Skip to main content

Περί κολακείας

REUTERS/Yves Herman

Αυτός ο γέρος, που νομίζει ότι είναι ημίθεος, λατρεύει τον λιβανωτό, όπως οι θεοί

Ο Ληρ είχε αδυναμία στην κολακεία. «Η δύναμη σκύβει στην κολακεία», λέει ο Κεντ, για τον βασιλιά που του λέγαν πάντα πως είναι το παν.

Αυτός ο γέρος, που νομίζει ότι είναι ημίθεος, λατρεύει τον λιβανωτό, όπως οι θεοί. Λίγο-πολύ, όποιος εξουσία ασκεί, τους επαίνους και τις φιλοφρονήσεις επιζητεί. Πρόθυμοι οι αυλικοί, σαλίγκαροι εσωτερικοί, να φιλοτεχνήσουν γνώση στραβή.
Οι άλλοι, οι εξωτερικοί, τόσο αδύναμοι είναι, που να γλιστρούν στα βρύα και τις λειχήνες; Η τακτική αυτή παρουσιάζεται ως πραγματισμός. Προσαρμογή στις απαιτήσεις του «μεγάλου». Η αντιπαράθεση, η εναντίωση σε έναν κόσμο χωρίς κανόνες θεωρούν ότι δεν θα τους βγάλει σε λειμώνες. Μπορεί, αλλά είναι η ταπείνωση επιλογή;

Ωστόσο, αν προχωρήσουμε πέρα απ’ τα φαινόμενα και πέρα απ’ τις δηλώσεις, τα δύο στρατόπεδα δεν διαφέρουν διόλου. Οι μεν διαδηλώνουν ανοιχτά πως μοναδική τους αρχή είναι το προσωπικό τους συμφέρον και καμαρώνουν για την ωμότητα και τον μακιαβελισμό τους, οι δε βάζουν και χρυσόσκονη στον κουραμπιέ. Πασπαλίζουν τη δουλοπρέπεια και τις υποκλίσεις με αξίες κι άλλα ηχηρά παρόμοια. Σκοπός κι εκείνων και τούτων είναι ο ίδιος, να «θεριεύουν και να προκόβουν».

Ικανοποιώντας με ρητορική και περιποιήσεις, που θυμίζουν περισσότερο τον χώρο της βιομηχανίας ενηλίκων, παρά μια σοβαρή στάση, όπως έγραφε ο Μάρτιν Σάντμπου στους F.T. για τους Ευρωπαίους ηγέτες στον Λευκό Οίκο;

Σε οίκους πολλούς, μεγάλους και μικρούς, και μη μου πεις ότι πρώτη φορά το ακούς. «Πρόεδρε, τι πολιτικές είν’ αυτές…» Ταυτίσεις γαργαλιστικές. Oι πολιτικές στο Βυζάντιο (;) ήταν οι εκδιδόμενες.

Η τέχνη της κολακείας είναι ανθηρή οικονομικά, αλλά οι θέσεις λίγες. Οι ευχάριστοι περνούν καλά, δεν νοιάζονται αν ο κόσμος μαζί τους γελά.

Ώσπου, κάτι χαλά. Για τον βασιλιά, τον κορυφαίο, τον κυβερνήτη, τον πρόεδρο. Όταν ο Λουδοβίκος ανέβηκε στο ικρίωμα, ο δήμιος τον πλησίασε και του ψιθύρισε: «Μεγαλειότατε, πιστέψτε με, όλα αυτά είναι θέατρο». Πέρασε στην άλλη ζωή, σίγουρος ότι ο κόλακας του έλεγε, όπως πάντα, την αλήθεια.