του Δημήτρη Χατζηνικόλα
Σε κλοιό πιέσεων αναμένεται να βρεθεί σήμερα Πέμπτη και αύριο Παρασκευή στις Βρυξέλλες στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε για το προσφυγικό-μεταναστευτικό ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας.
Ήδη η Άγκελα Μέρκελ, μιλώντας στο γερμανικό κοινοβούλιο και κάνοντας με τον πλέον σαφή τρόπο γνωστές τις προθέσεις της, σημείωσε ότι «δεν είναι αποδεκτό η οδός μεταξύ της τουρκικής ακτής και των ελληνικών νησιών, άρα μεταξύ δύο εταίρων στο ΝΑΤΟ, αυτή τη στιγμή να ελέγχεται από τους διακινητές».
Απάντηση στις γερμανικές κυρίως πιέσεις έδωσαν νωρίτερα τόσο ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος όσο και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς.
Ο κ. Παυλόπουλος σημείωσε ότι «η συνεργασία για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης των προσφύγων πολέμου σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να σημαίνει εκπτώσεις ή υποχωρήσεις σε ό,τι αφορά τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών».
Από την πλευρά του ο υπουργός, μιλώντας στο ραδιόφωνο του Alpha διευκρίνισε ότι «δεν τίθεται θέμα κοινών ελληνoτουρκικών περιπολιών στο Αιγαίο για την αντιμετώπιση του προσφυγικού» διότι «αυτό σημαίνει είσοδο τουρκικών πλοίων στα χωρικά μας ύδατα, κάτι που θα έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες».
Ήδη βέβαια το υπουργείο Εξωτερικών είχε απαντήσει χθες στον εκπρόσωπο της καγκελαρίας Στέφαν Ζάιμπερτ, ο οποίος έθεσε το θέμα των κοινών περιπολιών στο Αιγαίο, κάνοντας λόγο για «καινοφανείς ιδέες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας εσχάτως, όπως αυτή της κοινής ελληνοτουρκικής περιπολίας των θαλασσίων συνόρων».
Ο κ. Τσίπρας σε ένα κατά πολλούς «déjà vu» της πεντάμηνης διαπραγμάτευσης που κατέληξε στη συμφωνία της 12ης Ιουλίου -το οποίο μπορεί να επηρεάσει ακόμη και την πορεία της αξιολόγησης- έχει ήδη λάβει το μήνυμα ότι οι Βρυξέλλες επιθυμούν να σταματήσει, εδώ και τώρα, η προσφυγική ροή προς την Ευρώπη. Και αυτό περνά μέσα από τη συνεργασία Ελλάδος – Τουρκίας, υπό την ομπρέλα της Frontex. Μια συνεργασία την οποία ζητούσε και ζητά και η Ελλάδα, σε καμία περίπτωση όμως, όπως λένε στο ΥΠΕΞ, δεν δέχεται αυτό να λάβει τη μορφή κοινών περιπολιών εντός ελληνικών χωρικών υδάτων. Σύμφωνα με την Αθήνα, κάτι τέτοιο μπορεί να δημιουργήσει επικίνδυνα τετελεσμένα ανασύροντας τη γνωστή υπόθεση της έρευνας και διάσωσης στο Αιγαίο ακόμη και την πάγια τουρκική επιδίωξη για συνεκμετάλλευση.
Τις προθέσεις των Ευρωπαίων εταίρων έκανε γνωστές και ο Ζαν Κλον Γιούνκερ από τις Βρυξέλλες, μιλώντας για ναυτική συνεργασία υπό ευρωπαϊκή ομπρέλα. Ο κ. Γιούνκερ μιλώντας, μάλιστα, στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου ισχυρίστηκε ότι η Τουρκία δεν έχει αντιρρήσεις, σε αντίθεση με την Ελλάδα, λέγοντας ότι λόγω ελληνικών αντιρρήσεων, «θα υπάρξουν διαβουλεύσεις» και ότι το προσφυγικό «είναι θέμα ευρωπαϊκό, δεν είναι θέμα ελληνοτουρκικών σχέσεων».
Το αρνητικό για την ελληνική κυβέρνηση και διπλωματία είναι ότι η χρονική στιγμή δεν ευνοεί τις ελληνικές επιδιώξεις και ταυτόχρονα φαντάζει και είναι μια χρυσή ευκαιρία για τον Ερντογάν να «δραπετεύσει» από τα ασφυκτικά εσωτερικά του προβλήματα με Κούρδους και ISIS και εν όψει εκλογών να «προσεγγίσει» εθνικιστικούς κύκλους στη χώρα του ως ανάχωμα στην άνοδο του Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών (HDP) των 19 συνιστωσών και της συνεργασία της Αριστεράς και των κουρδικών κομμάτων που του έκοψε το δρόμο για την αυτοδυναμία στις τελευταίες εκλογές.
Στη χθεσινή τηλεφωνική επικοινωνία του κ. Τσίπρα με τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ, η οποία την Κυριακή επισκέπτεται τη γειτονική χώρα, ο Έλληνας πρωθυπουργός επανέλαβε τη δέσμευση της κυβέρνησης να επιταχύνει τις διαδικασίες για την δημιουργία των hot spots -κέντρα καταγραφής προσφύγων- αλλά εξέφρασε τη διαφωνία της ελληνικής πλευράς για κοινές περιπολίες στο Αιγαίο με τους Τούρκους.
Στη σημερινή και αυριανή πάντως τακτική Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες, με βασικό θέμα όπως είναι φυσικό το προσφυγικό, η Αθήνα θα προσέλθει με θέσεις και προτάσεις για τα hotspots στα νησιά, για τη διαχείριση των προσφυγικών ροών, την εγκατάσταση και μετεγκατάσταση των προσφύγων, την τροποποίηση του «Δουβλίνο ΙΙΙ» και για τον χαρακτηρισμό των Αφγανών ως «προσφύγων».
Στις θέσεις της ελληνικής πλευράς για το προσφυγικό-μεταναστευτικό αναφέρθηκε ο κ. Τσίπρας στη σημερινή συνάντησή του με τον Μάρτιν Σουλτς. Και από τις δύο πλευρές τονίστηκε η ανάγκη μεγαλύτερης οικονομικής στήριξης των χωρών πρώτης υποδοχής προσφύγων, καθώς και η συγκρότηση ενός βιώσιμου μηχανισμού επανεγκατάστασης προσφύγων.
