Τις αρχές και τις αξίες που ενέπνευσαν την ιδρυτική διακήρυξη της 3ης Σεπτεμβρίου 1974 αναδεικνύει ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου σε μήνυμά του με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 51 ετών από την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ, τονίζοντας πως σήμερα η χώρα χρειάζεται ξανά «τη νέα προοδευτική πρόταση διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ που θα δώσει φωνή στη λαϊκή πλειοψηφία».
«Η ιστορία μας διδάσκει ότι το ΠΑΣΟΚ, όχι μόνο έβγαλε την Ελλάδα από τις κρίσεις που έφεραν οι πολιτικές της συντήρησης όταν χρειάστηκε – το 1981, το 1993, το 2009, αλλά άλλαξε και τη μοίρα της χώρας, των Ελλήνων» τονίζει μεταξύ άλλων ο Γιώργος Παπανδρέου στη δήλωσή του με τίτλο «Η Απελευθέρωση ως Εθνικό, Δημοκρατικό και Οικουμενικό Διακύβευμα».
Όπως τονίζει μισό αιώνα μετά, οι αξίες της ιδρυτικής διακήρυξης «παραμένουν ζωντανές» αν και «οι προκλήσεις έχουν αλλάξει μορφή».
«Η εξάρτηση εμφανίζεται με νέες, ύπουλες όψεις» τονίζει, ασκώντας πολυμέτωπη κριτική στην κυβέρνηση και τονίζοντας πως «η αυθαιρεσία της εξουσίας υπονομεύει τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου».
«Η Διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη υπενθυμίζει ότι οι αγώνες για την απελευθέρωση δεν τελειώνουν ποτέ» επισημαίνει μεταξύ άλλων και καταλήγει: «Η Ελλάδα της 3ης Σεπτέμβρη είναι η Ελλάδα της Αξιοπρέπειας, της Δημοκρατίας, της Ελευθερίας. Αυτήν την Ελλάδα μπορούμε και πρέπει να την ξαναχτίσουμε – μαζί, με οδηγό τη Διακήρυξη και τις αξίες της».
Ακολουθεί ολόκληρη η δήλωση του Γιώργου Παπανδρέου:
«Η Απελευθέρωση ως Εθνικό, Δημοκρατικό και Οικουμενικό Διακύβευμα
Πενήντα ένα χρόνια πριν, στις 3 Σεπτέμβρη 1974, γεννήθηκε ένα όραμα που σημάδεψε την Ελλάδα, ένα όραμα που εκφράστηκε με ένα ιστορικό πολιτικό κείμενο, την Ιδρυτική Διακήρυξη του ΠΑΣΟΚ. Ένα μανιφέστο ελευθερίας, κοινωνικής δικαιοσύνης και δημοκρατίας. Ένα κείμενο τομή, που έθεσε τρεις θεμελιώδεις αρχές: Εθνική Ανεξαρτησία, Λαϊκή Κυριαρχία, Κοινωνική Απελευθέρωση, αλλά και μια ουσιαστική παράμετρο να τις συνοδεύει, τις Δημοκρατικές Διαδικασίες.
Τότε, η Ελλάδα έβγαινε πληγωμένη από τη δικτατορία και την τραγωδία της Κύπρου. Ο λαός ζητούσε απελευθέρωση από την ξένη εξάρτηση, τον αυταρχισμό, τον πελατειακό έλεγχο. Η Διακήρυξη ήταν η έκφραση, η φωνή αυτής της απελευθέρωσης.
Σήμερα, μισό αιώνα μετά, οι ίδιες αξίες παραμένουν ζωντανές – οι προκλήσεις έχουν αλλάξει μορφή. Η εξάρτηση εμφανίζεται με νέες, ύπουλες όψεις:
- τον πελατειασμό που μετατρέπει τα δικαιώματα για όλους σε προνόμια για τους ισχυρούς ή τους κολλητούς,
- τον πλούτο και την εξουσία που συγκεντρώνονται σε λίγους,
- τα funds που αγοράζουν την Ελλάδα – σπίτια, γη, επιχειρήσεις,
- την ενημέρωση που συγκεντρώνεται σε ελάχιστα χέρια,
- τις τιμές στην ενέργεια και τα τρόφιμα που καθορίζονται από μονοπώλια,
- την περιβαλλοντική κρίση που στερεί το δικαίωμα σε ένα βιώσιμο μέλλον,
- την τεχνολογική χειραγώγηση και την παρακολούθηση των πολιτών μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα και την τεχνητή νοημοσύνη,
- τις καταστροφικές πολεμικές περιπέτειες που ξεκινούν αυταρχικοί ηγέτες, στοχεύοντας στην υποδούλωση ή και την εξόντωση λαών.
Η νομή της εξουσίας, η ιδιοποίηση του πλούτου του Ελληνικού λαού, ο συνεχής αντιδημοκρατικός συγκεντρωτισμός του κομματικού κράτους, δείχνουν κάτι ακόμη πιο επικίνδυνο, την έλλειψη εθνικής στρατηγικής.
Στη θέση της εθνικής πυξίδας, βασιλεύει η μικροκομματική τακτική.
Στη θέση της στρατηγικής για το κοινό συμφέρον, κυριαρχεί η στρατηγική για την «καρέκλα», με σκοπό την ιδιοποίηση της εξουσίας για τη νομή της – όχι για την αλλαγή της.
