Μετά τις εξελίξεις και την ψήφο εμπιστοσύνης του αμερικανικού κολοσσού Chevron, αντίστροφα μετρά ο χρόνος για τη συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Η συνάντηση αναμένεται να πραγματοποιηθεί στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) στη Νέα Υόρκη από 22 έως 26 Σεπτεμβρίου.
Λίγο τα λόγια του Φιντάν λίγο οι εξοπλισμοί της ΕΕ
Οι εξελίξεις γύρω από τις ελληνοτουρκικές σχέσεις μπορεί να είναι εν μέρει θετικές σε ό,τι αφορά τουλάχιστον τον Πολιτικό Διάλογο, τη Θετική Ατζέντα και τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, όμως εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά «μαύρα σύννεφα».
Άλλωστε δεν πάει καιρός από τις προκλητικές, απαράδεκτες και απειλητικές δηλώσεις του επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας Χακάν Φιντάν που κατηγόρησε την Ελλάδα για «φθηνή» πολιτική και δήλωσε πως «στην εσωτερική πολιτική της Ελλάδας, τα θέματα που αφορούν την Τουρκία είναι πάντα στην πρώτη γραμμή. Είναι σαν μια πολιτική ασπιρίνη: αν έχεις πρόβλημα, φέρε στην επικαιρότητα την Τουρκία, τη Μεσόγειο, το Αιγαίο. Με το άκουσμα της Τουρκίας, στην ελληνική πολιτική σκηνή ενεργοποιείται ένα αντανακλαστικό που πρέπει κάποια στιγμή να ξεπεραστεί».
Ωστόσο το SAFE «αγκάθι» το οποίο αναμένεται να τεθεί επί τάπητος, μεταξύ άλλων, είναι η συμμετοχή της Τουρκίας στο ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο SAFE.
Όπως έχει επανειλημμένα δηλώσει ανοιχτά ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στη συνάντηση των δύο ηγετών ο πρωθυπουργός θα ζητήσει από τον Ταγίπ Ερντογάν να άρει το «casus belli», ούτως ώστε να μπορεί να συμμετάσχει η Άγκυρα στο εργαλείο.
«Αν θέλουμε πραγματικά μία εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, πρέπει το casus belli να ανακληθεί», τόνισε επίσης ότι θα συνεχίσει να μιλάει ειλικρινά με τον Ταγίπ Ερντογάν, διατηρώντας ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας, αλλά ξεκαθάρισε ότι όσο η απειλή πολέμου παραμένει σε ισχύ, «η Ελλάδα θα μπλοκάρει τη συμμετοχή της Τουρκίας στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα SAFE, όπως έχει δικαίωμα να κάνει».
Η Άγκυρα θέλει να βουτήξει το «δάχτυλο» στην ευρωπαϊκή άμυνα
Σε αυτή την τροχιά η Τουρκία υπέβαλε επίσημο αίτημα συμμετοχής στο εργαλείο SAFE ύψους 150 δισ. ευρώ.
«Επιβεβαιώνω ότι λάβαμε επίσημο αίτημα από την Τουρκία», δήλωσε ο Τομά Ρένιε εκπρόσωπος της Κομισιόν.
Επικαλούμενος λόγους εμπιστευτικότητας, απέφυγε να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες γύρω από το τουρκικό αίτημα, περιοριζόμενος στην περιγραφή της τρέχουσας φάσης διαπραγματεύσεων με άλλες τρίτες χώρες.
Επιπρόσθετα ο Επίτροπος της ΕΕ για την άμυνα δήλωσε τον Αύγουστο ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει σε όλες τις δράσεις της τη διαφύλαξη των συμφερόντων ασφάλειας και άμυνας τόσο της ίδιας όσο και των κρατών μελών της, συμπεριλαμβανομένης της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Επισήμανε, επίσης, ότι το χρηματοδοτικό μέσο SAFE θέτει αυστηρούς όρους επιλεξιμότητας, ώστε να διασφαλίζεται πως οι προμήθειες και τα έργα που υλοποιούνται στο πλαίσιο του μέσου εξυπηρετούν αποκλειστικά τους στόχους ασφάλειας και άμυνας της Ε.Ε.
