Μη κρατικά πανεπιστήμια: Πώς θα γίνεται η εισαγωγή, πώς επηρεάζονται τα δημόσια ΑΕΙ

Μετά από αρκετούς μήνες γενικόλογων και αόριστων συζητήσεων ο Υπουργός Παιδείας έδωσε τις πρώτες πληροφορίες για το πώς αντιλαμβάνεται τη λειτουργία των ιδιωτικών Πανεπιστημίων.

Ο τρόπος επιλογής των φοιτητών έχει ιδιαίτερη σημασία στην επιτυχία του εγχειρήματος. Για την εισαγωγή στα ιδιωτικά ΑΕΙ απαραίτητη προϋπόθεση είναι η συμμετοχή στις Πανελλαδικές Εξετάσεις και η επίτευξη της ελάχιστης δυνατής ΕΒΕ του Πεδίου που ανήκει η σχολή. Αυτό σημαίνει ότι ο μέσος όρος όλων των γραπτών όλων των υποψηφίων του κάθε πεδίου πολλαπλασιάζεται με 0,8, που είναι ο ελάχιστος συντελεστής ΕΒΕ. Ο συντελεστής ΕΒΕ κυμαίνεται από 0,8 έως 1,2 και τον επιλέγει κάθε Τμήμα των Δημόσιων ΑΕΙ. Στα ιδιωτικά θα είναι για όλες τις σχολές το 0,8. Μήπως να ισχύσει αυτό και για τα Δημόσια ΑΕΙ; Πιο σωστό θα ήταν, όπως έχουμε γράψει πολλές φορές.

Στον πίνακα βλέπουμε την ελάχιστη ΕΒΕ στα τρία χρόνια που εφαρμόστηκε το σύστημα. Η ΕΒΕ επειδή εξαρτάται από το μέσο όρο των γραπτών αλλάζει κάθε χρόνο. Στον πίνακα βλέπουμε ότι δεν υπάρχει μεγάλη μεταβολή από χρονιά σε χρονιά. Οι μεταβολές οφείλονται στο βαθμό δυσκολίας των θεμάτων. Το ελάχιστο ήταν το 2023 το 8,34 στο 4ο Πεδίο και το 9,87 στο 2ο Πεδίο ήταν το μέγιστο. Είναι σαφές ότι σε κάθε περίπτωση για την πρόσβαση στα ιδιωτικά ΑΕΙ χρειάζεται βαθμός μικρότερος του 10.

Στις Πανελλαδικές Εξετάσεις του 2023 οι υποψήφιοι από το Γενικό Λύκειο ήταν 73.220. Από αυτούς οι 20.493 δεν μπόρεσαν να πιάσουν την ελάχιστη ΕΒΕ και δεν υπέβαλαν καθόλου Μηχανογραφικό. Πρόκειται για το 27% των υποψηφίων. Αυτοί οι υποψήφιοι δεν θα μπορούν να εγγραφούν ούτε στα ιδιωτικά ΑΕΙ. Γι’ αυτή την κατηγορία υποψηφίων οι λύσεις παραμένουν οι υπάρχουσες και τώρα: ΙΕΚ ή κολέγια με πτυχίο ξένου Πανεπιστημίου, με επαγγελματικά δικαιώματα χωρίς ακαδημαϊκά. Φυσικά υπάρχει και η λύση της επανεξέτασης στις Πανελλαδικές. Από τους υπόλοιπους 52.727υποψηφίους που υπέβαλαν Μηχανογραφικό οι 50.837 πέτυχαν σε μία σχολή και οι υπόλοιποι 1890 δεν πέτυχαν σε καμία σχολή.

Αυτοί οι 52.727 στην πλειοψηφία τους φοιτητές θα είναι η δυνητική πελατεία των ιδιωτικών ΑΕΙ. Θα πρόκειται για τους φοιτητές που πέτυχαν σε κάποια σχολή, όχι όμως στην πρώτη τους επιλογή και έχουν οι γονείς τους τα χρήματα για να σπουδάσουν αυτό που θέλουν.

