Η « μεγάλη ωραία συμφωνία» για την σύγκρουση στην Ουκρανία που έχει οραματιστεί ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δεν έρχεται και γίνεται εφιάλτης για αυτόν τον ενδεχόμενο της μετατροπής του «πολέμου του Μπάιντεν» σε «πόλεμο του Τραμπ»!
Η προσπάθεια του να πετύχει τουλάχιστον ένα πάγωμα της σύγκρουσης με μία κατ’ αρχήν εκεχειρία όπως διαφάνηκε από τα όσα διέρρευσαν για την δίωρη και πλέον τηλεφωνική συνομιλία του με τον Ρώσο ομόλογο του Βλαντιμίρ Πούτιν μετά και την αναβολή της συνάντησης τους στην Βουδαπέστη φαίνεται ότι προς το παρόν απέτυχε. Αυτό βέβαια δεν συνιστά έκπληξη για όσους μελετούν τον πόλεμο αυτόν και έχουν κατανοήσει τη πολυπλοκότητα του!
Για τον Τραμπ είναι πιο σημαντικός ο τερματισμός των εχθροπραξιών από μία ολοκληρωμένη ειρηνευτική συμφωνία ενώ για τον Πούτιν είναι το αντίστροφο καθόσον πρώτα απ’ όλα επιζητεί οριστική λύση και εξάλειψη των «βαθιών αιτιών» της σύγκρουσης. Με την ζοφερή κατάσταση στην Ουκρανία να γίνεται ζοφερότερη ο Πρόεδρος της Βολόντιμιρ Ζελένσκι προκειμένου να αποφύγει τα χειρότερα δηλώνει πλέον ετοιμότητα για άμεση κατάπαυση των εχθροπραξιών στην παρούσα όμως γραμμή επαφής των 1200 περίπου χιλιομέτρων του μετώπου. Και όχι φυσικά σε αυτήν που επιδιώκει ο Πούτιν η οποία περιλαμβάνει εδάφη τα όποια απαιτεί να του τα παραχωρήσει η Ουκρανία χωρίς να τα έχει καταλάβει.
Ο Πούτιν κερδίζει τον πόλεμο και δεν βιάζεται! Ιδιαίτερα μετά και τις τελευταίες άκρως θετικές εξελίξεις για την Ρωσία στο έδαφος. Την ώρα που ο Ζελένσκι συναντούσε στο Λονδίνο τους Ευρωπαίους Ηγέτες που υποστηρίζουν γενικώς και αορίστως την συνέχιση του πολέμου χωρίς όμως προοπτικής θετικής έκβασης για το Κίεβο, οι Ρωσικές Δυνάμεις κατόρθωσαν μετά από πολλούς μήνες να περικυκλώσουν 5.500 Ουκρανούς Στρατιώτες στο Ποκρόφσκ και άλλους 5.000 στο Κουπιάνσκ, δύο πόλεις-οχυρά. Και στις δύο αυτές αστικές περιοχές έχουν εισέλθει μικρά ρωσικά τμήματα τα οποία και προσπαθούν να διευρύνουν τους θύλακες που δημιούργησαν. Ο ίδιος ο Ζελένσκι παραδέχτηκε ότι η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη ενώ η Ρωσική Διοίκηση ανακοίνωσε χθες μετά από εντολή του Ρώσου Προέδρου θα διευκολύνει την πρόσβαση ξένων δημοσιογράφων για να διαπιστώσουν οι ίδιοι την κατάσταση.
