Την Τετάρτη 7 Μαΐου αναμένεται να πραγματοποιηθεί η πρώτη συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας (ΑΣΣ) Ελλάδας – Αιγύπτου.
Όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές στη «Ν», η ελληνο-αιγυπτιακή συνεργασία έχει ενισχυθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, με το επικείμενο ΑΣΣ Ελλάδας-Αιγύπτου να αποτελεί ορόσημο για την περαιτέρω εμβάθυνση των διμερών σχέσεων.
Σύμφωνα με πληροφορίες ψηλά στην ατζέντα θα βρεθεί η περαιτέρω ενίσχυση της στρατηγικής σχέσης Αθήνας – Καΐρου.
Ταυτόχρονα όμως και οι δύο πλευρές αναμένεται να εστιάσουν σε οικονομία, ενέργεια, μετανάστευση, παιδεία και πολιτισμό.
Το ΑΣΣ λαμβάνει χώρα σε μία περίοδο που τόσο η Ελλάδα όσο και η Αίγυπτος, όπως σημειώνουν διπλωματικές πηγές, λειτουργούν ως πυλώνες σταθερότητας σε μια εύθραυστη γεωπολιτικά περιοχή, πολλώ δε μάλλον αμφότερες συγκλίνουν σε θέματα που αφορούν την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου.
Επιπλέον το ΑΣΣ αποκτά μεγαλύτερη σημασία καθώς πραγματοποιείται σε μία χρονική συγκυρία όπου η Τουρκία κλιμακώνει την ένταση στο θέμα της Κύπρου αφού πληροφορίες από τουρκοκυπριακά ΜΜΕ θέλουν τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να «βαφτίζει» την«ΤΔΒΚ» ως«Τουρκική Δημοκρατία Κύπρου» κατά την επίσκεψή του αύριο Σάββατο 03/05 στα Κατεχόμενα.
Υπενθυμίζεται ότι η κοινή απόφαση Κυριάκου Μητσοτάκη – Αμπντέλ Φάταχ αλ-Σίσι για τη σύσταση του ΑΣΣ, επιβεβαιώθηκε μέσω υπογραφής Κοινής Δήλωσης τον Μάρτιο του 2023, ενώ η τελευταία συνάντηση των δύο ηγετών έλαβε χώρα στο Κάϊρο τον Ιανουάριο του 2025 στο περιθώριο της τριμερούς συνάντησης Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου.
Βασικά θέματα που θα τεθούν προς συζήτηση θα είναι η ενέργεια, η οικονομία και το μεταναστευτικό καθώς η Αίγυπτος συνορεύει τόσο με τη Λιβύη όσο με το Σουδάν.
Αναφορικά με την ενέργεια ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου GREGY Interconnector, καθώς ενισχύει τον ενεργειακό ρόλο της Ελλάδας.
Το έργο GREGY αφορά την υποθαλάσσια διασύνδεση ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου που αναμένεται να συμβάλει στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, επιτρέποντας τη μεταφορά καθαρής ενέργειας από την Αφρική στην Ευρώπη.
Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο Πρωθυπουργός από το Κάϊρο «το Gregy καθιστά την Ελλάδα και την Αίγυπτο γέφυρα ενεργειακής ανταλλαγής» ενώ αναφερθείς στην ενίσχυση της ενεργειακής συνδεσιμότητας και τη διείσδυση των ΑΠΕ τόνισε πως «Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε με συνέπεια για την περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας μας, αξιοποιώντας ένα ευρύ φάσμα δράσεων».
Παράλληλα επανέλαβε πως «στόχος μας είναι η ευημερία και η ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή», επαναλαμβάνοντας τη δέσμευση να ενισχύσουν τη συνεργασία τους για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και την προώθηση της περιφερειακής σταθερότητας.
Στρατιωτική συνεργασία Ελλάδας-Αιγύπτου
Η στενοί δεσμοί Ελλάδας-Αιγύπτου ενισχύονται και με διμερείς συνεργασίες τόσο σε στρατιωτικό επίπεδο όσο και στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας, με την Ελλάδα και την Αίγυπτο να ενισχύουν τους δεσμούς τους μέσω κοινών προγραμμάτων και ανταλλαγών, όπως η συμμετοχή σε εκπαιδευτικά προγράμματα και ασκήσεις, ενισχύοντας την αμυντική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών.
