Skip to main content

Αποκρυπτογράφηση της λειτουργίας του Προσωπικού Αριθμού

(ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ/EUROKINISSI)

Πού στοχεύει, τι εξυπηρετεί και τι αλλάζει στην καθημερινότητα των πολιτών

© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη

«Ο Προσωπικός Αριθμός δεν είναι αριθμός πρόσβασης σε κάποιο μητρώο. Είναι αριθμός ταυτοποίησης, απολύτως ασφαλής. Οι τομεακοί αριθμοί (ΑΦΜ, ΑΜΚΑ, Δελτίου Ταυτότητας, δημοτολογίου και ΕΜΕπ) δεν καταργούνται. Παραμένουν σε πλήρη ισχύ. Δεν αλλάζει τίποτα στο θεσμικό πλαίσιο που τους διέπει.»

Τα παραπάνω επισημαίνει μιλώντας στη «Ν» ο Γενικός Γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης (ΓΓΠΣΨΔ) Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος, ξεδιπλώνοντας τον τρόπο που δουλεύει ο Προσωπικός Αριθμός:

Ο κ. Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος.

«Ο ΠΑ φιλοδοξούμε να γίνει ο μοναδικός αριθμός που θα πρέπει να θυμάται ο πολίτης για να εξυπηρετείται από το δημόσιο και αυτό δεν έχει καμία σχέση με το που φυλάσσονται τα αρχεία υγείας, τα φορολογικά κ.λ.π. και με ποιον τρόπο κάποιος έχει πρόσβαση σε αυτά. Ο προσωπικός αριθμός έρχεται να βελτιώσει το επίπεδο προστασίας προσωπικών δεδομένων, όχι το ανάποδο.

Όταν λοιπόν ένας πολίτης πάει σε μια δημόσια υπηρεσία, ο υπάλληλος θα του ζητήσει τον ΠΑ. Μέσω μιας ειδικής εφαρμογής, πρόσβαση στην οποία έχουν μόνο εξουσιοδοτημένοι από την υπηρεσία τους υπάλληλοι, γίνεται η ταυτοποίηση του πολίτη με τη χρήση του ΠΑ. Ο ΠΑ αντιστοιχείται με άλλους τομεακούς αριθμούς   και παρέχεται στον αιτούντα η αντίστοιχη υπηρεσία. Ο εκάστοτε υπάλληλος δεν έχει τη δυνατότητα να μπει σε άλλα συστήματα και μητρώα πέρα από αυτό που είναι εξουσιοδοτημένος. Συνεπώς, δεν θα έχει πρόσβαση σε περισσότερα δεδομένα που αφορούν στον πολίτη. Ακριβώς, όπως ίσχυε μέχρι σήμερα που ο πολίτης χρησιμοποιούσε τους ισχύοντες τομεακούς αριθμούς για την εξυπηρέτηση του».

Ο υπάλληλος όμως έχει δει το ΑΦΜ του πολίτη αντιτείνουμε.

«Ναι, εφόσον ο ΠΑ ενσωματώνει το ΑΦΜ, ο υπάλληλος έχει και το ΑΦΜ. Μα και σήμερα χρησιμοποιούμε το ΑΦΜ για την εξυπηρέτηση μας σε φορείς με φορολογικό αντικείμενο. Για να μπει κάποιος όμως στα φορολογικά δεδομένα κάποιου πολίτη, πρέπει να έχει τους κωδικούς taxisnet. Δεν αλλάζει κάτι με τον ΠΑ.

Πέρα από αυτό, καθώς πλέον όλη η διαδικασία με τη χρήση του ΠΑ είναι ηλεκτρονική, το «ίχνος» των κινήσεων καταγράφεται. Κάθε εξυπηρέτηση πολίτη με χρήση της ειδικής εφαρμογής και του ΠΑ του από δημόσια υπηρεσία, θα είναι ανιχνεύσιμη. Και αυτό ίσχυει προφανως και σε κάθε περίπτωση παράτυπης ενέργειας.

Όλα όσα έχουν γίνει, στο πλαίσιο του σχεδιασμού της δράσης του ΠΑ, είναι σε απόλυτη συμφωνία με ό,τι ζήτησε η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ). Δεν υπάρχουν συγκεντρωμένα και σε αντιστοίχιση με τον ΠΑ γενικά τα στοιχεία – προσωπικά δεδομένα του πολίτη. Πρωταρχικός μας στόχος είναι η ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων και γιαυτό χρησιμοποιούμε επιπρόσθετα σύγχρονα εργαλεία κρυπτογράφησης που έχουμε στη διάθεσή μας στη ΓΓΠΣΨΔ.

Σε περίπτωση απώλειας ή κλοπής της αστυνομικής ταυτότητας η οποία αναγράφει τον ΠΑ κανείς δεν έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει πρόσβαση στα τομεακά μητρώα, συνεπώς και στα στοιχεία του πολίτη στον οποίο ανήκει η ταυτότητα. Η πρόσβαση είναι δυνατή, όπως και σήμερα, μόνον με αίτημα του πολίτη σε εξουσιοδοτημένο υπάλληλο ή από τον ίδιο με τους κωδικούς taxisnet».

