Από την έντυπη έκδοση
Του Μωυσή Λίτση
[email protected]
Μια γυναίκα, η 47χρονη Αντρέα Νάλες, ανέλαβε από χθες τα ηνία του γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD), συγκεντρώνοντας το 66% στο έκτακτο συνέδριο του κόμματος. H Νάλες αναλαμβάνει τα ηνία σε μια στιγμή που το SPD με την 154χρονη ιστορία του βρίσκεται αντιμέτωπο με πρωτοφανή πολιτική κρίση.
Όταν το 2017 αναλάμβανε τα ηνία του κόμματος ο πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς, είχαν καλλιεργηθεί ελπίδες για αναγέννηση του SPD, και οι δημοσκοπήσεις αρχικά έδειχναν ότι ο νέος ηγέτης των Σοσιαλδημοκρατών θα μπορούσε να απειλήσει ακόμη και την παντοδυναμία της Μέρκελ.
Οι εκλογές του περασμένου Σεπτεμβρίου αποδείχθηκαν Βατερλό για το SPD. Κατέγραψε το χειρότερο από το 1933 εκλογικό αποτέλεσμα (20%), με τις δημοσκοπήσεις να του δίνουν πλέον 17%-18%, με κίνδυνο να υποσκελιστεί από το ανερχόμενο ακροδεξιό Κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD). Η πρόσφατη απόφαση για συμμετοχή στη νέα κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού, παρά την αρχική υπόσχεση για παραμονή στην αντιπολίτευση, δίχασε το SPD, με τον Σουλτς να εγκαταλείπει την αρχηγία. Η Νάλες, πρώην υπουργός Εργασίας, έχει καλές σχέσεις με τα συνδικάτα, γεγονός που θεωρείται ότι ενδεχομένως να αναθερμάνει τις σχέσεις του κόμματος με την παραδοσιακή του εκλογική βάση.
Το SPD, όπως και τα άλλα ομοειδή κόμματα στην Ευρώπη, βρίσκεται σε παρατεταμένη κρίση, αδυνατώντας να εκφράσει μια διακριτή πολιτική πρόταση από τους συντηρητικούς.
Η πολυετής κρίση στην Ευρωζώνη, με την ανατροπή κοινωνικών και εργασιακών κατακτήσεων, θα περίμενε κανείς ότι θα ευνοούσε εκλογικά τα κόμματα εκείνα που υποτίθεται ότι είναι περισσότερο ευαίσθητα σε κοινωνικά ζητήματα και είχαν άλλοτε πρωτοστατήσει στη δημιουργία του «κοινωνικού κράτους».
Όχι μόνο δεν τα ευνόησε, αλλά η κρίση διέλυσε σχεδόν στις περισσότερες χώρες τα σοσιαλιστικά και σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, με μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης να αναζητά «παρηγοριά» σε κόμματα που υπόσχονται επιστροφή σε… χαμένα μεγαλεία.
Η αδυναμία βέβαια των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων να εκφράσουν μια πειστική εναλλακτική έχει ξεκινήσει πολύ πριν από την κρίση του 2008, όταν από τα μέσα της δεκαετίας του ‘90 υιοθέτησαν και εφάρμοσαν την ατζέντα των πολιτικών τους αντιπάλων.
Η εμφάνιση νέων ή γένους θηλυκού ηγετών δεν είναι ωστόσο από μόνη της αρκετή για να βγάλει τα κόμματα της λεγόμενης Κεντροαριστεράς από τη βαθιά πολιτική και υπαρξιακή κρίση.