Από την έντυπη έκδοση
Του Βασίλη Κωστούλα
[email protected]
Ο ΟΟΣΑ δημοσίευσε τα πιο πρόσφατα στοιχεία για την εξέλιξη των κρατικών δαπανών στις χώρες-μέλη του. Για την Ελλάδα προκύπτει ένα διπλά εντυπωσιακό συμπέρασμα.
Πρώτον, από το 2009 έως το 2015 οι κρατικές δαπάνες ουσιαστικά παρέμειναν αμετάβλητες, στην περιοχή του 54% του ΑΕΠ. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι στην εκτόξευση του δημοσιονομικού ελλείμματος την περίοδο της διακυβέρνησης Καραμανλή (2006-2009), η οποία οδήγησε στην ανάγκη προσαρμογής της ελληνικής οικονομίας, συνέβαλε κατά 90,6% η εκτίναξη των κρατικών δαπανών.
Δεύτερον, η πιο αισθητή μείωση κρατικών δαπανών στα χρόνια της κρίσης δεν πιστώνεται στη διακυβέρνηση Σαμαρά, αλλά στη διακυβέρνηση Τσίπρα: μείωση στο 49% του ΑΕΠ το 2016, δηλαδή κατά 5,1% από το 2015, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ (τα οποία βεβαίως για το συγκεκριμένο έτος ενέχουν το ρίσκο πιθανών αναθεωρήσεων). Με μια δεύτερη ανάγνωση όμως διαπιστώνει κανείς ότι τα φαινόμενα απατούν.
«Η γενική αναφορά του ΟΟΣΑ σε “δαπάνες” συσκοτίζει το γεγονός ότι η μείωση των δαπανών συνολικά ως ποσοστό του ΑΕΠ οφείλεται αποκλειστικά στη μείωση της καταβολής τόκων/ΑΕΠ λόγω PSI και στη μείωση των δαπανών δημοσίων επενδύσεων/ΑΕΠ. Οι λοιπές δαπάνες/ΑΕΠ έμειναν αμετάβλητες και ιδιαίτερα οι δαπάνες για μισθούς Δημοσίου μειώθηκαν ασήμαντα, ενώ οι δαπάνες για το συνταξιοδοτικό σύστημα αυξήθηκαν ως ποσοστό του ΑΕΠ» διευκρινίζει στη «Ν» ο πρώην υπουργός, εκπονητής μελέτης για τη «συνταγή» της δημοσιονομικής προσαρμογής Τάσος Γιαννίτσης.
Σημειωτέον, στην εγκύκλιο για την κατάρτιση του προϋπολογισμού το 2018 προβλέπεται περαιτέρω αύξηση της δαπάνης για τις συντάξεις από τα 23,7 δισ. το 2017 στα 29,4 δισ. το επόμενο έτος. Πρόκειται για το σημείο στο οποίο «πατά» το ΔΝΤ και ζητεί την περικοπή της δαπάνης για τις συντάξεις. Εκεί είναι εξάλλου που αρχίζουν τα δύσκολα και για την αξιωματική αντιπολίτευση, η οποία τάσσεται υπέρ της περικοπής δαπανών, παραβλέποντας την παράμετρο των συντάξεων.
Ίσως δεν υπάρχουν όμως ανώδυνες λύσεις για ένα κράτος το οποίο, μετά την εκδήλωση της κρίσης, από τη μία πλευρά μείωνε μισθούς και δημόσιες επενδύσεις για εξοικονόμηση και από την άλλη επέτρεπε τη μαζική μετάβαση απασχολούμενων του Δημοσίου στην πρόωρη συνταξιοδότηση αυξάνοντας τα έξοδα.
Το αποτέλεσμα είναι οι υψηλές δαπάνες τηρουμένων των δυνατοτήτων του Δημοσίου και οι υψηλοί φόροι τηρουμένων των δυνατοτήτων των νοικοκυριών και επιχειρήσεων, ένας φαύλος κύκλος ο οποίος με κάποιον δίκαιο τρόπο θα πρέπει να σπάσει.
