Την ημέρα της εθνικής εορτής της 25ης Μαρτίου του 1932 αποδίδεται στην Αθήνα το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη. Γνωστού στους οικείους του και στο στράτευμα, συμβόλου Αγώνων αιώνων.
Μέσα στην περιπλοκή περιπεπλεγμένων περιπλοκών, όπως θα ’γραφε και ο Ψαθάς, είναι λιγότερο γνωστό ότι έγινε χαμός. Τότε. Από την προκήρυξη του σχετικού διαγωνισμού (1926) έως την αποπεράτωση του έργου, διαμάχες για τη χωροθέτηση, τη βραβευμένη πρόταση, αλλά και την καλλιτεχνική αξία της ανάγλυφης παράστασης. Τι να κάνουμε; Είμαστε παθιασμένοι με τον δημόσιο χώρο, ιδιαίτερα όταν επιχειρεί να διαχειριστεί ζητήματα μνήμης. Μετά η έγνοια μας γι’ αυτόν σβήνει.
Άγνωστες, τουλάχιστον στην αφελή γράφουσα, οι αντιπροτάσεις του τόπου ανέγερσης, από το Πεδίον του Άρεως και τον λόφο του Φιλοπάππου, μέχρι τον χώρο δίπλα από τη Μητρόπολη και την Ακρόπολη. Ναι, την Ακρόπολη. Εκεί, το 1834 έπεσε η ιδέα να χτιστούν τα ανάκτορα του Όθωνα. Έγιναν σχέδια, μελέτες, τη γλίτωσε ο Ιερός Βράχος από της δόξας τους κλέφτες.
Άγνωστη, τουλάχιστον σε πολλούς, η σύσταση της Επιτροπής το 1927, που θα αποφασίσει ποια είναι η σωστή θέση το μνημείο του αφανούς στρατιώτη να ανεγερθεί. Εκπρόσωποι στρατού, Πολιτείας, Εκκλησίας (ο Μητροπολίτης Αθηνών) και καθηγητές Αρχιτεκτονικής και Σχολής Καλών Τεχνών συμφωνούν ότι η πλατεία των Παλαιών Ανακτόρων είναι η ιδανική.
Έρχεται κι ο Λευτεράκης και δένει το μνημείο ιδεολογικά και συμβολικά με την έννοια της Δημοκρατίας κι επομένως η γειτνίαση με τη Βουλή μια χαρά λειτουργεί.
Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου, λίγες μέρες μετά τα εγκαίνια, μοιρολογεί. «Χάσαμε την ήρεμη όψη του βαυαρικού κτηρίου για να κερδίσουμε τι; Ποιος θα το έλεγε! Τον αισθητικό εφιάλτη ότι το κτήριο των ανακτόρων είναι στον αέρα» (Αθηναϊκά Νέα, 31.3.1932).
Δεν είναι λόγια του αέρα ότι οι ιδεολογικά φορτισμένες επεμβάσεις δημιουργούν εντάσεις, δράσεις και αντιδράσεις. Τότε, σε μια κρίσιμη για τη χώρα περίοδο και σήμερα.
