Skip to main content

«Όταν ο κόσμος κοιμάται, γεννιούνται τέρατα»

REUTERS/Stringer

Είναι πραγματικά δυνατόν να βρούμε ένα αντίδοτο στη συλλογική μας «αδιαφορία»; Σε μια δραματική κατάσταση όπου η βία, το χάος και η ατιμωρησία κυριαρχούν, μήπως και η ιδέα της ανθρωπότητας είναι νεκρή;

Είναι δύσκολο να υπολογίσει κανείς πόσες φορές τους τελευταίους 20 μήνες πιστεύαμε ότι «δεν πάει άλλο», στα όσα τραγικά συμβαίνουν στη μαρτυρική Γάζα.

Πώς δεν είναι δυνατόν να καταλύεται κάθε έννοια ανθρωπιάς, αλλά και του διεθνούς δικαίου, από την ισραηλινή κυβέρνηση.

Αλλά ξανά και ξανά η κυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου δεν σταματά να μας εκπλήσσει. Ακόμη κι εκείνους που όλα αυτά τα χρόνια είχαν υποστηρίξει το Ισραήλ ως ένα μικρό «νησί της δημοκρατίας» σε μια Μέση Ανατολή αυταρχικών καθεστώτων. Τώρα ο Μπενιαμίν Νετανιάχου αποφάσισε να καταλάβει πλήρως τη Λωρίδα της Γάζας. Παρά το γεγονός ότι ο ισραηλινός στρατός έχει εκφράσει την αντίθεσή του σε μια πλήρη κατοχή της Λωρίδας της Γάζας.

Η εφημερίδα Times of Israel περιέγραψε τις ανησυχίες της στρατιωτικής ηγεσίας, λέγοντας ότι η ανακάλυψη όλων των σηράγγων και των καταφυγίων της Χαμάς θα μπορούσε να διαρκέσει χρόνια. Οι εναπομείναντες όμηροι θα μπορούσαν επίσης να τεθούν σε κίνδυνο και να σκοτωθούν εάν τα ισραηλινά στρατεύματα πλησιάσουν τους τόπους αιχμαλωσία τους.

Ο ισραηλινός στρατός ελέγχει σήμερα περίπου το 75% της παράκτιας περιοχής, έκτασης περίπου 365 τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Ο Νετανιάχου δεν διστάζει όμως τώρα να αναλάβει και αυτό το ρίσκο. «Εάν ο Αρχηγός του Επιτελείου Αγιάλ Ζαμίρ δεν συμφωνεί με αυτό, τότε θα πρέπει να παραιτηθεί», απειλούν οι ακροδεξιοί εταίροι του Νετανιάχου.

Η θρησκευτική Ακροδεξιά

Οι υπουργοί των ακροδεξιών και υπερθρησκευτικών κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού ζητούν την πλήρη κατάληψη της Λωρίδας της Γάζας. Απαιτούν επίσης την απέλαση του παλαιστινιακού πληθυσμού σε άλλες χώρες και την ίδρυση εβραϊκών οικισμών στην παράκτια λωρίδα.

Πώς μπορεί κανείς να φανταστεί ότι μερικές χιλιάδες Ισραηλινοί στρατιώτες θα μπορούσαν να ελέγχουν μόνιμα μια περιοχή που πριν από τις 7 Οκτωβρίου 2023, ζούσαν πάνω από δύο εκατομμύρια άνθρωποι;

Οι Ισραηλινοί μπορεί να καταλάβουν προσωρινά τη Γάζα με βία, τρομοκρατία ή τα όπλα, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτό θα πυροδοτήσει σφοδρή αντίσταση. Και πάνω απ’ όλα, θα πολλαπλασιάσει ένα αμοιβαίο μίσος που θα συνταράζει την περιοχή για δεκαετίες.

Η πολιτική αυτή του Νετανιάχου πυροδοτεί πλέον -έστω και αργά-μεγάλες αντιδράσεις τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Η κυβέρνηση του Ισραήλ ψήφισε μάλιστα ομόφωνα υπέρ της απομάκρυνσης της Γενικής Εισαγγελέως Γκάλι Μπαχαράβ-Μιάρα,στο πλαίσιο της μακροχρόνιας κυβερνητικής προσπάθειας για αποδυνάμωση της Δικαιοσύνης.

Το Ανώτατο Δικαστήριο εξέδωσε προσωρινή διαταγή που «παγώνει» την εφαρμογή της απόφασης έως ότου εξεταστεί η νομιμότητά της.