Η αυθαιρεσία της εξουσίας υπονομεύει τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Αντί της διασφάλισης των δικαιωμάτων και της αληθινής ελευθερίας για όλους, θεσμοί και δικαιώματα εκφυλίζονται από μηχανισμούς που υποτάσσουν την κοινωνία στις βουλήσεις των εξουσιαστών και του πλούτου. Το δημόσιο χρήμα βρίσκεται υπό τον ασφυκτικό έλεγχο του πρωθυπουργικού γραφείου. Οι διαθέσιμοι πόροι, εθνικοί και ευρωπαϊκοί, διανέμονται σε λίγα ισχυρά συμφέροντα και κομματικούς παράγοντες.
Οι στρατοί και οι χούντες του παρελθόντος, φόρεσαν τώρα τον μανδύα των αγορών και των δήθεν επενδυτικών κεφαλαίων. Η Ελλάδα μετατρέπεται σε «ξέφραγο αμπέλι», όπως προέβλεψε η Διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη πριν από μισό αιώνα.
Και όλα αυτά, ενώ οι κίνδυνοι για την Ελλάδα πυκνώνουν, με τις περιφερειακές συγκρούσεις να πολλαπλασιάζονται, την αστάθεια και τον αναθεωρητισμό να χαρακτηρίζουν τις διεθνείς εξελίξεις.
Χωρίς σταθερή κατεύθυνση σε μια κρίσιμη ιστορική περίοδο που οι γεωπολιτικές εξελίξεις είναι ραγδαίες, η χώρα παραπαίει, η κοινωνία πολώνεται και διχάζεται.
Η συντήρηση, όποιο μανδύα κι αν φορά, αποδεικνύεται η μόνιμη αιτία του ελληνικού προβλήματος: ξεπούλημα του εθνικού πλούτου, κοινωνική αδικία, ανισότητες, διαφθορά, έλεγχος της ενημέρωσης, περιθωριοποίηση της κοινωνικής πλειοψηφίας, που καταλήγει και σε έλλειψη εθνικής στρατηγικής.
Η συντήρηση στην προσπάθειά της να αντιμετωπίσει τον θυμό του Ελληνικού λαού από τις εντεινόμενες αδικίες και ανισότητες, αναζητά άλλοθι σε αποδιοπομπαίους τράγους, μιμούμενη ακροδεξιά καθεστώτα και στοχοποιώντας τους μετανάστες ως το κύριο πρόβλημα της χώρας.
Γι’ αυτό σήμερα, η Απελευθέρωση από τις πάσης φύσεως εξαρτήσεις αποκτά νέο, οικουμενικό και πολιτικό νόημα, με:
- Σπάσιμο των δεσμών από τον μικροκομματισμό, τον αυταρχισμό, την εξουσιολαγνεία.
- Διαμόρφωση εθνικής στρατηγικής με σταθερό προσανατολισμό, πολυμερή διπλωματία, και στρατηγική αυτονομία.
- Εμβάθυνση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου, με ισονομία, διαφάνεια, αξιοκρατία και λογοδοσία.
- Προάσπιση των δημοσίων αγαθών – υγεία, παιδεία, εργασία, κοινωνική ασφάλιση, αξιοπρεπή κατοικία, περιβάλλον – ως δικαιωμάτων για όλους, απέναντι στην επιδοματική πελατειακή αντίληψη και πρακτική.
- Τεχνολογία και οικονομία στην υπηρεσία του ανθρώπου.
- Ενεργειακή δημοκρατία, βιώσιμη ανάπτυξη, κοινωνική δικαιοσύνη
- Ουσιαστική συμμετοχή του πολίτη στις αποφάσεις για τη διαμόρφωση του κοινού μας μέλλοντος.
Η ιστορία μας διδάσκει ότι το ΠΑΣΟΚ, όχι μόνο έβγαλε την Ελλάδα από τις κρίσεις που έφεραν οι πολιτικές της συντήρησης όταν χρειάστηκε – το 1981, το 1993, το 2009, αλλά άλλαξε και τη μοίρα της χώρας, των Ελλήνων.
Σήμερα, χρειαζόμαστε ξανά τη νέα προοδευτική πρόταση διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ που θα δώσει φωνή στη λαϊκή πλειοψηφία και ελπίδα στους μη προνομιούχους.
Μια νέα μορφή πατριωτισμού, που θα εδράζεται στις αξίες της Δημοκρατίας, της Ανθρωπιάς και της Αλληλεγγύης.
Η Διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη υπενθυμίζει ότι οι αγώνες για την απελευθέρωση δεν τελειώνουν ποτέ.
Σήμερα, ο αγώνας είναι παγκόσμιος, απέναντι στην κλιματική κρίση, στην ανισότητα, στον αυταρχισμό, στην τεχνολογική χειραγώγηση.
Όπως τότε, έτσι και τώρα, η Ελλάδα μπορεί να σταθεί με παρρησία στα δικά της πόδια, με όραμα και αξίες. Να δείξει ότι η απελευθέρωση από εξαρτήσεις και δυνάστες είναι ο δρόμος προς μια ισχυρή δημοκρατία, μια δίκαιη κοινωνία, έναν βιώσιμο κόσμο.
Είναι ο δρόμος,
- Από την εξάρτηση, στην απελευθέρωση.
- Από την «καρέκλα», στη εθνική στρατηγική.
- Από την υποταγή, στη δημοκρατία και το κράτος δικαίου.
- Από την αδικία, στη δικαιοσύνη.
- Από τους πολέμους, στην ειρηνική συμβίωση.
Η Ελλάδα της 3ης Σεπτέμβρη είναι η Ελλάδα της Αξιοπρέπειας, της Δημοκρατίας, της Ελευθερίας.
Αυτήν την Ελλάδα μπορούμε και πρέπει να την ξαναχτίσουμε – μαζί, με οδηγό τη Διακήρυξη και τις αξίες της».
