Η 25η Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί από τον ΟΗΕ ως Παγκόσμια Ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών και όλα χρωματίζονται πορτοκαλί σε ένδειξη συμπαράστασης με την έννοια ενός ολόφωτου κόσμου για όλους. Δυστυχώς, όμως αυτή η επέτειος έρχεται σε μια χρονική περίοδο όπου οι γυναικοκτονίες και τα περιστατικά έμφυλης βίας συγκλονίζουν την κοινή γνώμη στη χώρα μας.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αναφέρει ότι η αυξήθηκαν τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας κατά 60% με τα θύματα να είναι ως επί το πλείστων γυναίκες και παιδιά. Στη χώρα μας, μόνο κατά τη διάρκεια της καραντίνας καταγράφηκε αύξηση από 4,4% σε 14,8%, με βάση τα στοιχεία της 2ης Ετήσιας Έκθεσης για τη Βία κατά των Γυναικών της Γενικής Γραμματείας Δημογραφικής, Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας – για το έτος 2020.
Το 78% των περιπτώσεων ήταν γυναίκες που κακοποιήθηκαν για πρώτη φορά. Επιπλέον, η χώρα μας άγγιξε τον ασύλληπτο αριθμό των 17 γυναικοκτονιών μέσα στο 2021 και συνεχίζουν να αυξάνονται μέσα στο 2022 γεγονός που έχει αναστατώσει όλη την κοινωνία.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ 1 στις 3 γυναίκες κάποια στιγμή στη ζωή της θα αντιμετωπίσει σωματική, ψυχολογική ή σεξουαλική βία από τον σύντροφό της, ενώ, 1 στις 5 γυναίκες θα πέσει θύμα βιασμού ή απόπειρας βιασμού. Το 40% με 50% των γυναικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει αναφέρει κάποια μορφή σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας. Επίσης, περίπου 2.000.000 άνθρωποι στον κόσμο, κυρίως γυναίκες και παιδιά, εκτιμάται ότι διακινούνται παράνομα κάθε χρόνο με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση και την εξαναγκαστική εργασία.
Σήμερα, ο μισογυνισμός και η επίθεση εναντίον των γυναικών κλιμακώνεται. Από τις ΗΠΑ έως την Ευρώπη, αμφισβητείται μέχρι και το κατακτημένο δικαίωμα στην έκτρωση, ενώ σε πολλές περιοχές του κόσμου παραμένει παράνομη.
Ο συντηρητισμός των θεσμών και η πολλαπλώς εκφραζόμενη αντιδραστικότητα της κοινωνίας αμφισβητούν ή απειλούν ευθέως καταξιωμένα και συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα των γυναικών και των παιδιών, σ’ ένα περιβάλλον συστηματικής έκθεσης και εθισμού στην πολλαπλή βία.
Πώς μπορείτε να ζητήσετε βοήθεια
Η ΓΡΑΜΜΗ SOS 15900 καθώς και η ΕΘΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ 10306 είναι στην υπηρεσία όσων έχουν ανάγκη.
ΕΘΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ 10306
Δημιουργήθηκε η Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης 10306 για τον γενικό πληθυσμό, στις γυναίκες και στα παιδιά, για να δωρεάν συμβουλευτική όλο το 24ωρο, με εχεμύθεια και σεβασμό. Από τις περισσότερες από 400.000 κλήσεις πολλά αιτήματα αφορούν συγκρούσεις στο οικογενειακό περιβάλλον και αναφορές περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας.
ΓΡΑΜΜΗ SOS 15900
Επιπλέον, λειτουργεί (σε 24ωρη βάση) και η εθνικής εμβέλειας Γραμμή SOS 15900, προκειμένου να ζητούν βοήθεια και να έχουν άμεση πληροφόρηση και οδηγίες αντίδρασης σε περιστατικά βίας, από ψυχολόγους και κοινωνιολόγους.
Απαιτείται συντονισμένη δράση
Η Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία και ο Κλάδος Ψυχιατροδικαστικής, με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών, προσπαθεί να αναδείξει το σοβαρό θέμα της έμφυλης βίας, επισημαίνοντας ότι για την εξάλειψη της απαιτείται συντονισμένη δράση. Το θέμα όμως είναι ότι οι δράσεις αυτές όσο θετικές και αν είναι δεν αρκούν αν δεν υπάρξει εκπαίδευση.
Το πρόβλημα της ενδοοικογενειακής βίας είναι παγκόσμιο και όλες οι χώρες αντιμετωπίζουν τις ίδιες προκλήσεις στην εξάλειψή της. Η Ελλάδα είναι η τελευταία χώρα στην Ευρώπη στην προστασία από την έμφυλη βία, με κατακερματισμένες υπηρεσίες και χαμηλό βαθμό εμπιστοσύνης των θυμάτων στο σύστημα απονομής ποινικής δικαιοσύνης και στο σύστημα παροχής υπηρεσιών.
