Μια Ευρώπη «περιθωριακή και θεατής», με «αμελητέα επιρροή σε σημαντικά διεθνή ζητήματα»: Δεν είναι ο ευρωσκεπτικιστής ή ο «αντι-ευρώ» ηγέτης που μιλάει με αυτόν τον τρόπο για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά, ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας και πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι.
«Παρά την οικονομική της ισχύ, η Ευρωπαϊκή Ένωση παίζει μόνο “περιθωριακό” ρόλο στις ειρηνευτικές προσπάθειες του Τραμπ στην Ουκρανία, είναι «παρατηρητής» στη σφαγή στη Γάζα, ενώ «η Κίνα έχει καταστήσει σαφές ότι δεν θεωρεί την Ευρώπη ισότιμο εταίρο».
Από τη σύνοδο του Ρίμινι, ο «Σούπερ Μάριο» προσπάθησε να ταρακουνήσει για άλλη μια φορά την Ευρωπαϊκή Ένωση. «Αυτά τα γεγονότα – καταλήγει – έχουν καταργήσει κάθε ψευδαίσθηση ότι η οικονομική διάσταση από μόνη της θα μπορούσε να διασφαλίσει οποιαδήποτε μορφή γεωπολιτικής ισχύος…Το 2025 θα μείνει στη μνήμη μας ως η χρονιά κατά την οποία αυτή η ψευδαίσθηση εξαφανίστηκε».
Τρεις λέξεις
Ο Ντράγκι έστειλε το μήνυμά του χρησιμοποιώντας κατά κόρον τρεις λέξεις: «σκεπτικισμός», «θάρρος» και «καλό χρέος».
Δεν αποτελεί έκπληξη, τόνισε, ότι «ο σκεπτικισμός απέναντι στην Ευρώπη έχει φτάσει σε νέα ύψη. Αλλά είναι σημαντικό να αναρωτηθούμε τι πραγματικά αφορά αυτός ο σκεπτικισμός. Κατά τη γνώμη μου, δεν πρόκειται για σκεπτικισμό σχετικά με τις αξίες στις οποίες ιδρύθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση: δημοκρατία, ειρήνη, ελευθερία, ανεξαρτησία, κυριαρχία, ευημερία, ισότητα» και «κοινωνική προστασία».
Ο σκεπτικισμός αφορά την ικανότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να υπερασπίζεται αυτές τις αξίες.
Χρειάζεται «θάρρος» – η δεύτερη λέξη -για να αντιμετωπιστεί «η ακαμψία, η παθητικότητα που δημιουργούν αδράνεια που βλέπουμε στην Ευρώπη τα τελευταία 10-15 χρόνια. Η αδράνεια είναι ο χειρότερος εχθρός της Ευρώπης».
Και για να γίνει αυτό, σημαντικό ρόλο θα παίξει το «καλό χρέος» – η τρίτη λέξη.
Η Ευρώπη, προειδοποίησε ο Ντράγκι , δεν μπορεί να διστάζει άλλο να αναπτύξει πλήρως την κοινή στρατηγική για το χρέος για την υποστήριξη των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων. Επανέλαβε την πρόταση σχετικά με τα ευρωομόλογα: έχουν ήδη σώσει την Ευρώπη από την πανδημία του Covid χρηματοδοτώντας μια συλλογική εκστρατεία εμβολιασμού με την έκδοση κοινού χρέους.
Τέλος στο νεοφιλελεύθερο όραμα
Είναι όμως απαραίτητο να αλλάξει η οργάνωση της ΕΕ και να εγκαταλειφθούν οι πολιτικές λιτότητας, να εγκαταλειφθεί το νεοφιλελεύθερο όραμα της δεκαετίας του 1980 και του 2000, συμπεριλαμβανομένης της τυφλής πίστης στο ελεύθερο εμπόριο και στον σεβασμό των πολυμερών συμφωνιών. «Αυτός ο κόσμος έχει τελειώσει και πολλά από τα χαρακτηριστικά του έχουν σβηστεί», παραδέχτηκε ο Μάριο Ντράγκι.
Ουσιαστικά, αν και πρώην τραπεζίτης και μεγάλος κομμισάριος της παγκοσμιοποίησης, ο Ντράγκι λέει πώς πρέπει να γυρίσουμε σελίδα. Να χαράξουμε πορεία για ένα νέο ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο. Αυτό είναι το κλειδί για την επίλυση της «αδύνατης εξίσωσης».
Αν υπήρχε διανοούμενη αριστερά και πραγματικά λαϊκή δεξιά στην Ευρώπη -θα έπρεπε να είχαν ήδη κάνει σημαία αυτά που είπε ο Μάριο Ντράγκι . Πριν ο πόλεμος και η γεωπολιτική κρίση ανατρέψουν την πορεία της ιστορίας.
Οι «Πολιτικοί νάνοι»
Ο Ντράγκι δεν έχει βέβαια αυταπάτες. Οι «Πολιτικοί νάνοι» που κυβερνούν την Ευρώπη, είναι αδύνατο να λύσουν τέτοιες «εξισώσεις». Αφού το μόνο μέλημά τους είναι η διατήρηση της εξουσίας τους. Ακόμη και με την υποδαύλιση του πολέμου-πραγματικού και κοινωνικού.
Δεν περιμένουμε τίποτα από τέτοιους πολιτικούς. Ούτε και ο Ντράγκι βέβαια,που ποτέ δεν ήταν ένας απλός τεχνοκράτης μιας αφηρημένης Ευρώπης κανόνων και θεσμών. Ο Σούπερ Μάριο στην ομιλία του στο Ρίμινι εξέφρασε εμπιστοσύνη μόνο «στους πραγματικούς Ευρωπαίους, στους νέους και τις νέες: «Είναι φυσικό να ελπίζετε σε αλλαγή στην Ευρώπη», είπε, απευθυνόμενος στο νεανικό , κατά κύριο λόγο ακροατήριο της συνάντησης στο Ρίμινι.
«Μετατρέψτε τον σκεπτικισμό σας σε δράση, κάντε τη φωνή σας να ακουστεί. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πάνω απ’ όλα ένας μηχανισμός για την επίτευξη των στόχων που μοιράζονται οι πολίτες της. Είναι η καλύτερη ευκαιρία μας για ένα μέλλον ειρήνης, ασφάλειας και ανεξαρτησίας: είναι μια δημοκρατία και εμείς, εσείς, οι πολίτες της, οι Ευρωπαίοι είμαστε αυτοί που αποφασίζουν τις προτεραιότητές της».
Διαφωνεί κανείς;
