Με έξτρα «όπλα» στη φαρέτρα του αναμένεται να συναντήσει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Νέα Υόρκη.
Η συνάντηση, που όπως σημειώνουν κυβερνητικές πηγές, εκτιμάται ότι θα πραγματοποιηθεί το μεσημέρι της 23ης Σεπτεμβρίου στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ αναμένεται να κρίνει αν όντως τα νερά παραμένουν ήρεμα ή εάν μπορούμε να συνεχίσουμε να ζούμε με τη γείτονα, έχοντας άλυτα προβλήματα.
Ενόσω όμως αμφότερες πλευρές θέλουν να ξανά καθίσουν στο τραπέζι του διαλόγου με απώτερο στόχο να βρεθεί κοινό έδαφος για την διεξαγωγή του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας (ΑΣΣ) Ελλάδας – Τουρκίας που πηγαίνει όλο και πιο πίσω, επανέλαβε πως «η Ελλάδα δεν πρόκειται ποτέ να συζητήσει ούτε ζητήματα αφοπλισμού, ούτε προφανώς ζητήματα «γκρίζων ζωνών», ούτε ζητήματα κυριαρχίας. Όσο τα ζητήματα αυτά μπαίνουν στο τραπέζι, τόσο γίνεται εξαιρετικά δύσκολη η επίλυση της μεγάλης μας διαφοράς, που είναι η οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, δηλαδή ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας. Όμως, μπορούμε να μάθουμε να ζούμε και με τις διαφορές μας. Και αν δεν μπορούμε να λύσουμε το ζήτημα αυτό, δεν θα μπορέσουμε να το λύσουμε. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι πρέπει μονίμως το θερμόμετρο να είναι στο «κόκκινο» και ότι πρέπει να είμαστε μονίμως σε ένα περιβάλλον διαρκούς έντασης».
Τα «όπλα» Μητσοτάκη
Και ενώ θεωρείται δεδομένη η προεργασία που θα γίνει από τον υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Γεραπετρίτη και τον Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν, η συνάντηση των δύο ηγετών θα γίνει με νέα δεδομένα στην περίπλοκη αυτή εξίσωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, τα οποία αν μη τι άλλο αποτελούν έξτρα «όπλα» στη φαρέτρα Μητσοτάκη.
Ο πρωθυπουργός εισέρχεται στη Νέα Υόρκη μετά από ένα μπαράζ διπλωματικών κινήσεων και συναντήσεων τόσο του ιδίου όσο και του επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας.
Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός, η ανακήρυξη Θαλάσσιων Πάρκων, η κατάθεση προσφορών από την αμερικανική Chevron – που ήδη η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) προχώρησε στη συγκρότηση της Επιτροπής Αξιολόγησης των προσφορών από την κοινοπραξία Chevron και HELLENiQ Energy – αποτελούν από μόνα τους δυνατά χαρτιά στα χέρια της ελληνικής κυβέρνησης.
Όμως αυτό που τραβά την προσοχή της Άγκυρας αλλά και η εξέλιξή του είναι οι επαφές του Γιώργου Γεραπετρίτη με αξιωματούχους της Λιβύης.
Πολλώ δε μάλλον όταν προσπαθεί διακαώς να ανακτήσει τις σχέσεις της με την Βεγγάζη και να καταφέρει να την πείσει να επικυρώσει το παράνομο και ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Το μόνο σίγουρο είναι πως και μόνο η κήρυξη της έναρξης της διαδικασίας για την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ Ελλάδας – Λιβύης και η πρώτη συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα με την επίσκεψη του ΥΠΕΞ της Λιβύης δεν είναι μία θετική εξέλιξη για την Τουρκία.
«Δεμένο» το Πίρι Ρέις
Παρότι, όμως, η απρόβλεπτη γείτονος δεν έχει αντιδράσει για τις παραπάνω συναντήσεις παρά μόνο αρκέστηκε -ερωτηθείς σχετικά- ο Ταγίπ Ερντογάν να δηλώσει ότι «η Βεγγάζη διατηρεί επαφή με τις μυστικές μας υπηρεσίες και περιστασιακά κάνει διάλογο με το Υπουργείο Εξωτερικών. Με άλλα λόγια, δεν είναι απομονωμένοι από την Τουρκία» έσπευσε να συνδέσει την διεξαγωγή άσκησης ετοιμότητας των Ενόπλων Δυνάμεων με την δραστηριότητα του Πίρι Ρέις.
Χαρακτηριστικά ήταν δημοσιεύματα του τουρκικού τύπου που έκαναν λόγο για «πανικό στην Αθήνα από το Πίρι Ρέις» το οποίο παραμένει με 4 μποφόρ και μέγιστη θερμοκρασία 30 βαθμούς Κελσίου… δεμένο στο λιμάνι της Σμύρνης.
Για την Αθήνα πάντως η «παρουσία» του Πίρι Ρέις ουδεμία σχέση είχε με την άσκηση, όπως δήλωσε ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας «νομίζω ότι σηκώνεται πολύς θόρυβος. Η άσκηση των Ενόπλων Δυνάμεων είναι στον κύκλο των αιφνιδιαστικών ασκήσεων που γίνονται κάθε χρόνο. Δεν έχουν σχέση με το «Πίρι Ρέις» και το «Πίρι Ρέις» δεν απασχόλησε το ΚΥΣΕΑ».
Μία εικόνα… χίλιες λέξεις ήταν η αντίδραση Μητσοτάκη – Δένδια σχολιάζοντας -έμμεσα- τις δυνατότητες του πλοίου.