Στην Οδοντιατρική Αθήνας από τους 86 επιτυχόντες μόνο οι 28 είχαν ως πρώτη επιλογή στο Μηχανογραφικό τους την Οδοντιατρική. Οι υπόλοιποι 58 επιτυχόντες ήθελαν προφανώς να εισαχθούν στην Ιατρική. Οι 37 από τους 58 μάλιστα, είχαν δηλώσει την Οδοντιατρική από την 7η επιλογή και κάτω, που σημαίνει ότι είχαν δηλώσει πρώτα όλες τις Ιατρικές και μετά την Οδοντιατρική. Όσοι από αυτούς θελήσουν να φοιτήσουν στην ιδιωτική Ιατρική και έχουν φυσικά τα χρήματα θα μπορέσουν να το κάνουν. Αντίστοιχα το Τμήμα Βιολογίας Αθήνας το είχαν δηλώσει ως πρώτη επιλογή οι 37 από τους 91 επιτυχόντες με τους 35 να το έχουν δηλώσει από την 7η επιλογή και κάτω.

Αυτοί οι υποψήφιοι βρέθηκαν πολύ κοντά στο όνειρό τους και το έχασαν διότι οι θέσεις δεν ήταν αρκετές. Είναι προφανές ότι θα μπορούσαν πολύ άνετα να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις σπουδών της Ιατρικής διότι ο τελευταίος στο Τμήμα Βιολογίας Αθήνας εισήχθη με 17.703 μόρια.

Υπάρχει και μία άλλη κατηγορία υποψηφίων αυτοί που έγραψαν μέσο όρο 9,5 και θέλουν επίσης να σπουδάσουν Ιατρική, επειδή ο μπαμπάς τους έχει χρήματα. Είναι πολύ πιθανό αυτοί οι υποψήφιοι να μην έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν τις σπουδές και να φτάσουν στο πτυχίο. Μέρος αυτών των υποψηφίων κατευθύνεται προς τα αγγλόφωνα Πανεπιστήμια της Ευρώπης ή στην Κύπρο. Και αυτοί οι υποψήφιοι θα αποτελέσουν το κοινό των ιδιωτικών ΑΕΙ.

Τα δημόσια ΑΕΙ θα χάσουν και άλλους φοιτητές

Τελικά όλοι οι φοιτητές των ιδιωτικών ΑΕΙ θα προέρχονται από τα δημόσια ΑΕΙ τα οποία θα εγκαταλείψουν διότι δεν θα μπορούν τα δημόσια ΑΕΙ να καλύψουν τα όνειρα και τις φιλοδοξίες τους. Αυτό σημαίνει ότι τα δημόσια ΑΕΙ θα χάσουν και άλλους φοιτητές, πέραν από τις 10.745 που έμειναν κενές το 2023 εξαιτίας της ΕΒΕ. Αναμένεται, δηλαδή, επιπλέον συρρίκνωση των δημόσιων ΑΕΙ, αφού κάθε φοιτητής των ιδιωτικών ΑΕΙ θα έχει φύγει από το δημόσιο ΑΕΙ στο οποίο πέτυχε. Το μέλλον για τα περιφερειακά ΑΕΙ αναμένεται ζοφερό. Θα οδηγηθούμε αναγκαστικά σε κλείσιμο δεκάδων Τμημάτων.

