Τι γίνεται όταν ο ψυχρός άνεμος της μοναξιάς και της ανημποριάς απειλεί να σβήσει το φως της τρίτης ηλικίας;
Στη σημερινή κοινωνία, όπου οι δεσμοί αίματος δεν αρκούν πάντα και η οικογένεια δεν είναι πια εγγυημένη ασφάλεια, η τρίτη ηλικία μοιάζει όλο και περισσότερο με μια μοναχική κορυφογραμμή.
Το άρθρο της «Ναυτεμπορικής» για το «Γερνώντας χωρίς παιδιά» αγγίζει αυτή την κρυφή, αλλά ολοένα και πιο κοινή αγωνία: τι γίνεται όταν δεν υπάρχει κανείς; Όταν το σύστημα υγείας λυγίζει, οι φίλοι χάνονται και η μοναξιά γίνεται καθημερινότητα – αυτή η μοναξιά που, όπως έγραψε ο Αναγνωστάκης, είναι πιο σκληρή κι απ’ την πείνα.
Το cohousing έρχεται να προτείνει μια ριζικά διαφορετική απάντηση. Όχι μόνο ως λύση στέγασης, αλλά ως κοινωνικό όραμα. Δεν είναι ουτοπία· είναι ήδη εδώ. Στο Λονδίνο, στην Ολλανδία, στην Καλιφόρνια – και, γιατί όχι, κάποια μέρα και στην Ελλάδα.
Πρόκειται για κάτι απλό και επαναστατικό μαζί: άνθρωποι που ζουν μόνοι, επιλέγουν να ζήσουν μαζί. Χωρίς να απαρνούνται την ιδιωτικότητά τους, αλλά επενδύοντας στη συντροφικότητα. Είναι το «εμείς» που επιστρέφει, εκεί που το «εγώ» δεν αρκεί πια.
Οι εικόνες αυτές – της κοινής κουζίνας, των διαγενεακών τραπεζιών, της υποστήριξης χωρίς εξάρτηση – δεν είναι φανταστικές. Τις είδαμε πρώτα στη μικρή οθόνη: τα «Friends»/«Φιλαράκια» μάς έμαθαν ότι η οικογένεια μπορεί να είναι επιλογή. Η πρόσφατη σειρά του Netflix με τίτλο «A Man on the Inside» μας δείχνει ότι αυτό ισχύει και στα βαθιά νερά της τρίτης ηλικίας.
Η ελπίδα είναι να δούμε τέτοιες κοινότητες να ανθίζουν και εδώ. Όχι ως εναλλακτική πολυτέλεια, αλλά ως απαραίτητο δικαίωμα: να γερνάς με αξιοπρέπεια, όχι μόνος.
Ο Ρίτσος το έγραψε ποιητικά:
«Η μοναξιά είναι σα μια βροχή…»
Το θέμα είναι να κρατήσουμε την ομπρέλα ο ένας για τον άλλον.