Η Μπαχαράβ-Μιάρα χαρακτήρισε την απόφαση «παράνομη» και  προειδοποίησε ότι η απόπειρα απόλυσής της θα προκαλέσει «καίριο πλήγμα» στο κράτος δικαίου και στη δημοκρατία.

Είναι τυχαίο άλλωστε ότι η ίδια η Μπαχαράβ-Μιάρα διετέλεσε εισαγγελέας στη δίκη του Νετανιάχου για διαφθορά;

Τέλος στην αδιαφορία

Ένας προς έναν, οι σύμμαχοι του Ισραήλ αναγκάζονται να αναγνωρίσουν ένα παλαιστινιακό κράτος που ουσιαστικά δεν υπάρχει, αλλά σταδιακά κερδίζει υποστήριξη εν μέσω της συνεχιζόμενης κρίσης. Αυτή η κρίση, ενώ δικαιολογείται από την αδυναμία απελευθέρωσης περίπου πενήντα ομήρων, έχει πλέον στοιχίσει τη ζωή σε περισσότερους  από  60.000 ανθρώπους- ανάμεσά τους και 18.000 παιδιά-σύμφωνα με τους πιο μετριοπαθείς υπολογισμούς.

Με τα σύνορα κλειστά, η Γάζα έχει μετατραπεί σε στρατόπεδο συγκέντρωσης όπου άνθρωποι πεθαίνουν κάθε μέρα ψάχνοντας για φαγητό.

«Όταν ο κόσμος κοιμάται, γεννιούνται τέρατα. Έχουμε ήδη πολλά τέρατα ανάμεσά μας. Πρώτα απ’ όλα, την αδιαφορία μας», γράφει στο βιβλίο που κυκλοφόρησε πρόσφατα η Φραντσέσκα Αλμπανέζε, η  Εισηγήτρια των Ηνωμένων Εθνών για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη. Η Αλμπανέζε αντιμετωπίζει ήδη άμεση επίθεση και κυρώσεις από μια χώρα – τις Ηνωμένες Πολιτείες – λόγω της καταγγελίας της για τη συνεχιζόμενη γενοκτονία στη Γάζα.

«Όταν ο κόσμος κοιμάται» είναι ο τίτλος του βιβλίου της Αλμπανέζε . Μια πρόταση τεσσάρων λέξεων,τόσο απλή όσο και σκληρή, εμβληματική, βάναυση.

Ποια είναι τα «τέρατα» που βρίσκονται εδώ, ανάμεσά μας, και δεν μπορούμε να τα δούμε; Τι συμβαίνει όταν ο κόσμος μας που υποτίθεται πώς βασίζεται σε κανόνες, δικαιώματα, αρχές και στον διαφωτισμό – φαίνεται πραγματικά να «κοιμάται», να αγνοεί, να γυρίζει την πλάτη, μπροστά σε μια από τις πιο αποτρόπαιες πράξεις της πρόσφατης ιστορίας;

Νεκρή ιδέα της ανθρωπότητας

Είναι πραγματικά δυνατόν να βρούμε ένα αντίδοτο στη συλλογική μας «αδιαφορία»; Σε μια δραματική κατάσταση όπου η βία, το χάος και η ατιμωρησία κυριαρχούν, μήπως και η ιδέα της ανθρωπότητας είναι νεκρή; Βιώνουμε σήμερα ένα διαφορετικό «τέλος της ιστορίας» – το τέλος όλων των δεσμευτικών κανόνων, των «δυτικών αξιών» και των οικουμενικών ιδανικών;

Η βία παραβιάζει τον νόμο. Το συμφέρον υπερισχύει των κανόνων. Η αυθαιρεσία υπερισχύει της τάξης. Το μίσος εξαλείφει την ηθική.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες αρχίζουν να αντιδρούν βέβαια. Αργά, διστακτικά και προσεκτικά. Οχι όμως στην πράξη. Όνομα στα λόγια, όπως και η ελληνική κυβέρνηση. Μην και στεναχωρήσουμε τον… Νετανιάχου.

«Όσο μεγαλύτερος είναι ο άνθρωπος, τόσο πιο εύκολα τον βρίσκει το βέλος της επικρίσεως και της κακολογίας. Οι νάνοι δίνουν, φυσικά, πολύ πιο δύσκολα στόχο», όπως έγραφε ο Χάινριχ Χάινε, ένας από τους μεγαλύτερους Γερμανούς ποιητές στον 19ο αιώνα.