Ας προσπαθήσουμε να δούμε ποιοι φοιτητές θα αποτελέσουν το κοινό των περιφερειακών δημόσιων Πανεπιστημίων. Οι κάτοικοι Αθήνας και Θεσσαλονίκης θα προσπαθήσουν να δουν την οικονομική διαφορά. Θα σκεφτούν οι γονείς: Να στείλω το παιδί μου στη Νομική στην Κομοτηνή, όπου πέρασε γιατί έγραψε πολύ καλά ή να το στείλω σε ιδιωτικό στον τόπο μου; Που είναι καλύτερα; Αυτοί που δεν πέρασαν ούτε στη Νομική Κομοτηνής, αλλά στην  Κοινωνική Πολιτική Κομοτηνής, αν έχουν χρήματα σίγουρα θα προτιμήσουν τη Νομική σε ιδιωτικό, αν έχουν τα χρήματα. Οι φοιτητές που θα μείνουν στη Νομική Κομοτηνής θα είναι αυτοί που δεν μπορούν να σπουδάσουν Νομική στην πόλη τους και, φυσικά, οι κάτοικοι της Κομοτηνής. Το Τμήμα Νομικής Κομοτηνής θα απευθύνεται πια στους μισούς κατοίκους της Ελλάδας, αυτούς που δεν μένουν σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και δεν έγραψαν τόσο καλά ώστε να εισαχθούν στη Νομική της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης. Το κοινό των δημόσιων Πανεπιστημίων θα περιοριστεί αρκετά και η εισαγωγή σ’ αυτά θα γίνει πολύ πιο εύκολη σε περιζήτητες σχολές, όπως η Νομική.

Τι θα γίνει με τις σχολές χαμηλότερες ζήτησης

Οι σχολές χαμηλότερης ζήτησης θα κινδυνεύσουν με οριστικό λουκέτο. Ποιος φοιτητής θα πάει να σπουδάσει Ψυχολογία στο Διδυμότειχο, το νέο Τμήμα που θα λειτουργήσει φέτος; Το Τμήμα Ψυχολογίας στη Φλώρινα μόνο ένας από τους 136 επιτυχόντες το είχε ως πρώτη του επιλογή το 2023. Πολύ φοβάμαι, ότι Τμήματα που είναι σε μακρινές πόλεις δεν θα καταφέρουν να επιβιώσουν· θα χάσουν τους φοιτητές τους και έτσι θα χάσουν το λόγο ύπαρξής τους. Ο ανταγωνισμός με τα ιδιωτικά ΑΕΙ είναι άνισος, διότι βρίσκονται στην άκρη της Ελλάδας και δεν έχουν επαρκή χρηματοδότηση. Μοιραία θα κλείσουν.

Η κυβέρνηση επέλεξε μία μέση λύση στην εισαγωγή των φοιτητών στα ιδιωτικά ΑΕΙ. Αν επέλεγε να εισάγεται όποιος έχει απολυτήριο Λυκείου θα εισάγονταν μαθητές του 2 και του 3, που γνωρίζουμε ότι δεν μπορούν να σπουδάσουν θα ήταν ακραία επιλογή. Απαιτεί ο φοιτητής του ιδιωτικού ΑΕΙ να έχει το ελάχιστο ώστε να μπορεί να καταθέσει Μηχανογραφικό. Το σωστό θα ήταν αν θέλει να σπουδάσει Ιατρική να έχει τη μικρότερη ΕΒΕ των Τμημάτων Ιατρικής των δημόσιων Πανεπιστημίων, που ήταν το 13,97. Έτσι θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχουν κριθεί όλοι ικανοί και απλά δεν έφταναν οι θέσεις για όλους, οπότε όσοι μπορούσαν πήγαν στο ιδιωτικό ΑΕΙ. Τώρα θα πούμε ότι αν έχεις μέσο όρο 9,31 και λεφτά μπορείς να σπουδάσεις Ιατρική. Αν δεν έχεις πρέπει να συγκεντρώσεις τουλάχιστον 18.300 μόρια.

Θα περιμένουμε να δούμε τον τελικό νόμο, γιατί κάποιες φορές τα πράγματα αλλάζουν από την ανακοίνωση μέχρι την ψήφιση, όπως έγινε με την ΕΒΕ. Θα χρειαστεί, φυσικά, και ένας ελεγκτικός μηχανισμός για να διασφαλίζει ότι δεν εισάγονται στο κάθε ιδιωτικό ΑΕΙ 100 φοιτητές που περνούν το όριο και 30 που δεν το περνούν.

*Ο Στράτος Στρατηγάκης είναι μαθηματικός – ερευνητής 
www.stadiodromia.gr