Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
H NAFTA πέθανε. Ζήτω η USMCA. Πέρα από την (όχι και τόσο εύηχη) αλλαγή του ονόματος, η νέα εμπορική συμφωνία ανάμεσα σε ΗΠΑ, Μεξικό και Καναδά δεν φέρνει ιδιαίτερες ανατροπές. Κρατάει άθικτο τον κορμό της παλαιάς συμφωνίας, επιδιώκει να στηρίξει την παραγωγή αυτοκινήτου και στις τρεις χώρες και ανοίγει την καναδική αγορά γάλακτος στους Αμερικανούς παραγωγούς.
Ο Τραμπ είχε προϊδεάσει για πολύ μεγαλύτερες αλλαγές, αλλά δίνοντας τέλος σε σφοδρές αντιπαραθέσεις και σενάρια αξεπέραστων τειχών ανάμεσα στους τρεις εταίρους, μπορεί τώρα να καυχιέται για «ιστορική νίκη». Το ίδιο και οι αντίπαλοί του, που σπεύδουν να επισημάνουν ότι οι περισσότερες πτυχές της συμφωνίας δεν κινούνται στην κατεύθυνση του προστατευτισμού.
Ο Αμερικανός πρόεδρος ίσως δεν πράττει αυτό ακριβώς που υποσχέθηκε στους ψηφοφόρους του, αλλά κερδίζει σε επίπεδο εντυπώσεων. Η τακτική του επικρίθηκε, λοιδορήθηκε, αλλά πετυχαίνει. Εμφανίζει όλους τους εμπορικούς εταίρους του, Καναδά, Μεξικό, Ε.Ε., Νότια Κορέα, να έχουν κάνει μικρότερες ή μεγαλύτερες υποχωρήσεις ή να επιδιώκουν πάση θυσία συμφωνία με τη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη και αφήνει στην Κίνα τον ρόλο του «κακού». Κλείνει ένα – ένα τα πολλαπλά μέτωπα που είχε ανοίξει, διατεινόμενος μάλιστα ότι πέρασε το δικό του, και προετοιμάζεται για μία παρατεταμένη μάχη με τον μεγάλο αντίπαλο.
Δεν είναι μόνο ο Τραμπ που κατηγορεί την Κίνα για αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, κλοπή τεχνολογίας και άνιση μεταχείριση των ξένων επιχειρήσεων. Η Ε.Ε. θα μπορούσε να συμφωνήσει. Απλώς, γνωρίζει καλά ότι εάν θέλει να σώσει το πολυμερές σύστημα εμπορίου χρειάζεται μάλλον και τη βοήθεια του δράκου. Τα διλήμματά της είναι πιο σύνθετα. Αντιθέτως ο Αμερικανός πρόεδρος επιλέγει τη σύγκρουση μέχρι τέλους.
Αυτή η στρατηγική, σύμφωνα με τον Μοχάμεντ Ελ Εριάν, θα μπορούσε να έχει δύο πολύ διαφορετικά αποτελέσματα: Το καλό (υπερβολικά αισιόδοξο για κάποιους) σενάριο θέλει από τη σύγκρουση να γεννιέται ένα εκσυγχρονισμένο πολυμερές σύστημα, πιο δίκαιο και με καλύτερους μηχανισμούς προστασίας πνευματικών δικαιωμάτων. Ένα σύστημα που θα «μαζεύει» την Κίνα, αλλά και θα έχει κέρδη για όλους. Το κακό οδηγεί σε πλήρη διάλυση και απαξίωση των σημερινών θεσμών πολυμερούς διαπραγμάτευσης, σε έναν κατακερματισμένο κόσμο, στον οποίο θα είναι όλοι εναντίον όλων.
Τι από τα δύο θέλει ο Τραμπ; Του αρκεί μάλλον να μπορεί να πει στο τέλος του «πολέμου» ότι είναι στη μεριά των νικητών.