Παράνομη η φωτοτύπηση των αστυνομικών ταυτοτήτων

«Γεγονός είναι ότι η Αρχή Δεδομένων ζήτησε επιπλέον διασφαλίσεις όσο αφορά την αναγραφή του ΠΑ στις ταυτότητες» εξηγεί επίσης ο κ. Αναγνωστόπουλος και συμπληρώνει: «Γιατί, οι ταυτότητες είναι ένα δημόσιο έγγραφο που επιδεικνύεται. Ήδη με βάση νομοθετική μας παρέμβαση θεσμοθετήθηκε η ρητή απαγόρευση φωτοτύπησης και αποθήκευσης φωτοαντιγράφου της ταυτότητας του πολίτη από οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία. Ο αρμόδιος υπάλληλος αντλεί μόνον ψηφιακά τα στοιχεία του ΔΑΤ που χρειάζεται για να παρέχει μια συγκεκριμένη υπηρεσία και αυτό καταγράφεται ώστε να είναι πλήρως ανιχνεύσιμο. Με τον τρόπο αυτό αντιμετωπίζεται οποιοδήποτε πρόβλημα μη εξουσιοδοτημένης πρόσβασης.»

Ο ΠΑ δεν αφορά τον ιδιωτικό τομέα επισημαίνει ο αρμόδιος γενικός γραμματέας αναφερόμενος και στα οφέλη από την εφαρμογή του:

«Όλα αυτά ισχύουν για τον δημόσιο τομέα. Όχι για τον ιδιωτικό. Αυτό σημαίνει ότι δεν αξιοποιείται και δεν ζητείται ο ΠΑ για τέτοια χρήση. Γενικά δε απαγορεύεται να τηρείται σε κάποιο μηχανογραφικό σύστημα ο ΠΑ, παρά μόνον στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης και κρυπτογραφημένα. Ούτε εμείς μπορούμε να έχουμε πρόσβαση και να τον βλέπουμε, για να το πω απλά.

Αν ο πολίτης επισκεφτεί έναν ιδιωτικό γιατρό, για να προχωρήσει σε συνταγογράφηση ή για όποια άλλη πράξη θα του δώσει τον ΑΜΚΑ και όχι τον ΠΑ του.»

Τι φέρνει ο Προσωπικός Αριθμός

«Αυτή τη στιγμή προτεραιότητα μας ως υπουργείο είναι ο πολίτης να εκδώσει τον ΠΑ του. Αν δεν το πράξει, θα το κάνουμε εμείς αυτοματοποιημένα από τον Σεπτέμβριο ώστε να λειτουργήσει αποτελεσματικά το νέο σύστημα ταυτοποίησης στο δημόσιο.

Το αν και πως θα λειτουργήσει ο ΠΑ στον ιδιωτικό τομέα αποτελεί ένα άλλο κεφάλαιο το οποίο δεν ανοίγει τώρα. Μέριμνά μας είναι η υλοποίηση αυτής της μεγάλης μεταρρύθμισης στο δημόσιο. Και να μην ξεχνάμε μια από τις βασικές λειτουργίες του ΠΑ, είναι να διορθωθούν όλα τα λάθη στα προσωπικά στοιχεία των πολιτών σε 5 βασικά μητρώα του δημοσίου. Η εκτίμηση μας είναι, αυτή τη στιγμή, ότι υπάρχουν περισσότεροι από 2 εκατ. πολίτες με λάθη στον τρόπο που διατηρούνται τα στοιχεία τους.

Αυτό θα οδηγήσει σε περισσότερες, ποιοτικότερες και ουσιαστικότερες ψηφιακές υπηρεσίες προς τον πολίτη. Π.χ. μπορεί κάποιος πολίτης να δικαιούται κάποιου επιδόματος. Το κράτος θα είναι σε θέση να το γνωστοποιήσει στον πολίτη, ενώ ο ίδιος πιθανόν δεν το γνωρίζει. Θα το κάνουμε γιατί θα έχουμε σιγουριά και εμπιστοσύνη στα στοιχεία κάθε πολίτη. Είναι απεριόριστες οι ψηφιακές υπηρεσίες που δύναται να δομήσουμε σε αυτή τη λογική.

Πάνω σε αυτό θα στηριχθεί μια νέα σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ δημοσίου και πολίτη, αλλά και μια εντελώς άλλη νοοτροπία. Να πηγαίνει το κράτος στον πολίτη και όχι ο πολίτης στο κράτος.»

Ο Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος, καθηγητής στο Καθηγητής στο Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεματικής του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου στο αντικείμενο των Πληροφοριακών Συστημάτων και Προσομοίωσης, έχει πρωταγωνιστήσει σε πολλά σημαντικά έργα ψηφιοποίησης του δημοσίου τομέα, όπως, τα πληροφοριακά συστήματα φορολογίας ακινήτων (ΕΤΑΚ) και περιουσιολογίου (E9), το νέο TAXISnet, το ηλεκτρονικό τελωνείο (ICISnet) στην ανάπτυξη της διαλειτουργικότητας στο δημόσιο τομέα και στο gov.gr, στο πληροφοριακό σύστημα εμβολιασμού, στο κυβερνητικό νέφος (g cloud), στην αυτοματοποίηση απόδοσης συντάξεων στο δημόσιο τομέα και στο νέο σύστημα πόθεν έσχες.