Οι 20 παρεμβάσεις που ανακοινώθηκαν από τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα για την προστασία και τον έλεγχο του δομημένου περιβάλλοντος, βρέθηκαν στο επίκεντρο συνάντησης του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργου Σταθάκη και της γ.γ. Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος Ειρήνης Κλαμπατσέα, με τον Συνήγορο του Πολίτη Ανδρέα Ποττάκη και τον Βοηθό Συνήγορο του Πολίτη Ιωάννη Σαγιά.
Στο πλαίσιο αυτό, υπήρξε ανταλλαγή απόψεων για ευρύτερα ζητήματα αρμοδιότητας του ΥΠΕΝ και συμφωνήθηκε η Ανεξάρτητη Αρχή να συνδράμει στην υλοποίηση του προγραμματισμού, με την αξιοποίηση της συσσωρευμένης επιστημονικής εμπειρίας της και την υποβολή συγκεκριμένων προτάσεων.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, στη συνάντηση τέθηκαν, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα ζητήματα:
- Η κυβερνητική πρωτοβουλία για τη θεσμοθέτηση μιας παράλληλης, σε σχέση με την ισχύουσα, διαδικασίας για την κατεδάφιση αυθαίρετων κατασκευών στην Αττική που αποτελούν άμεσο κίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια. Η διαδικασία, σύμφωνα με το υπουργείο, θα έχει μεταβατική ισχύ, μέχρι την πλήρη ενεργοποίηση του νέου θεσμού των Παρατηρητηρίων Δομημένου Περιβάλλοντος και θα επιτρέπει την παρέμβαση της Πολιτείας αποκλειστικά σε περιοχές που έχουν κηρυχτεί αναδασωτέες λόγω πυρκαγιάς, κτήρια που είναι ετοιμόρροπα, αυθαίρετες περιφράξεις που βρίσκονται σε απόσταση 500μ από τον αιγιαλό (νόμος Τρίτση) και κατασκευές σε οριοθετημένα ρέματα. Επί του ζητήματος, αποτελεί κοινό τόπο για τον Υπουργό και τον Συνήγορο του Πολίτη ότι, συχνά, η δημόσια διοίκηση εμφανίζεται επιφυλακτική να προχωρήσει με τις διαδικασίες κατεδάφισης και τονίσθηκε η ανάγκη, με στοχευμένες πολιτικές πρωτοβουλίες, να δοθεί το σήμα της αποφασιστικότητας της Πολιτείας να συνεχίσει με συγκεκριμένα βήματα ώστε να αντιμετωπιστούν οι κακοδαιμονίες του παρελθόντος.
- Τα νέα θεσμικά εργαλεία που εισάγει το ΥΠΕΝ με τον νόμο 4495 του 2017 (μηχανισμός αυτοκατεδάφισης, πλήρως ηλεκτρονικό σύστημα καταγγελιών για την αυθαίρετη δόμηση, ενίσχυση των ελέγχων για θέματα αυθαίρετης δόμησης, Παρατηρητήρια Δομημένου Περιβάλλοντος, ηλεκτρονική έκδοση οικοδομικών αδειών κ.ά.) για τον έλεγχο και την προστασία του δομημένου περιβάλλοντος. Ο Συνήγορος του Πολίτη εξέφρασε τη σύμφωνη γνώμη του για την απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών που προωθούνται μέσα από το θεσμικό πλαίσιο, σημειώνοντας παράλληλα ότι θα πρέπει να δοθεί βάρος στην ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών και την υλοποίηση του θεσμού των Παρατηρητηρίων Δομημένου Περιβάλλοντος.
- Ειδικά για την περιοχή Μάτι, η οποία επλήγη από την καταστροφική πυρκαγιά, συζητήθηκε η πρωτοβουλία του ΥΠΕΝ για την πολεοδομική ανασυγκρότησή της, χρησιμοποιώντας το εργαλείο του Ειδικού Χωρικού Σχεδίου προκειμένου να επιταχυνθούν οι απαιτούμενες διαδικασίες. Ο Συνήγορος του Πολίτη διατύπωσε τη θέση ότι η θωράκιση της περιοχής από μελλοντικές καταστροφές προϋποθέτει την προώθηση του πολεοδομικού σχεδιασμού στην περιοχή μέσα από γρήγορες και διαφανείς διαδικασίες.
- Τέλος, σε ό, τι αφορά το θέμα των οικιστικών πυκνώσεων, ο Συνήγορος του Πολίτη εξέφρασε τον προβληματισμό του για το περιεχόμενο της επερχόμενης νομοθετικής πρωτοβουλίας εκ μέρους του ΥΠΕΝ. Σε απάντηση αυτού του προβληματισμού, επισημάνθηκε εκ μέρους του κ. Σταθάκη ότι οι οικιστικές πυκνώσεις αποτελούν ένα εργαλείο διευκόλυνσης της κύρωσης των δασικών χαρτών, όπως φάνηκε και στην πράξη, ενώ υπογραμμίστηκε ότι οποιαδήποτε μελλοντική νομοθετική πρωτοβουλία θα πρέπει να θέτει αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις για την προστασία του περιβάλλοντος.
