O υποθαλάσσιος αγωγός East Med που συνδέει Ισραήλ, Κύπρο και Ελλάδα είναι ένα τεράστιο ενεργειακό πρότζεκτ. Δεν είναι βέβαιο ότι συμφέρει οικονομικά, αλλά έχει γεωπολιτικά πλεονεκτήματα.
O υποθαλάσσιος αγωγός East Med, αυτό το τεράστιο ενεργειακό πρότζεκτ, ενδιαφέρει ακόμα και τις ΗΠΑ. Μέσω ενός αγωγού 2.100 χιλιομέτρων το Ισραήλ θέλει από το 2025 να προμηθεύει την Ευρώπη με φυσικό αέριο. Απόψε, στη συνάντηση που θα έχει ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου με τον Έλληνα Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και τον Κύπριο Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη, θα συμμετάσχει και ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο.
Η συμμετοχή του Μάικ Πομπέο δείχνει πως το πρότζεκτ, ύψους έξι δισεκατομμυρίων ευρώ, είναι κάτι περισσότερο από ένα έργο μεγάλου οικονομικού ενδιαφέροντος. Όπως τονίζουν οι συμμετέχοντες πρόκειται για μια «συμμαχία τριών δημοκρατικών χωρών στην ανατολική Μεσόγειο». Είναι η μοναδική δυνατή συμμαχία σε μια περιοχή γεμάτη κινδύνους, αναφέρουν. Φυσικά το γεγονός ότι η Κύπρος είναι διαιρεμένη αποτελεί αφορμή εντάσεων ανάμεσα στα δύο τμήματα.
Ο στρατηγικός άξονας Ελλάδας- Κύπρου-Ισραήλ ενισχύθηκε τα τελευταία χρόνια από τότε που οι σχέσεις της Τουρκίας με το Ισραήλ χειροτέρευσαν. Η Οντέτ Εράν από το Ινστιτούτο για την Εθνική Ασφάλεια στο Τελ Αβίβ αναφέρει κυρίως δύο λόγους για τις στενές σχέσεις των τριών χωρών: «Το ένα στοιχείο είναι να αντιμετωπισθεί η τουρκική επιθετικότητα στην περιοχή και το άλλο είναι οι προοπτικές για μια οικονομική συνεργασία».
Επικριτικές φωνές για τον East Med
Εδώ και καιρό ο ισραηλινός στρατός χρησιμοποιεί την Ελλάδα για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Για τους Ισραηλινούς ιδιαίτερα ενδιαφέροντες είναι οι πύραυλοι S 300, που διαθέτει και το Ιράν. Εκτός αυτού οι Ισραηλινοί έχουν πολλά να μάθουν από τους Έλληνες στον ναυτικό τομέα. Συχνά γίνονται στρατιωτικές ασκήσεις σε Κρήτη και Λάρισα.
Μαζί με τις ΗΠΑ, το Ισραήλ και η Ελλάδα θέλουν να εγκαταστήσουν στην Κρήτη ένα ραντάρ, το οποίο θα καλύπτει την ανατολική Μεσόγειο και κατ´ επέκταση τις δραστηριότητες των τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων σε αέρα και θάλασσα.
H συνεργασία με το Ισραήλ είναι επωφελής για την Ελλάδα και την Κύπρο, όχι μόνο σε θέματα ασφάλειας αλλά και τουρισμού, τηλεπικοινωνιών και ενέργειας.
Ωστόσο υπάρχουν και επικριτικές φωνές όπως αυτή της Κλαούντια Κέμφερτ από το Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών, η οποία δηλώνει πως «είναι ένα πολύ ακριβό πρότζεκτ, το οποίο έχει περιορισμένες προοπτικές, για να μην πω πως είναι ανεδαφικό εξαιτίας των γεωπολιτικών δυσκολιών». Σύμφωνα με την Γερμανίδα ειδικό «όποιος θέλει να πάρει σοβαρά τους στόχους για το κλίμα, θα πρέπει να μειώσει δραστικά τις εκπομπές ρύπων στις επόμενες δεκαετίες και να εγκαταλείψει όλες τις μορφές ορυκτής ενέργειας, άρα και το φυσικό αέριο. Ένας τέτοιος αγωγός έχει νόημα οικονομικά μόνο εάν μπορείς να τον εκμεταλλευθείς για πολλές δεκαετίες».
