Καθημερινά στον Τύπο φιλοξενούνται αναφορές για την εικόνα της ελληνικής οικονομίας με θετικούς, αισιόδοξους ή και υπεραισιόδοξους χαρακτηρισμούς, όπως και με σχόλια του τύπου «η Ελλάδα αποτελεί πρότυπο ανάπτυξης για την Ευρώπη». Εν μέρει σωστά… ωστόσο υπάρχουν και «αναγνώσεις» αθέατων πλευρών της οικονομίας, που, αν και δεν είναι της πρώτης γραμμής, έχουν βαρύτητα και μάλιστα μεγάλη. Διερωτόμαστε λοιπόν:
Σε τι βαθμό υπάρχει διασπορά στην κοινωνία της υπεραξίας που παράγει η οικονομία; Διαχέεται το χρήμα -κοινοτικό, κρατικό, τραπεζικό- στο σύνολο της επιχειρηματικής κοινότητας; Είναι ανταγωνιστική διεθνώς η ελληνική οικονομία; Λογίζεται παραγωγικό το Δημόσιο; Διασφαλίζεται ο υγιής ανταγωνισμός στην αγορά ή κυριαρχούν τα ολιγοπώλια;
Μπορούμε όμως να εστιάσουμε και βαθύτερα, όπως:
Υπάρχει καταναλωτικό κίνημα στην Ελλάδα και, κατά συνέπεια, έχει ο μέσος Έλληνας καταναλωτική συνείδηση; Γνωρίζει ότι σε κάθε συναλλαγή του με την αγορά «κάθεται» από τη θέση του ισχυρού; Διαθέτει ασφαλιστική συνείδηση; Επενδύει στην αξία της αποταμίευσης; Σχεδιάζει τη ζωή του μακροπρόθεσμα; Γενικότερα, γνωρίζει την αξία του χρήματος;
… αλλά και πιο βαθιά…
Πόσο επενδύει η πολιτεία για τον οικονομικό εγγραμματισμό στα σχολεία; Μπορούν οι μαθητές να διαχειριστούν τα προσωπικά οικονομικά τους; Είναι εξοικειωμένοι με το θέμα του επαγγελματικού προσανατολισμού; Κερδίζει η τριτοβάθμια εκπαίδευση τους προικισμένους φοιτητές; Υπάρχει πραγματική – παραγωγική διασύνδεση της πανεπιστημιακής κοινότητας με την αγορά εργασίας;
Καλά και επιθυμητά τα πλεονάσματα, αρκεί να είναι ποιοτικότερα, να πηγάζουν από τη βάση της οικονομίας και της κοινωνίας. Οτιδήποτε άλλο κινδυνεύει να καταστεί πρόσκαιρο, ρηχό, επιφανειακό, άδικο ή απόλυτα εξαρτώμενο από την κυβέρνηση – όποια κι αν είναι.
