Toυ Τζόζεφ Ε. Στίγκλιτς και του Χαμίντ Ρασίντ
Καθώς η πανδημία του Covid-19 μαίνεται, περισσότερες από 100 χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος πρέπει ακόμη να πληρώσουν φέτος μια συνδυασμένη εξυπηρέτηση χρέους ύψους 130 δισ. δολαρίων – περίπου το ήμισυ του οποίου οφείλεται σε ιδιώτες πιστωτές. Με την αναστολή πολλών οικονομικών δραστηριοτήτων και τα δημοσιονομικά έσοδα σε ελεύθερη πτώση, πολλές χώρες θα αναγκασθούν να χρεοκοπήσουν. Άλλες θα συγκεντρώσουν ελάχιστους πόρους για να πληρώσουν τους πιστωτές, μειώνοντας τις πολύ αναγκαίες δαπάνες για την υγεία και την κοινωνία. Ακόμη άλλες θα καταφύγουν σε πρόσθετο δανεισμό, φαινομενικά πιο εύκολος τώρα, εξαιτίας της άπλετης ρευστότητας από τις κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο.
Από τη χαμένη δεκαετία της Λατινικής Αμερικής κατά τη δεκαετία του 1980 έως την πιο πρόσφατη ελληνική κρίση, υπάρχουν πολλές οδυνηρές αναμνήσεις για το τι συμβαίνει όταν οι χώρες δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους. Μια παγκόσμια κρίση χρέους σήμερα θα ωθήσει εκατομμύρια ανθρώπους στην ανεργία και θα προκαλέσει αστάθεια και βία σε όλο τον κόσμο. Πολλοί θα αναζητήσουν θέσεις εργασίας στο εξωτερικό, πιθανώς επιβαρύνοντας τα συστήματα ελέγχου των συνόρων και της μετανάστευσης στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Μια άλλη δαπανηρή κρίση μετανάστευσης θα αποσπάσει την προσοχή από την επείγουσα ανάγκη της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Τέτοιες ανθρωπιστικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης γίνονται ο νέος κανόνας.
Η προέλευση της επικείμενης κρίσης χρέους είναι κατανοητή
Αυτό το σενάριο-εφιάλτης μπορεί να αποφευχθεί εάν δράσουμε τώρα. Η προέλευση της σημερινής επικείμενης κρίσης χρέους είναι κατανοητή. Λόγω της ποσοτικής χαλάρωσης, το δημόσιο χρέος (κυρίως τα κρατικά ομόλογα) των χωρών χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος έχει υπερδιπλασιαστεί από την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008. Τα κρατικά ομόλογα είναι πιο ριψοκίνδυνα από το «επίσημο» χρέος των πολυμερών ιδρυμάτων και οργανισμών βοήθειας στις αναπτυγμένες χώρες, επειδή οι πιστωτές μπορούν να τα απορρίψουν, προκαλώντας απότομες νομισματικές υποτιμήσεις και άλλες σημαντικές οικονομικές διαταραχές.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο στη Ναυτεμπορική