Η απώλεια των δύο αυτών πόλεων-οχυρών οι οποίες είναι και κόμβοι μεταφορών και επιμελητείας (ΔΜ) θα επιτρέψει στους Ρώσους να προχωρήσουν ευχερώς μέχρι τα διοικητικά όρια του Ντονμπάς και επιπλέον να πλησιάσουν στο Χάρκοβο πετυχαίνοντας έτσι μία στρατηγική νίκη. Είναι αυτό δηλαδή που απαιτεί ο Πούτιν για να σταματήσει τις εχθροπραξίες και τον πόλεμο φθοράς μιας και το Ντονμπάς για τον Ρώσο Πρόεδρο και το Κρεμλίνο είναι ο πυρήνας του πολέμου που διεξάγει για πολλούς λόγους. Επισημαίνεται ότι ο Αρχιστράτηγος των Ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων Στρατηγός Ολεξάντρ Σίρσκι ο οποίος να πούμε παρεμπιπτόντως ότι είναι… Ρώσος, δεν επέτρεψε την έγκαιρη απαγκίστρωση των ουκρανικών δυνάμεων ούτε όμως φαίνεται έχει στην διάθεση του έτοιμες εφεδρείες για να ενεργήσουν για απεγκλωβισμό τους με αποτέλεσμα τα ουκρανικά στρατεύματα στις πόλεις αυτές να κινδυνεύουν να αιχμαλωτιστούν ή να καταστραφούν. Το ίδιο λάθος έγινε και στην Μαριούπολη και στο Μπαχμούτ, και στο Σολεντάρ και στην Αβντίβκα με αποτέλεσμα να στερηθεί ο Ουκρανικός Στρατός από έμπειρο μάχιμο προσωπικό.
Ας δούμε όμως τα δεδομένα που διαμορφώνουν την αδυσώπητη πραγματικότητα! Πρώτον, η Μόσχα κατέχει ήδη το 20-21% της ουκρανικής επικράτειας, συνδέοντας με έναν χερσαίο διάδρομο την Κριμαία μέσω Μαριούπολης και Ντόνμπας με τη Ρωσία, ενώ διατηρεί την στρατηγική πρωτοβουλία με τα εδαφικά κέρδη της αργά αλλά σταθερά να αυξάνονται. Δεύτερον, η Ουκρανία αδυνατεί στρατιωτικά να ανακτήσει έστω και μέρος των καταληφθέντων εδαφών ενώ ταυτόχρονα καταστρέφεται και εξαντλείται όλο και περισσότερο.
Χωρίς εξωραϊστικές υπεκφυγές το Κίεβο αντιμετωπίζει ένα τεράστιο στρατηγικό δίλημμα: Είτε να αποδεχτεί μία επώδυνη και φυσικά άδικη διπλωματική διευθέτηση τώρα, είτε να συνεχίσει τον πόλεμο και να υποστεί ολοσχερή στρατιωτική ήττα και επιβολή ακόμα πιο επώδυνων και άδικων όρων από αυτούς της διπλωματικής διευθέτησης. Ανεξαρτήτως του τι λένε οι Ευρωπαίοι υποστηρικτές του Ζελένσκι ελπίζοντας ότι ακόμα μπορούν να «γονατίσουν» την Ρωσία με τα πακέτα κυρώσεων!
Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι και το 19ο πακέτο κυρώσεων της ΕΕ αλλά και οι κυρώσεις των ΗΠΑ κατά των ενεργειακών κολοσσών Λουκόιλ και Ροσνέφτ ναι μεν θα επιφέρουν αναντίρρητα κάποιες ζημιές στην όντως πιεζόμενη ρωσική οικονομία αλλά δεν θα μπορέσουν να την πλήξουν σε τέτοιο βαθμό που να μην μπορέσει να υποστηρίξει οικονομικά τον πόλεμο. Η επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας κ. Ελβίρα Ναμπιουλίνα σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών και το Υπουργείο Άμυνας έχει κατορθώσει να δομήσει την ρωσική οικονομία με τέτοιο τρόπο για να πλήττεται όσο το δυνατόν λιγότερο από τις κυρώσεις. Και φυσικά το ερώτημα είναι πως είναι δυνατόν αυτές να αποδώσουν όταν μόνο 39 χώρες από τις 194 χώρες μέλη του ΟΗΕ εφαρμόζουν τις κυρώσεις!
