Γιατί δανειζόμαστε μόνο 1,5 δισ. μέσω SAFE και όχι 10 ή 15δισ. όταν οι όροι είναι εξαιρετικά ευνοϊκοί και ξεκινούν με10ετή περίοδο χάριτος; Δεν υπάρχει απάντηση, καθώς στην Ελλάδα είναι σύνηθες τα απλά να γίνονται σύνθετα.
Το SAFE είναι ο χρηματοδοτικός μηχανισμός που στο πλαίσιο εξοπλισμού της Ευρώπης παρέχει 150 δισ. ως δάνεια με δεκαετή περίοδο χάριτος και εν συνεχεία αποπληρωμή σε 45 χρόνια με χαμηλά επιτόκια. Η Ελλάδα, διά στόματος πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, ανακοίνωσε ότι θα συμμετάσχει για 1,5 δισ., κάτι που φαίνεται να προκάλεσε τη δυσαρέσκεια του αρμόδιου υπουργού Ν. Δένδια, που άφησε να εννοηθεί ότι αν ήξερε (την αλλαγή κατεύθυνσης) θα μπορούσε να κάνει συγκεκριμένες προτάσεις.
Αρχικά ο Νίκος Δένδιας είχε πει ότι η Ελλάδα δεν θα συμμετείχε στο SAFE ένεκα του ότι δεν το επέτρεπαν οι δημοσιονομικές αντοχές. Εκ των υστέρων η θέση αυτή μεταβλήθηκε ενώ υπέρ της συμμετοχής -την οποία χαιρέτισε γιατί ενισχύει τις Ένοπλες Δυνάμεις– τάχθηκε και ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Κυριάκος Πιερρακάκης.
Πέρα από τις ενδοκυβερνητικές κόντρες υπάρχει και η πραγματικότητα που συνοδεύεται από ερωτηματικά για το 1,5 δισ. της Ελλάδας όταν η Εσθονία, για παράδειγμα, έχει ζητήσει10 δισ. ευρώ. Έως τώρα από το συγκεκριμένο χρηματοδοτικό εργαλείο σε πανευρωπαϊκό επίπεδο έχουν ζητηθεί 120 δισ. ευρώ, που σημαίνει ότι και παραπάνω να ζητάγαμε θα τα παίρναμε.
Στο SAFE θα μπορούσε να ενταχθεί και η αγορά της 4ης φρεγάτας από τη Γαλλία, το κόστος της οποίας εκτιμάται ότι θα κινηθεί γύρω στα 800 εκατ. Η αποπληρωμή θα γινόταν με τους ευνοϊκούς όρους που προβλέπονται. Αντίθετα τώρα θα αποπληρωθεί εντός των στενών περιθωρίων του προϋπολογισμού. Η Ελλάδα θα διαθέσει για εξοπλισμούς 30 δισ., εκ των οποίων έχει δεσμεύσει τα 14. Από τα υπόλοιπα 16 δισ. ένα κομμάτι που θα αφορά αγορές όπλων από την Ευρώπη θα μπορούσε κάλλιστα να μπει στο SAFE, βάζοντας στο πρόγραμμα αυτό και την εγχώρια αμυντική βιομηχανία, που ούτως ή άλλως συμμετέχει και τώρα ως υπεργολάβος σε ευρωπαϊκά προγράμματα.
Αξιομνημόνευτο είναι ότι επειδή η συμμετοχή αποφασίστηκε στο φτερό, δεν προϋπήρξε καμία διαβούλευση με τις ελληνικές εταιρείες του χώρου. Το αντίθετο δηλαδή απ’ ό,τι έγινε σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπου υπήρξε συνεννόηση κυβερνήσεων και εταιρειών.
Τα χρήματα του SAFE, αν ήταν περισσότερα, θα μπορούσαν να κατευθυνθούν πέραν της αγοράς εξοπλισμού και στη χρηματοδότηση ελληνικών εταιρειών στον τομέα της έρευνας, αλλά και της παραγωγής. Ήδη η Ελλάδα συμμετέχει με εταιρείες στην κατασκευή των φρεγατών Belhara, αλλά και στην κατασκευή πυραύλων (με 4 εταιρείες) αέρος – αέρος Iris που χρησιμοποιούν τα αεροσκάφη.
Είναι φανερό ότι χρειάζεται κάτι μόνιμο (γραμματεία, υφυπουργείο κ.λπ.) να επισκοπεί τον τομέα αυτό και να διατηρεί θεσμική μνήμη ώστε να φαινόμαστε σοβαροί και να ενισχύουμε την εγχώρια βιομηχανία μας.
