Στο άκουσμα της είδησης περί διατήρησης της αυτονομίας της πιο «ιερής αγελάδας» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) η οποία θα παραμείνει ξεχωριστός πυλώνας στον επόμενο προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2028–2034, ο ευρωπαϊκός αγροτικός κόσμος μέτρησε μια νίκη…με σημαντικές ωστόσο απώλειες.
Ο κοινός ευρωπαϊκός αγροτικός «κουμπαράς» αναμένεται να δεχθεί γενναίο haircut, το οποίο οι πρώτες εκτιμήσεις το τοποθετούν σε εύρος μεταξύ 15-25% σε σχέση με το επίπεδο των περίπου 400 δις ευρώ της τρέχουσας περιόδου.
Με γνώμονα ότι η όποια μείωση δεν θα περάσει οριζόντια στα ποσά που αναλογούν σε κάθε κράτος μέλος, ελέω του πολυπαραγοντικού μοντέλου κατανομής των αγροτικών κονδυλίων, ήδη για την Ελλάδα εκφράζεται η εκτίμηση ότι το ταμείο της ΚΑΠ στην νέα προγραμματική περίοδο 2028–2034 θα είναι μειωμένο κατά 2-3 δις ευρώ.
Εδώ πρέπει να μπει ένας αστερίσκος. Ένας πολύ σημαντικός αστερίσκος που αφορά το παρόν, το οποίο «υποθηκεύει» πάντα το μέλλον.
Η παρούσα συγκυρία για την ελληνική αγροτική «πραγματικότητα» χρωματίζεται με το σκάνδαλο των παράνομων αγροτικών ενισχύσεων και το μηχανισμό υπεξαίρεσης που στήθηκε στον Οργανισμό Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ).
Το «έπος» της Οδύσσειας του ΟΠΕΚΕΠΕ, ωστόσο, είναι ακόμα στην αρχή καθώς ακόμα «γράφεται» η πρώτη ραψωδία, η οποία αφορά στην ολοκλήρωση των ελέγχων της ευρωπαϊκής εισαγγελίας. Ο τελικός «φάκελος» που θα κατατεθεί στην Κομισιόν και στις εγχώριες δικαστικές αρχές θα αποτελέσει το προοίμιο της δεύτερης ραψωδίας, που θα αφορά στους καταλογισμούς που καταβληθούν στην Ελλάδα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Στη τρίτη ραψωδία θα αναζητηθεί ο τρόπος ανάκτησης των παράνομων επιδοτήσεων, καθώς αποτελεί κυβερνητική δέσμευση ότι «τα κλεμμένα θα επιστραφούν και μάλιστα εντόκως». Ωστόσο, η Ιθάκη είναι ακόμα μακριά για την «Οδύσσεια του ΟΠΕΚΕΠΕ» διότι στη πράξη οι Σειρήνες, η Σκύλλα και η Χάρυβδη, ο Κύκλωπας Πολύφημος, η Κίρκη και οι Λαιστρυγόνες δεν αποτελούν μυθικά τέρατα, αλλά «απαντούν» στο τέρας της γραφειοκρατίας, της έλλειψης ψηφιακής διασύνδεσης δεδομένων και του εγχώριου δικαστικού συστήματος. Το καλό σενάριο είναι τα «αμαρτωλά» ΑΦΜ να αντιστοιχούν σε λογαριασμούς που έχουν μέσα τα ποσά, ώστε το κράτος να μπει και να τα κατασχέσει. Βέβαια για να μπορέσει να συμβεί αυτό, θα πρέπει πρώτα να τελεσιδικήσουν κάποιες υποθέσεις. Και αυτό «το να τελεσιδικήσουν» χρειάζεται χρόνο. Πολύ χρόνο εν προκειμένω. Επίσης, έστω ότι τα ΑΦΜ φυσικών προσώπων φαντάζει σχετικά απλό να εντοπιστούν. Τί προβλέπεται, όμως, για τους γνωστούς-άγνωστους «μεσάζοντες» που έχουν «απολαύσει» την μερίδα του λέοντος των παράνομων επιδοτήσεων; Από που θα αναζητηθούν αυτά τα κλεμμένα για να επιστραφούν;
«Τρέχα- γύρευε» είναι η απάντηση.
Στο όνομα αυτού του κυνικού «τρέχα –γύρευε», η Ελλάδα θα κληθεί να επιστρέψει το σύνολο του ποσού που υπεξαιρέθηκε από τα κοινοτικά ταμεία, μέσα από το προσαυξημένο τελικό πρόστιμο που θα της καταλογιστεί από την Κομισιόν.
Ήδη, βάζοντας στο «ζύγι» τις πρώτες 3.000 σελίδες της δικογραφίας της ευρωπαϊκής εισαγγελίας που έχει μεταβιβαστεί στη Βουλή και ακόμα «αναγιγνώσκονται», προκύπτει η εκτίμηση ότι το κοινοτικό πρόστιμο θα ξεπεράσει το 1 δις ευρώ. Αλλά αυτά, όπως ειπώθηκε, είναι τα στοιχεία της πρώτης και της δεύτερης ραψωδίας. Το τελικό ποσό κανείς δε μπορεί να το προβλέψει σε αυτή τη φάση και απλώς ο «ποιητής» ιντρικάρει την πλοκή με θεωρήσεις.
Για να μη μακρηγορούμε, καθυστερούμε και πλατιάζουμε στο τέλος της ημέρας, το ευρωπαϊκό «κουστούμι» που θα φοράει το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ θα κληθεί να δοθεί από το κράτος.
Και πώς θα γίνει «ταμείο» με την Κομισιόν; Με συμψηφισμό. Τι θα συμψηφιστεί; Το ύψος του τελικού καταλογισμού με τα προς λαμβάνειν κονδύλια της νέας προγραμματικής περιόδου. Απλό, λογικό, εφαρμόσιμο. Συνεπώς, όσοι στη παρούσα φάση κάνουν προσθαφαιρέσεις για να υπολογίσουν πόση θα είναι η χασούρα της Ελλάδας στη νέα ΚΑΠ να μην ξεχάσουν τον παράγοντα ΟΠΕΚΕΠΕ, το φάντασμα του οποίου θα πλανάται για πολλά χρόνια πάνω στο εγχώριο αγροτικό γίγνεσθαι…μπορεί και μέχρι το τέλος της νέας προγραμματικής περιόδου ή και της επόμενης. Το μόνο βέβαιο είναι ότι ούτε ο κατ’επάγγελμα αγρότης ούτε και ο συνεπής φορολογούμενος θα καταφέρει να φτάσει στην Ιθάκη.
Προς ώρας, λοιπόν, σε ο,τι αφορά στην νέα προγραμματική περίοδο της ΚΑΠ ας μείνουμε στο «είναι νωρίς για δάκρυα Στέλλα όσο μπορείς ακόμα γέλα..ώρα την ώρα θα βραδιάσει…θα `ρθει η ζωή και θα περάσει…».
