το φαρμακείο τους.
Οι εταιρείες που έχουν αναλάβει τη διανομή των προϊόντων, η Lavipharm και η Pharmaserv-Lilly κυκλοφορούν ήδη στην ελληνική αγορά από δύο προϊόντα ξηρού ανθού η κάθε μία και στα άμεσα σχέδια τους περιλαμβάνεται η επέκταση της γκάμας αυτής με περισσότερα είδη ξηρού ανθού καθώς και έλαια κάνναβης.
Οι επενδύσεις αντιστρέφουν το brain drain
Ο κλάδος της φαρμακευτικής κάνναβης, ως ένας καινοτόμος και ταχέως αναπτυσσόμενος τομέας, έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον πολλών επαγγελματιών στην Ελλάδα και διεθνώς. Πρόκειται για έναν κλάδο που συνδυάζει την επιστημονική έρευνα, την τεχνολογία και τη φαρμακευτική παραγωγή, δημιουργώντας ευκαιρίες σε εξειδικευμένους τομείς όπως η καλλιέργεια (cultivation), το post-harvest , η έρευνα και ανάπτυξη (R&D), η ποιότητα και ο έλεγχος (QC, QA), καθώς και το μάρκετινγκ.
Παλαιότερα, η έλλειψη αναπτυγμένων υποδομών και νομοθετικού πλαισίου στην Ελλάδα οδήγησε πολλούς νέους επιστήμονες και τεχνικούς να αναζητήσουν εξειδίκευση και ευκαιρίες στο εξωτερικό, σε αγορές όπου ο κλάδος είχε ήδη ξεκινήσει και αναπτυσσόταν. Αυτό δημιούργησε ένα φαινόμενο brain drain, με εξειδικευμένα στελέχη να μετακινούνται σε χώρες με πιο ευνοϊκό περιβάλλον για την κάνναβη.
Ωστόσο, σήμερα η εικόνα αλλάζει σημαντικά. Με την άνοδο των επενδύσεων στην Ελλάδα και τη βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου, η εγχώρια αγορά φαρμακευτικής κάνναβης αποκτά σταθερότητα και προοπτικές ανάπτυξης. Αυτό δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας και ευκαιρίες για επιστήμονες και τεχνικούς που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν από τα πρώτα στάδια της ανάπτυξης ενός δυναμικού κλάδου.
Επιπλέον, ο κλάδος της φαρμακευτικής κάνναβης στην Ελλάδα μπορεί να λειτουργήσει ως μαγνήτης για εξειδικευμένους Έλληνες που εργάζονται στο εξωτερικό, προσφέροντας τους τη δυνατότητα να επιστρέψουν και να συνεισφέρουν στον κλάδο της φαρμακευτικής κάνναβης. Παράλληλα, συμβάλλει στη διατήρηση του εργατικού δυναμικού που διαφορετικά θα σκεφτόταν σοβαρά το ενδεχόμενο να αναζητήσει ευκαιρίες στο εξωτερικό.
Με τις συνεχείς επενδύσεις και την επέκταση της αγοράς, η φαρμακευτική κάνναβη μπορεί να αποτελέσει σημαντικό παράγοντα στην αντιστροφή του brain drain, ενισχύοντας την εγχώρια οικονομία και προωθώντας την επιστημονική ανάπτυξη στην Ελλάδα.
Υπάρχουν ήδη παραδείγματα επιστροφής Ελλήνων του εξωτερικού, καθώς και περιπτώσεις συνεργασιών με ελληνικά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα. Αν και δεν μπορούμε να μιλήσουμε ακόμη για συνολική αναστροφή του brain drain, είναι σαφές πως ο κλάδος λειτουργεί ως μοχλός προσέλκυσης ανθρώπινου κεφαλαίου, δημιουργώντας ποιοτικές θέσεις εργασίας και δίνοντας νέα προοπτική σε ένα μορφωμένο και εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό
