Για μία ακόμη φορά οι Ευρωπαίοι συμφωνούν ότι διαφωνούν για το προσφυγικό. Οι διαφορές ήταν εμφανείς στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών, με τις όποιες αποφάσεις να αναβάλλονται για το καλοκαίρι το νωρίτερο. Αίσθηση είχαν προκαλέσει και οι δηλώσεις, πριν από τη σύνοδο, του επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος φάνηκε να εκφράζει κατανόηση ή τουλάχιστον ανοχή για τις επιφυλάξεις ανατολικοευρωπαϊκών χωρών να δεχθούν πρόσφυγες στο έδαφός τους.
Στις τελευταίες εξελίξεις στο προσφυγικό αναφέρθηκε ο Γκέραλντ Κνάους, διευθυντής του ινστιτούτου ESI, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην Deutsche Welle.
Απαντώντας σε ερώτηση αναφορικά με τις δηλώσεις Τουσκ, ο Γκέραλντ Κνάους επισημαίνει τα εξής: «Το πρόβλημα είναι ότι αντί να διεξάγουμε μία σοβαρή συζήτηση για το πώς θα αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις τις μετανάστευσης, κάνουμε ιδεολογική συζήτηση. Μιλάμε για το αν ο διαμοιρασμός των προσφύγων πρέπει να υλοποιηθεί δια καταναγκασμού, χωρίς όμως να θέτουμε το ερώτημα γιατί αυτός ο διαμοιρασμός δεν λειτουργούσε τα προηγούμενα χρόνια. Ο λόγος που δεν λειτουργούσε δεν ήταν ότι αδράνησαν η Πολωνία και η Ουγγαρία. Συνολικά μετεγκαταστάθηκαν μόνο 30.000 άνθρωποι από τους 160.000 είχαμε συμφωνήσει αρχικά. Γιατί ήρθαν τόσο λίγοι από την Ιταλία, για παράδειγμα; Αυτό το ζήτημα πρέπει να δούμε και όχι να χανόμαστε σε ιδεολογικά φορτισμένες συζητήσεις»
Ο Κνάους θεωρείται εμπνευστής της συμφωνίας με την Τουρκία για το προσφυγικό και η γνώμη του μετράει. Δείχνει όντως κατανόηση για τη στάση των Ανατολικοευρωπαίων; Ο ίδιος λέει ότι θέλει μία ευρωπαϊκή λύση και μία ευρωπαϊκή διάσταση στο προσφυγικό ζήτημα, αλλά προφανώς την αντιλαμβάνεται με διαφορετικό πρόσημο. Βλέπει δηλαδή ως πρώτο βήμα όχι την ταχεία μετεγκατάσταση όσων έχουν ζητήσει άσυλο, αλλά την ταχεία επεξεργασία των σχετικών αιτήσεων στις χώρες «πρώτης γραμμής», ώστε στη συνέχεια να διαπιστωθεί ποιοι δικαιούνται διεθνούς προστασίας και μπορούν να προχωρήσουν στη μετεγκατάσταση.
«Ακόμα και η εκδίκαση της έφεσης μετά από μία αρχική απόρριψη αιτήματος για την παροχή ασύλου πρέπει να γίνεται μέσα σε λίγες εβδομάδες» δηλώνει ο Κνάους στην Deutsche Welle. «Κάτι τέτοιο είναι εφικτό. Την περασμένη εβδομάδα ήμουν στην Ολλανδία, όπου τα περισσότερα αιτήματα για την παροχή ασύλου εξετάζονται πραγματικά μέσα σε λίγες εβδομάδες. Βέβαια χρειάζονται πόροι για να συμβεί αυτό, αλλά υποθέτω ότι μπορούμε να τους διασφαλίσουμε στην Ευρώπη, για να βοηθήσουμε εκεί που χρειάζεται, δηλαδή στην Ελλάδα και στην Ιταλία».
Αναζητείται νέο σχέδιο για το προσφυγικό
Ο ίδιος ο Κνάους έχει επισκεφθεί πολλές φορές την Ελλάδα και, αυτές τις μέρες, περιοδεύει για μία ακόμη φορά στην Ευρώπη αναζητώντας συγκλίσεις. Χωρίς να αγνοεί τις ιδιαιτερότητες των Ανατολικοευρωπαίων, προς το παρόν φαίνεται να εστιάζει στις καθυστερήσεις του ευρωπαϊκού Νότου. «Όλο και περισσότεροι πολιτικοί στην Ευρώπη συνειδητοποιούν πλέον ότι δεν διαθέτουμε ακόμη τα κατάλληλα εργαλεία. Στην Ιταλία χρειάζονται χρόνια ως την τελεσίδικη απόφαση, στην Ελλάδα υπάρχουν επιτροπές εξέτασης των αιτημάτων ασύλου οι οποίες στα νησιά δεν αποφασίζουν για περισσότερους από εκατό ανθρώπους τον μήνα. Αυτό σημαίνει ότι μας λείπουν ακόμη βασικά εργαλεία για να προχωρήσουμε…»
Συνοπτικά, σκιαγραφεί τις εξής προτεραιότητες για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης: έλεγχος της «ανεξέλεγκτης» μετανάστευσης, ταχύτερες διαδικασίες στις χώρες υποδοχής, διαμοιρασμός των αναγνωρισμένων προσφύγων στα κράτη-μέλη, σύναψη νέων συμφωνιών με τρίτες χώρες στα πρότυπα της αντίστοιχης συμφωνίας με την Τουρκία.