Όπως επισημαίνει η Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία, η ενημέρωση και η μηδενική ανοχή απέναντι στην κακοποίηση γυναικών και κοριτσιών αποτελούν σημαντικά βήματα στην πρόληψη της βίας. Για να υπάρξει όμως ουσιαστική αλλαγή χρειάζεται διεπιστημονική και διατομεακή συνεργασία, καλή αποτίμηση των αναγκών των θυμάτων και, φυσικά, σαφής πολιτική βούληση και δέσμευση από κάθε κράτος.
Θεμελιώδους σημασίας αναδεικνύεται η εφαρμογή των προβλέψεων της ‘Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης’ και η δημιουργία συντονισμένων ομάδων που θα παρέχουν αποτελεσματική προστασία αλλά και υποστήριξη, ανάλογα με τις ανάγκες των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας. Επιπλέον, έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην επικαιροποίηση και στην κάλυψη των μεγάλων κενών που διαπιστώνονται στην νομοθεσία σχετικά με την αντιμετώπιση της βίας μέσω διαδικτύου, εκθέτοντάς τις γυναίκες και τα κορίτσια σε μεγαλύτερους κινδύνους.
Η ΕΨΕ στηρίζει κάθε άτομο που δέχεται οποιαδήποτε μορφή βίας, χαιρετίζει τις πρωτοβουλίες που λαμβάνονται σε εθνικό και πανευρωπαϊκό επίπεδο για την εξάλειψη της και υιοθετεί την φετινή παγκόσμια εκστρατεία ‘UNITE!’ των Ηνωμένων Εθνών με τίτλο «Ακτιβισμός από όλους για τον τερματισμό της βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών».
Τα αποτελέσματα πανελλήνιας έρευνας που έγινε από την Focus Bari | YouGov για την Βία / Κακοποίηση Γυναικών συγκλονίζουν.
Οι Έλληνες αναγνωρίζουν την βία κατά των γυναικών και την ενδοοικογενειακή βία ως σοβαρότατα και επικίνδυνα φαινόμενα της κοινωνίας ενώ, οι γυναίκες είναι πολύ πιο ευαισθητοποιημένες σε όλα τα κοινωνικά θέματα. Το φαινόμενο θεωρείται ότι πάντα υπήρχε, απλά τώρα έρχεται περισσότερο στα φώτα της δημοσιότητας, καθώς περισσότερες γυναίκες τολμούν να μιλήσουν.
Η πανδημία, οικονομικά προβλήματα, ανεργία και αύξηση της τεχνολογίας φαίνεται ότι πυροδοτούν την έξαρση της βίας κατά των γυναικών, πράγμα που τονίζει την ανάγκη της διατήρησης ψυχικής υγείας και ανθεκτικότητας.
Η διαδικτυακή βία κατά των κοριτσιών/γυναικών επίσης θεωρείται σημαντικό πρόβλημα της εποχής, και αποδίδεται περισσότερο σε άνδρες και νέους.
Η διαπαιδαγώγηση από την οικογένεια και η αντιμετώπιση με κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο αυστηρών, παραδειγματικών κυρώσεων στους δράστες θεωρούνται οι κύριοι υπεύθυνοι για τα φαινόμενα της βίας κατά των γυναικών.
Η αντιμετώπιση στα πανεπιστήμια
Με αφορμή την ημέρα αυτή ο πρύτανης του ΕΚΠΑ Θάνος Δημόπουλος έστειλε το εξής μήνυμα για την ασφάλεια των γυναικών στα ελληνικά πανεπιστήμια.
«Στα Πανεπιστήμια έχουν ήδη συγκροτηθεί οι Επιτροπές Ισότητας των Φύλων (ΕΙΦ) με στόχο την εφαρμογή πολιτικών έμφυλης ισότητας και την άρση των έμφυλων στερεοτύπων, των ανισοτήτων, του σεξισμού και της έμφυλης βίας. Το Σχέδιο Δράσης για την Έμφυλη Ισότητα, που ενέκρινε η Σύγκλητος του ΕΚΠΑ περιλαμβάνει μέτρα και πολιτικές για την πρόληψη και την αποτελεσματική αντιμετώπιση της βίας λόγω ταυτότητας φύλου ή/και σεξουαλικού προσανατολισμού».
Κλείνοντας να αναφέρουμε ότι η Πρωτοβουλία κατά των Γυναικοκτονιών συμμετέχοντας στις κινητοποιήσεις μαζί με άλλες γυναικείες και συνδικαλιστικές οργανώσεις, καλεί σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας ενάντια στην έμφυλη βία την σήμερα Παρασκευή 25 Νοέμβρη 2022, στην Αθήνα – Πλατεία Κλαυθμώνος, στις 6 μ.μ.