Χαρακτηριστική ήταν και η επίσκεψη που πραγματοποίησε την Δευτέρα 07 και την Τετάρτη 09 Απριλίου 2025, o Αρχηγός ΓΕΝ Αντιναύαρχος Δημήτριος Ελευθέριος Κατάρας ΠΝ στην Αίγυπτο, κατόπιν πρόσκλησης του ομολόγου του Vice Admiral Ashraf Ibrahim Atwa Megahed, όπου συζητήθηκαν θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος καθώς και πρωτοβουλίες για την περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας των δύο Ναυτικών.
Υπενθυμίζεται ότι στο πλαίσιο συνεργασίας του Πολεμικού Ναυτικού Ελλάδας – Αιγύπτου ενεργοποιήθηκε για πρώτη φορά το Μνημόνιο Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών σε θέματα ανεφοδιασμών Πολεμικών Πλοίων όταν η φρεγάτα «ΥΔΡΑ» ΠΝ κατά την επιστροφή από την Ερυθρά Θάλασσα στο πλαίσιο της επιχείρησης «ΑΣΠΙΔΕΣ» ανεφοδιάστηκε απευθείας από το αντίστοιχο Αιγυπτιακό Ναυτικό, χωρίς μεσάζοντες που είχε ως αποτέλεσμα να εξοικονομηθούν περίπου 80.000 ευρώ.
Η Συμφωνία Ελλάδας–Αιγύπτου για την ΑΟΖ και η Στρατηγική της Διάσταση στον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό
Τέλος, συμφωνία ορόσημο για τις ελληνο-αιγυπτιακές σχέσεις αποτελεί η Συμφωνία για την οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) , η οποία υπεγράφη στις 6 Αυγούστου 2020 στο Κάιρο μεταξύ του -τότε- Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια και του Αιγύπτιου ομολόγου του Sameh Shoukry, η οποία αποτελεί μια ιστορική διπλωματική επιτυχία για τις δύο χώρες και ένα καθοριστικό βήμα στον γεωπολιτικό επαναπροσδιορισμό της Ανατολικής Μεσογείου.
Η συμφωνία αναγνωρίστηκε ως σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο και τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας και δημοσιεύθηκε στην Υπηρεσία Ωκεανικών Υποθέσεων του ΟΗΕ τον Δεκέμβριο του 2020, επιβεβαιώνοντας τη διεθνή αναγνώρισή της.
Η συμφωνία αυτή εντάσσεται στον ευρύτερο θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό της Ελλάδας, ο οποίος υπεβλήθη στην ΕΕ τον Απρίλιο του 2025.
Πρόκειται για μία οριοθέτηση μεταξύ των 26ου και 28ου μεσημβρινού «απάντηση» στο παράνομο και ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019, το οποίο αγνοούσε πλήρως τα κυριαρχικά δικαιώματα ελληνικών νησιών όπως η Κρήτη και το Καστελλόριζο.
Με την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία, οι δύο χώρες καθιέρωσαν ένα προηγούμενο βασισμένο στη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), αναγνωρίζοντας ότι και τα νησιά διαθέτουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ.
Σε χωροταξικό επίπεδο, η συμφωνία αυτή ενισχύει τη στρατηγική σημασία του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού (ΘΧΣ), που δημοσιεύθηκε προ ημερών καθώς Ελλάδα και Αίγυπτος έχουν ήδη χαράξει έναν κοινό δρόμο.
Ειδικότερα, οι θαλάσσιες περιοχές που αποτυπώνονται στον χάρτη, συμπεριλαμβάνουν τις ελληνοϊταλικές συμφωνίες οριοθέτησης ΑΟΖ του 1977 και του 2020 και την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία του 2020, ενώ συμπίπτουν με τα όρια που απορρέουν από τον νόμο 4001/2011.