Ενώ δεδομένου του ότι η Τουρκία ως τρίτη χώρα δεν έχει υπογράψει το προαπαιτούμενο Σύμφωνο τόνισε ότι «Η Ε.Ε. δεν έχει συνάψει καμία συμφωνία με την Τουρκία για τα θέματα αυτά. Επομένως, οι τουρκικές εταιρείες δεν επιτρέπεται να συμμετέχουν σε κοινές προμήθειες του SAFE».
Στην ουσία οι φιλοδοξίες της Τουρκίας για ένταξη στο πρόγραμμα SAFE σκοντάφτουν σε σοβαρά εμπόδια καθώς δεν είναι μέλος της ΕΕ, απειλεί άλλο κράτος-μέλος της ΕΕ και κατέχει παράνομα τμήμα άλλου κράτους μέλους της.
Υπενθυμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε για την Ελλάδα δάνεια, ύψους 787,67 εκατομμυρίων ευρώ στο πλαίσιο του προγράμματος SAFE για την ενίσχυση της αμυντικής ετοιμότητας.
Πως «διαβάζει» η Αθήνα το αίτημα της Άγκυρας
Κυβερνητικά στελέχη, υπογραμμίζουν πως η επικείμενη συζήτηση αφορά το κατά πόσο θα ξεκινήσουν οι συνομιλίες για διμερή συμφωνία με την Ε.Ε και πως τόσο στο στάδιο της έναρξης των συζητήσεων όσο και στο τελικό στάδιο έγκρισης κάθε χώρα έχει δικαίωμα αρνησικυρίας.
Οι ίδιες πηγές τονίζουν πως χάρη στην ενεργητική διπλωματία που ασκεί η Ελλάδα, μολονότι ο Κανονισμός SAFE εγκρίνεται βάσει Συνθήκης με ειδική πλειοψηφία και άρα δεν υπήρχε δικαίωμα βέτο, η ελληνική διπλωματία επέμεινε και κατάφερε έτσι ώστε οποιαδήποτε τρίτη χώρα να μπορεί να μπει στο SAFE μόνο εάν πριν ολοκληρώσει διμερή συμφωνία με την Ε.Ε. και δεν θίγονται τα συμφέροντα των κρατών-μελών.
Ενώ επαναλαμβάνουν πως η Ελλάδα δια του πρωθυπουργού και του Υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη έχει διαμηνύσει ότι δεν πρόκειται να δεχθεί να συμπεριληφθεί σε αμυντικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης χώρα η οποία επισήμως απειλεί με πόλεμο κράτος μέλος της Ένωσης.
Στην Ιταλία ο Χακάν Φιντάν
Όσο είναι σε εξέλιξη οι συζητήσεις γύρω από το ενδεχόμενο σύναψης συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας με σκοπό να συμμετάσχει στο SAFE, ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν κάνει… περιοδεία στην Ιταλία όπου ήδη έχει στρωθεί το έδαφος για την Άγκυρα τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την άμυνα.
Ο Χακάν Φιντάν συναντήθηκε την Πέμπτη με τον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης και Υπουργό Εξωτερικών της Ιταλίας, Αντόνιο Ταγιάνι, στη Ρώμη όπου συζήτησαν την ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Ιταλίας αλλά και τη συνεργασία τους στον τομέα της άμυνας που ήδη κρατά… γερά.
Άλλωστε η αμυντική συνεργασία έχει επίσης ενισχυθεί, καθώς η τουρκική εταιρεία drones Baykar (γαμπρού του Ερντογάν) υπέγραψε συμφωνία με την ιταλική Leonardo για μη επανδρωμένα εναέρια συστήματα τον Μάρτιο και ολοκλήρωσε την εξαγορά της αεροδιαστημικής εταιρείας Piaggio τον Ιούνιο.
