Την επιτακτική ανάγκη να αποκτήσει η χώρα μας το συντομότερο δυνατό ένα σύγχρονο ερευνητικό ωκεανογραφικό σκάφος τονίζει ο εκπρόσωπος της Ελλάδας στην UNESCO, Γιώργος Κουμουτσάκος, σε συνέντευξή του στη «Ναυτεμπορική».
Ερωτηθείς αν εμπλέκεται η UNESCO στα ελληνοτουρκικά, καθώς η Τουρκία αναρτά χάρτες με θαλάσσια πάρκα σε πλατφόρμα που ανήκει στην UNESCO, και αν ο διεθνής οργανισμός του ΟΗΕ αναγνωρίζει αυτούς τους χάρτες, ο κ. Κουμουτσάκος τονίζει:
«Με την κατάθεση στη Διακυβερνητική Ωκεανογραφική Επιτροπή της UNESCO του χάρτη του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού στον οποίον αποτυπώνει τις γνωστές απαράδεκτες αναθεωρητικές της προσεγγίσεις, η Άγκυρα αναζητά τρόπους μιας κάποιας διεθνούς νομιμοποίησης πτυχών του αφηγήματος της “Γαλάζιας Πατρίδας”, προβάλλοντας, μεταξύ άλλων, και διεκδικήσεις σε βάρος ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων μέσω θεσμικών διαύλων. Η απόπειρα αυτή ήταν πλήρως αναποτελεσματική και γι’ αυτό μάταιη. Ο λόγος είναι απλός και σαφής. Η UNESCO και η Ωκεανογραφική Επιτροπή της έχουν κατηγορηματικά και εγγράφως ξεκαθαρίσει ότι οι αναρτήσεις αυτές είναι αμιγώς εθνικές και ουδόλως δεσμεύουν τον Οργανισμό. Πόσο μάλλον όταν κατάφωρα παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο».
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη
Πανηγυρική εκλογή στο Εκτελεστικό Συμβούλιο της Ωκεανογραφικής Επιτροπής της UNESCO, αλλά, ως Ελλάδα, τι κάνουμε, κύριε Κουμουτσάκο;
«Κύριε Ψύλο, γνωρίζετε τις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού για τα θαλάσσια πάρκα και τον ελληνικό Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό. Όλα λοιπόν έχουν δρομολογηθεί.
Ειδικά για την UNESCO, θέλω να σας πω ότι μετά από σχεδόν 10 χρόνια πετύχαμε πρόσφατα την πανηγυρική εκλογή μας στο Εκτελεστικό Συμβούλιο της Ωκεανογραφικής Επιτροπής της UNESCO με 92 ψήφους στα 110 κράτη που ψήφισαν. Επιδίωξή μας τώρα είναι η Ελλάδα, ως κατεξοχήν ναυτιλιακή χώρα, να συμβάλει με όλες της τις δυνάμεις στις προσπάθειες προστασίας των Ωκεανών. Γι’ αυτό και πιστεύω ότι είναι απαραίτητο να αποκτήσουμε το συντομότερο δυνατό ένα σύγχρονο ερευνητικό ωκεανογραφικό σκάφος».
Κύριε Κουμουτσάκο, διατελέσατε υπουργός σε κρίσιμα πόστα και πλέον έχετε περάσει από την πολιτική στη διπλωματία. Από τον Δεκέμβριο του 2023 εκπροσωπείτε την Ελλάδα στην UNESCO. Πόσο σημαντική είναι τελικά η UNESCO για την Ελλάδα;
«Η UNESCO, από τη φιλοσοφία και την αποστολή της, είναι ένας διεθνής οργανισμός που ταιριάζει με την Ελλάδα. Ακόμα και το σήμα της παραπέμπει ευθέως σε οικοδόμημα αρχαιοελληνικής αρχιτεκτονικής. Εάν δεν υπήρχε η UNESCO, η Ελλάδα θα έπρεπε να την είχε εφεύρει. Σε αυτόν τον οργανισμό οφείλουμε να βαθαίνουμε σταθερά το εθνικό μας αποτύπωμα. Διάλογος, πολιτισμός, κλασικές διαχρονικές αξίες, αλλά και η σύγχρονη ελληνική πολιτιστική δημιουργία είναι βαρύνοντες παράγοντες της ήπιας εθνικής μας ισχύος. Είμαστε μια μικρή χώρα, με τεράστιες, όμως, αστείρευτες, πολιτιστικές δυνατότητες. Στην ουσία, είμαστε μια πολιτιστική υπερδύναμη. Αυτήν τη διεθνή αναγνώριση μπορεί να μας δώσει η UNESCO. Αρκεί να την αντιμετωπίζουμε με σοβαρότητα, στρατηγική σκέψη και σχεδιασμό. Να στοχεύουμε συνεχώς ψηλότερα».