Η επιμονή της Άγκυρας για το SAFE
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί η όρεξη της Άγκυρας για το χρηματοδοτικό εργαλείο της Ευρωπαϊκής Ένωση για την άμυνα SAFE.
Η επιμονή της Άγκυρας να συμμετάσχει χωρίς να έχει συνάψει την προαπαιτούμενη διμερή συμφωνία με την ΕΕ ενδέχεται να οδηγήσει τον ελληνοτουρκικό διάλογο σε σκληρό πόκερ με την Αθήνα να διαμηνύει προς πάσα κατεύθυνση – με την στήριξη υψηλόβαθμων αξιωματούχων της ΕΕ- πως εάν δεν βγάλει από το τραπέζι το «casus belli» θα την εμποδίσει δεδομένου του ότι η σύναψη διμερούς συμφωνίας απαιτεί ομοφωνία από τα κράτη μέλη.
Πάντως, μπορεί η διπλωματική σκακιέρα να δείχνει γεμάτη κινήσεις και από τις δύο πλευρές, ωστόσο το μέλλον των ελληνοτουρκικών σχέσεων παραμένει αβέβαιο.
Μεταξύ άλλων τα «καρφιά» Φιντάν περί «φθηνής πολιτικής» της ελληνικής κυβέρνησης φανερώνουν αν μη τι άλλο πως η καχυποψία της Άγκυρας εξακολουθεί να κυριαρχεί.
Το ερώτημα είναι αν η Νέα Υόρκη θα προσφέρει έστω μια στιγμή ουσιαστικής προσέγγισης ή αν θα επιβεβαιώσει ότι οι δύο χώρες θα συνεχίσουν να ζουν με τις διαφορές τους.
Το πρόγραμμα
Σε ό,τι αφορά την ατζέντα της Νέας Υόρκης, σύμφωνα με πληροφορίες, η ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ θα λάβει χώρα του την Παρασκευή, 26 Σεπτεμβρίου ωστόσο θα πραγματοποιήσει και διμερείς συναντήσεις.
Από την πλευρά του ο Γιώργος Γεραπετρίτης ο οποίος φτάνει στη Νέα Υόρκη στις 21 Σεπτεμβρίου θα πραγματοποιήσει παρέμβαση στη συνάντηση Υψηλού Επιπέδου για τον εορτασμό της 80ής επετείου της ίδρυσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, θα συμμετάσχει επίσης στη Διεθνή Διάσκεψη για τη Λύση των Δύο Κρατών, την οποία συνδιοργανώνουν η Γαλλία και η Σαουδική Αραβία.
Έπειτα θα παραστεί στην έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών με θέμα τη Μέση Ανατολή και κυρίως το παλαιστινιακό ζήτημα, στο οποίο θα πραγματοποιήσει γενικότερα και παρεμβάσεις, σε συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας για τον ρόλο και τις σχέσεις του ΟΗΕ με τον Αραβικό Σύνδεσμο ενώ θα προεδρεύσει στην Υπουργική Σύνοδο που θα διεξαχθεί για το Φόρουμ των Αρχαίων Πολιτισμών, όπου η Ελλάδα ασκεί την Προεδρία το 2025.
Στη συνάντηση αυτή θα έχει την ευκαιρία να συζητήσει και με τους ομολόγους του της Αιγύπτου, της Αρμενίας, της Βολιβίας, του Ιράκ, του Ιράν, της Ιταλίας, της Κίνας, του Μεξικού και του Περού.
Επιπλέον, θα παρακαθίσει στο Διατλαντικό Δείπνο που διοργανώνει ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο.
Στο περιθώριο επίσης, θα οργανωθούν οι τριμερείς συναντήσεις Ελλάδας-Κύπρου-Ιορδανίας, Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου και Ελλάδας-Κύπρου-Συρίας, η οποία προέκυψε μετά την επίσκεψη του μεταβατικού Υπουργού Εξωτερικών της Συρίας στην Αθήνα.
Επιπλέον, θα συμμετάσχει στο τετραμερές σχήμα συνεργασίας Ελλάδας-Ρουμανίας-Βουλγαρίας-Κροατίας και θα έχει βεβαίως και μια σειρά διμερών συναντήσεων.
Οι συναντήσεις Γεραπετρίτη
Οι συναντήσεις οι οποίες έχουν οριστικοποιηθεί είναι με τους ομολόγους του της Αιγύπτου, της Αλγερίας, του Μπαχρέιν, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, του Ιράκ, της Αρμενίας, της Γεωργίας, της Σιγκαπούρης, της Κένυας, της Γκάνας, του Νοτίου Σουδάν, της Ρουάντα, της Κόστα Ρίκα και της Χιλής.
Στη Νέα Υόρκη ήδη βρίσκεται και η Υφυπουργός Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου η οποία αναμένεται να πραγματοποιήσει συναντήσεις με στελέχη του Κογκρέσου και θα έχει επαφές με στελέχη της Κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών.
Μεταξύ άλλων, θα προχωρήσει και η οργάνωση του Στρατηγικού Διαλόγου μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ που θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα.
Τέλος, θα συμμετάσχει σε μια εκδήλωση στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης που διοργανώνει η Ελλάδα με θέμα τη θαλάσσια ασφάλεια και στόχο και την ανάδειξη της προτεραιότητας που έχει θέσει η Ελλάδα κατά τη διάρκεια της θητείας της στο Συμβούλιο Ασφαλείας.
