Aποφασισμένος να βάλει στην ημερήσια προεκλογική διάταξη ένα αμιγώς σοσιαλδημοκρατικό ζήτημα, αυτό της κοινωνικής δικαιοσύνης, φέρεται ο υποψήφιος του SPD για την γερμανική καγκελαρία, Μάρτιν Σουλτς.
Η περίφημη Ατζέντα 2010 του πρώην καγκελαρίου Γκέρχαρντ Σρέντερ είχε οδηγήσει το γερμανικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) στη μεγαλύτερη κρίση της ιστορίας του. Οι βαθιές περικοπές στα επιδόματα ανεργίας και κοινωνικής πρόνοιας που οδήγησαν ουσιαστικά σε αποδόμηση του γερμανικού κοινωνικού κράτους δίχασαν το κόμμα όσο κανένα άλλο ζήτημα τις τελευταίες δεκαετίες. Το γεγονός ότι οι ίδιοι οι Σοσιαλδημοκράτες ήταν εκείνοι που τελικά υλοποίησαν ό,τι επανειλημμένως ζητούσαν αλλά ποτέ δεν τόλμησαν να κάνουν πράξη οι συντηρητικές-φιλελεύθερες κυβερνήσεις του Χέλμουτ Κολ, είναι κάτι που πολλοί ψηφοφόροι του SPD δεν συγχώρησαν ποτέ στο κόμμα τους μέχρι και σήμερα.
Το πρόγραμμα των επώδυνων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων προκάλεσε εντονότατες αντιδράσεις στην εποχή του, εντούτοις σήμερα εκθειάζεται ακόμη και από πολιτικούς αντιπάλους και δη από την Άγκελα Μέρκελ. Οι περισσότεροι αποδίδουν την ισχυρή θέση της Γερμανίας σήμερα στις τολμηρές – για την εποχή τους – πολιτικές που προώθησε ο προκάτοχος της Άγκελα Μέρκελ στην καγκελαρία. Αυτός ήταν όμως και ένας από τους βασικούς λόγους που ο Γκέρχαρντ Σρέντερ έχασε το 2005 τις πρόωρες εκλογές. Οι Σοσιαλδημοκράτες είχαν χάσει την άμεση επαφή με την εκλογική τους πελατεία, την αριστερή πτέρυγα, τα συνδικάτα και έκτοτε δεν κατάφεραν να επανακάμψουν.
Τα σχέδια του Σουλτς
Με τον αέρα των ευνοϊκών για το SPD δημοσκοπήσεων στα πανιά του ο νυν υποψήφιος του κόμματος για την καγκελαρία Μάρτιν Σουλτς προτείνει βαθιές αλλαγές στην Ατζέντα 2010 που προκαλούν ήδη αίσθηση. Στο επίκεντρο των μεταρρυθμίσεων που θέλει να υλοποιήσει βρίσκεται το λεγόμενο επίδομα ανεργίας 1 (Arbeitslosengeld I) το οποίο σήμερα καταβάλλεται για 12 μήνες και για άτομα άνω των 58 ετών για 24 μήνες.
Ο Σουλτς και η υπουργός Εργασίας Αντρέα Νάλες θέλουν να επιμηκύνουν τον χρόνο καταβολής του επιδόματος στους ανέργους για όσο χρόνο αυτοί παρακολουθούν μαθήματα επαγγελματικής κατάρτισης και μετεκπαίδευσης. Όποιος δηλαδή παρακολουθεί, για παράδειγμα, εξάμηνα μαθήματα ηλεκτρονικών υπολογιστών, θα έχει το δικαίωμα να λαμβάνει για άλλους έξι μήνες το νέο «επίδομα ανεργίας Q», που θα έχει το ίδιο ύψος με το επίδομα ανεργίας 1, δηλαδή 60% του τελευταίου καθαρού μισθού. Επιπλέον, όποιος δεν βρίσκει θέση εργασίας μετά από ένα πρόγραμμα κατάρτισης, θα συνεχίσει να λαμβάνει το επίδομα ανεργίας. Το ανώτερο χρονικό όριο θα είναι 48 μήνες, δηλαδή τέσσερα χρόνια. Ο Σουλτς κάνει λόγο για το «δικαίωμα στην προστασία» και το δικαίωμα του ανέργου στη μετεκπαίδευση. Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα οι Υπηρεσίες Ευρέσεως Εργασίας είναι εκείνες που αποφασίζουν ποιοι άνεργοι επιτρέπεται να παρακολουθήσουν μαθήματα μετεκπαίδευσης και ποιοι όχι.
Γεμάτα τα ταμεία
Οι προτάσεις Σουλτς και Νάλες βρίσκουν φυσικά ευήκοα ώτα σε ένα κόμμα που έχει ως σημαία του την κοινωνική δικαιοσύνη και το οποίο επτά μήνες πριν τις εκλογές θέλει να τραβήξει διαχωριστικές γραμμές από την συγκυβερνώσα συντηρητική χριστιανική ένωση της Μέρκελ.
Με τις προτάσεις συμφωνούν και τα συνδικάτα που ζητούν ακόμη μεγαλύτερες διορθώσεις. Ο Ράιντερ Χόφμαν, πρόεδρος του Συνδέσμου των Γερμανικών Συνδικάτων εκτιμά ότι το σχέδιο Σουλτς διορθώνει το «μέγα λάθος» της Ατζέντας 2010. Οι Χριστιανοδημοκράτες από την πλευρά τους υποστηρίζουν ότι η μεταρρύθμιση του 2003 είναι ένα φάντασμα του παρελθόντος το οποίο ανασύρουν οι πολιτικοί τους αντίπαλοι από το χρονοντούλαπο της ιστορίας για λόγους λαϊκισμού. Για ακριβό προεκλογικό δώρο κάνουν λόγο οι εργοδότες.
Οι Σοσιαλδημοκράτες πάντως έχουν υπολογίσει το κόστος της επιμήκυνσης της διάρκειας καταβολής του επιδόματος ανεργίας στο ένα δισ. ευρώ. Αναμφίβολα, λεφτά υπάρχουν. Το ταμείο ανεργίας μετρά στην παρούσα φάση πλεόνασμα ύψους 11,5 δισ. ευρώ. Βέβαιο είναι ότι το «επίδομα ανεργίας Q» είναι ένα από τα θέματα που θα κυριαρχήσουν στον γερμανικό προεκλογικό αγώνα.