Με τον στενό συνεργάτη του Πούτιν αμερικανό- σπουδαγμένο Κύριλ Ντμίτριεφ ο επικεφαλής του Ρωσικού Επενδυτικού Ταμείου να έχει μόλις ολοκληρώσει στις ΗΠΑ ένα πενθήμερο επαφών μεταξύ άλλων και με το Στηβ Γουίτκοφ, ο Τραμπ δεν «το βάζει κάτω»! Μετά την χθεσινή συνάντηση του στην Μπουσάν της Νότιας Κορέας με τον Κινέζο Πρόεδρο Σι Τζιπίνγκ ανακοίνωσε ότι εκτός από την αποκλιμάκωση του εμπορικού πολέμου θα συνεργαστεί μαζί του και για την ειρήνευση στην Ουκρανία. Παράλληλα οι Ευρωπαίοι με την συναίνεση του Ζελένσκι έχουν καταρτίσει ένα ειρηνευτικό σχέδιο 12 σημείων σε δύο φάσεις που προβλέπουν πρώτα κατάπαυση του πυρός και αμέσως μετά διαπραγματεύσεις. Το σχέδιο αυτό περιλαμβάνει αναντίρρητα ενδιαφέροντα σημεία τα οποία με πραγματισμό θα μπορούσαν να αποτελέσουν βάση διαπραγματεύσεων. Λόγω όμως της αναιμικής γεωπολιτικής επιρροής της ΕΕ αλλά και της εξάρτησης από τις ΗΠΑ σε συνδυασμό με το ότι όπως προαναφέρθηκε το Κρεμλίνο επιχειρεί στρατιωτική «λύση» οι πιθανότητες για να προχωρήσει είναι ελάχιστες.
Δεν γνωρίζουμε αν ο Αμερικανός Πρόεδρος χειραγωγείται από τον Πούτιν επειδή αλλάζει συχνά άποψη για αυτόν τον πόλεμο που πιστεύουμε ότι θα μπορούσε να αποφευχθεί! Αυτό όμως που γίνεται αντιληπτό είναι ότι ο Τραμπ επιδιώκει να τερματιστεί αυτή η σύγκρουση άμεσα, δίνοντας προτεραιότητα στην επαναφορά των αμερικανό-ρωσικών σχέσεων ενώ και ο μικρός στρατός των δισεκατομμυριούχων επιχειρηματιών που τον ακολουθεί αδημονεί για μπίζνες στην Ρωσία. Και για τον λόγο αυτό εκτιμάται ότι είναι μάλλον ο μόνος που θα μπορούσε να κόψει τον «Γόρδιο Δεσμό» του Ουκρανικού.
Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι ένας πόλεμος τελειώνει είτε με την επίτευξη της απόλυτης νίκης και της επιβολής της θέλησης του νικητή στον ηττημένο, είτε όταν και οι δύο πλευρές διαπιστώνουν ότι η συνέχισή του έχει μεγαλύτερο κόστος από οποιεσδήποτε παραχωρήσεις, οπότε αναζητείται συμβιβαστική λύση μέσω διαπραγματεύσεων. Από την άλλη μεριά η επιτυχία στον πόλεμο και συνεπώς η νίκη δεν μετριέται με το επίπεδο προσπάθειας αλλά από τον βαθμό στον οποίο μία χώρα επιτυγχάνει τους πολιτικούς στόχους που έχει θέσει.
Με αυτό υπόψη μας αρέσει δεν αρέσει η Ρωσία είναι αυτή που κερδίζει έστω και αν δεν έχει επιτύχει όλα αυτά που επεδίωκε με τον πόλεμο που προκάλεσε η στρατιωτική εισβολή της την 24 Φεβρουαρίου 2022! Όσο συνεχίζεται ο πόλεμος τόσο περισσότερο εξασθενεί η Ουκρανία και κινδυνεύει να εξαναγκαστεί σε μία ολοσχερή ήττα έναντι μία διπλωματικής λύσης με μία ανακωχή τύπου Κορέας του 1953 που θα την βοηθήσει να διασώσει πολλά και συνάμα θα της εξασφαλίσει και την μελλοντική της ευημερία.
* Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι Γεωστρατηγικός Αναλυτής και ειδικός εμπειρογνώμων στο Think Tank «International Security and Strategy Group» στην Αλαμπάμα-ΗΠΑ.