Αναμφίβολα, μια ιδιαίτερα σημαντική στιγμή ήταν η διπλωματική πρωτοβουλία σας για τη διεθνή αναγνώριση της Ελληνικής Γλώσσας. Μετά από μεγάλες διπλωματικές προσπάθειες, ανακηρύχθηκε η 9η Φεβρουαρίου Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας. Όλοι φυσικά μίλησαν για μεγάλη επιτυχία. Κύριε Κουμουτσάκο, τι σημαίνει όμως πρακτικά αυτό; Πώς θα κεφαλαιοποιήσουμε ό,τι κερδήθηκε;
«Κύριε Ψύλο, πρόκειται για ιστορικής σημασίας ομόφωνη απόφαση. Μια μεγάλη επιτυχία της δημόσιας και πολιτιστικής διπλωματίας της χώρας μας. Θα επικυρωθεί και τυπικά τον Νοέμβριο από τη Γενική Διάσκεψη του Οργανισμού στη Σαμαρκάνδη του Ουζμπεκιστάν. Η ελληνική γλώσσα κατέκτησε ένα χρυσό διεθνές πιστοποιητικό ιστορικής συνέχειας και προσφοράς 3.000 χρόνων στον παγκόσμιο πολιτισμό. Ένα χρυσό “διαβατήριο”. Τώρα, οφείλουμε να την “ταξιδέψουμε” παντού στον κόσμο. Η πρόκληση είναι να κάνουμε τα ελληνικά και την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας “μόδα”. Μια παγκόσμια πνευματική τάση. Εδώ, η ομογένεια και ειδικά τα οικονομικά ισχυρά μέλη της, έχουν πεδίο δόξης λαμπρό.
Σε αυτό το πανεθνικό προσκλητήριο προβολής και προώθησης της ελληνικής γλώσσας έχουν ειδικό και βαρύνοντα ρόλο οι διπλωματικές και προξενικές αρχές μας ανά τον κόσμο. Απαιτείται στενή συνεργασία και αποτελεσματικός συντονισμός όλων των συναρμοδίων υπουργείων, Εξωτερικών, Παιδείας, Πολιτισμού, Οικονομικών. Πολύ σημαντικό ρόλο καλείται να διαδραματίσει και η Εκκλησία και βεβαίως, όλες οι πολιτικές δυνάμεις. Ο σκοπός είναι ιστορικός και εθνικός. Ουδείς περισσεύει».
Στις πρωτοβουλίες της Ελλάδας πρέπει αναμφίβολα να πιστώσουμε άλλη μία θετική για τη χώρα μας απόφαση της UNESCO, την εγγραφή των Μινωικών Ανακτόρων στον κατάλογο της πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας. Πρακτικά, τι σημαίνει αυτό;
«Ήταν μια μεγάλη στιγμή. Η απόφαση της εγγραφής των Μινωικών Ανακτορικών Κέντρων στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς ελήφθη ομόφωνα. Αποτέλεσμα της άριστης προετοιμασίας από πλευράς υπουργείου Πολιτισμού και της επίμονης διπλωματικής δουλειάς του υπουργείου Εξωτερικών και της Αντιπροσωπείας μας στην UNESCO.
