Η οικονομική, πολιτική και κοινωνική κρίση στη Γαλλία δεν είναι ένα μεμονωμένο φαινόμενο. Είναι αντανάκλαση μιας ευρύτερης ευρωπαϊκής αστάθειας που βαθαίνει. Η Γαλλία, ετοιμάζεται πάλι να έρθει αντιμέτωπη με νέες κοινωνικές εκρήξεις στους δρόμους, με πολιτική πόλωση και το χειρότερο με αβέβαιο οικονομικό περιβάλλον.
Αυτό αντανακλά ιδιαίτερα αντιπροσωπευτικά την εικόνα μιας Ευρώπης που δυστυχώς νοσεί αλλά και το χειρότερο αδυνατεί να βρει συνεκτική στρατηγική για το μέλλον της.
Ωστόσο η Ευρώπη, από την πλευρά της, βρίσκεται εγκλωβισμένη σε μια σειρά κρίσεων και αντιμετωπίζει προκλήσεις, όπως:
· Οικονομικές πιέσεις από τον πληθωρισμό, την ενεργειακή αβεβαιότητα, τις επιπτώσεις πολέμων και γεωπολιτικών συγκρούσεων σε συνδυασμό με τις κυρώσεις στη Ρωσία, τους δασμούς αλλά και την ενεργειακή εξάρτηση από τις ΗΠΑ που όλα τα προηγούμενα μαζί έχουν επιβαρύνει τα νοικοκυριά και αποδυναμώσει την ανταγωνιστικότητα. Η επιδείνωση στα δημόσια οικονομικά της Γαλλίας μπορεί να προκαλέσει ντόμινο επιπτώσεων, καθώς το γαλλικό οικονομικό σοκ μπορεί να “μεταδοθεί” σε άλλες χώρες της ευρωζώνης.
· Απειλή για τη θεσμική ισορροπία της ΕΕ όπου Γαλλία και Γερμανία για χρόνια έπαιζαν τον ρόλο των πυλώνων της ευρωπαϊκής σταθερότητας. Τώρα, και οι δύο αντιμετωπίζουν δυσκολίες (η Γερμανία βαδίζει προς ύφεση) — κάτι που αποδυναμώνει την ικανότητα της ΕΕ να προωθεί πολιτικές ανάπτυξης και μεταρρυθμίσεων αλλά και να αποτελέσει σταθεροποιητικό παράγοντα στις παγκόσμιες εξελίξεις.
· Αυξημένη πίεση στα ευρωπαϊκά σώματα και μηχανισμούς όπου σε περίπτωση επαπειλούμενης κατάρρευσης, η ΕΕ ίσως χρειαστεί να εξετάσει τη χρήση εργαλείων όπως ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) ή το Emergency Fund (EFSM), γεγονός που θα οδηγήσει σε νέα επίπεδα αλληλεγγύης και πιθανώς αναθεώρησης των κανόνων της ευρωζώνης
· Κίνδυνοι κοινωνικής αποσύνθεσης με αντιδράσεις, όπως γενικές απεργίες, μπορούν να εξελιχθούν σε πολιτική κρίση, επεκτείνοντας τις εντάσεις σε όλη την Ε.Ε.
Μέσα σε αυτό το τοπίο, τα “κοράκια” παραμονεύουν. Πρόκειται για τις δυνάμεις –οικονομικές, πολιτικές και γεωπολιτικές– που περιμένουν να εκμεταλλευτούν την ευρωπαϊκή αδυναμία:
· Αγορές και κερδοσκόποι, που βλέπουν τις αναταράξεις ως ευκαιρία για κέρδη.
· Ανταγωνιστικές δυνάμεις εκτός Ευρώπης, που αξιοποιούν τα κενά για να ενισχύσουν την επιρροή τους. Αν δούμε ποιοι είναι οι «ηγέτες» αυτών των δυνάμεων, μάλλον θα πρέπει να μας πιάσει «κρύος» ιδρώτας. Πούτιν, Σι Τζινπίνγκ, Τραμπ και λοιπές «δημοκρατικές» δυνάμεις, μεταξύ αυτών και ο Ερντογάν.
· Εσωτερικά πολιτικά ρεύματα, που ποντάρουν στην απογοήτευση και τη δυσπιστία των πολιτών απέναντι στους θεσμούς.
Η κρίση της Γαλλίας δεν είναι εθνικό πρόβλημα, είναι προειδοποιητικό σημάδι για την Ευρώπη. Αν δεν βρεθεί τρόπος επανεκκίνησης με κοινωνική συνοχή, δημοκρατική ανανέωση και στρατηγική αυτονομία, η ήπειρος κινδυνεύει να μετατραπεί σε πεδίο όπου άλλοι θα καθορίζουν τους όρους του παιχνιδιού. Η ΕΕ καλείται να δράσει προληπτικά και αποφασιστικά για να προστατεύσει όχι μόνο τη Γαλλία, αλλά και τη συνολική σταθερότητα και εμπιστοσύνη στις ευρωπαϊκές θεσμικές δομές.
Το ιστορικό σύνθημα «Liberté, Égalité, Fraternité» που γεννήθηκε στη Γαλλική Επανάσταση ως πυρήνας αξιών: ελευθερία του ατόμου, ισότητα απέναντι στον νόμο, και αδελφότητα/συνοχή ανάμεσα στους πολίτες, φρονώ ότι θα πρέπει να προσαρμοστεί στις σημερινές ανάγκες της κοινωνίας αλλά να προσθέσουμε και την έννοια Union, που τόσο πολύ την έχει ανάγκη η Ε.Ε. με ενίσχυση μιας πραγματικής ευρωπαϊκής ταυτότητας, απέναντι σε παγκόσμιες προκλήσεις (κλίμα, τεχνολογία, γεωπολιτική, μετανάστευση).
Με άλλα λόγια, το Union να λειτουργήσει ως “συγκολλητική ουσία” ώστε η Ε.Ε. να αποκτήσει περισσότερη σταθερότητα, ισχυρότερη φωνή στον κόσμο, καλύτερη προστασία για τον πολίτη, και μια πιο χειροπιαστή ταυτότητα πέρα από την εθνική.