Όμως, η στιγμή της δικαιολογημένης περηφάνιας και χαράς είναι ταυτόχρονα στιγμή μεγάλης ευθύνης. Τώρα έχουμε ακόμα μεγαλύτερη, πολλαπλή ευθύνη να προστατεύσουμε το μνημείο, όπως άλλωστε κάνουμε και για τις άλλες 19 ελληνικές εγγραφές στον εξόχως τιμητικό αυτόν κατάλογο παγκοσμίου κύρους. Οφείλουμε τώρα, ακόμα περισσότερο, να αναδείξουμε τα Μινωικά Ανάκτορα με απόλυτο σεβασμό και με τρόπο βιώσιμο. Να μην υποκύψουμε στις σειρήνες του “υπερτουρισμού”. Είναι πρόκληση και ευθύνη ιστορική, πολιτιστική και αναπτυξιακή, με όρους σεβασμού στη βιωσιμότητα και προστασία του κάθε μνημείου της UNESCO».
Με αυτές τις επιτυχίες στην UNESCO, «τρώγοντας έρχεται και η όρεξη», όπως λέει και ο λαός μας. Μεγάλη συζήτηση γίνεται για τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Θα επιστρέψουν κάποτε στην Αθήνα; Μπορεί η UNESCO να βοηθήσει; Είναι, κύριε Κουμουτσάκο, ένα ερώτημα που βρίσκεται στα χείλη κάθε Ελληνίδας, κάθε Έλληνα.
Αλήθεια, κύριε Κουμουτσάκο, έχει πάρει θέση η UNESCO για την κλοπή και τη συνεχιζόμενη άρνηση του Βρετανικού Μουσείου να επιστρέψουν στην κοιτίδα τους τα μοναδικά αυτά πολιτιστικά αγαθά;
«Κύριε Ψύλο, πρέπει να θυμίσουμε στους αναγνώστες της Ναυτεμπορικής ότι το πρώτο επίσημο αίτημα της Ελλάδας για τον επαναπατρισμό και την επανένωση των αριστουργημάτων του Παρθενώνα εκεί όπου ανήκουν, έγινε το 1836. Έξι μόλις χρόνια μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του σύγχρονου ελληνικού κράτους! Είναι αίτημα διαχρονικό, πανεθνικό και απαράγραπτο. Το δίκαιο αυτό αίτημα έγινε και παγκόσμιο από τη στιγμή της εγγραφής του στην ημερήσια διάταξη της UNESCO, το 1987.
Έκτοτε, όλες οι σχετικές Αποφάσεις του Οργανισμού δικαιώνουν το αίτημα της Ελλάδας. Πρόσφατα, τον Ιούνιο του 2024, πετύχαμε ακόμα μια πολύ θετική απόφαση, και μάλιστα με 17 κράτη να δίνουν ρητή υποστήριξη στην Ελλάδα έναντι μηδενός υπέρ των απόψεων του Ηνωμένου Βασιλείου. “17-0” με λίγα λόγια. Η κυβέρνηση εργάζεται σοβαρά, επίμονα και αθόρυβα για την ιστορική μας δικαίωση. Η εμμονή στην άρνηση τελικά θα καμφθεί. Έως πότε η αδικία θα αντιστέκεται στο δίκαιο και στην απαίτηση της Ιστορίας; Όταν τα βάζεις με τους αιώνες, οι αιώνες πάντα νικούν. Αργά ή γρήγορα, η πολύ δύσκολη αυτή υπόθεση θα κερδηθεί. Το πιστεύω. Η επανένωση των γλυπτών του Παρθενώνα θα συντελεστεί».
Κύριε Κουμουτσάκο, βλέπω τη θέρμη με την οποία υπηρετείτε τη θέση σας στην UNESCO και τις όντως πολύ σημαντικές επιτυχίες σας. Αλλά θα ήθελα να κλείσουμε τη συνέντευξη με μια ερώτηση. Είστε πολιτικός, έχετε εκλεγεί αρκετές φορές βουλευτής, υπηρετήσατε σε σημαντικές κυβερνητικές θέσεις. Τελικά, πολιτική ή διπλωματία; Ιδού το τελευταίο ερώτημα.
«Κύριε Ψύλο, η διπλωματία είναι Πολιτική, και μάλιστα με «πι» κεφαλαίο. Είναι η πιο υψηλή εφαρμογή πολιτικής στο πεδίο, γιατί η διπλωματία είναι άρρηκτα συνυφασμένη με την υποστήριξη και προώθηση των εθνικών μας συμφερόντων».
