Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ επιτείνει την πανθομολογούμενη κρίση του πολιτικού συστήματος και φέρνει στην επιφάνεια όλα τα σενάρια πολιτικών εξελίξεων από έναν νέο μεγάλο ανασχηματισμό, μέχρι τις πρόωρες εκλογές ή και την αλλαγή πρωθυπουργού εν πλω.
Με βάση τις δημοσκοπήσεις η κυβέρνηση και πριν το ξέσπασμα του σκανδάλου των αγροτικών επιδοτήσεων, στην πρόθεση ψήφου – και όχι στην εκτίμηση ψήφου που έχει αυθαίρετα στοιχεία και επηρεάζεται από πολιτικές σκοπιμότητες και ισορροπίες – ήταν στην ζώνη του 22% με 24%.
Η πιο πρόσφατη της Μetron Analysis έδειχνε ότι από το 22,6% του Μαίου είχε υποχωρήσει στο 22,2% στο τέλος Ιουνίου. Πριν ξεσπάσει το σκάνδαλο των αγροτικών επιδοτήσεων και πριν τις αρνητικές εξελίξεις στο τουρκολιβυικό. Παρασκηνιακά διαρρέει ότι πλέον κινείται περί το 20%. Παράλληλα όμως όλες οι μετρήσεις συμφωνούν ότι δεν υπάρχει διάδοχη λύση. Το δεύτερο κόμμα κινείται στην ζώνη του 10%. Προκύπτει έτσι μία συνολική δυσαρμονία ανάμεσα στο εκλογικό σώμα και στο πολιτικό σύστημα και όχι μόνο στην κυβέρνηση.
Δυστυχώς αποτύχαμε
Όσον αφορά τον ΟΠΕΚΕΠΕ η διαπίστωση είναι του ίδιου πρωθυπουργού: “Αποτύχαμε”. Θυμίζει το “δυστυχώς επτωχεύσαμε” ενός άλλου πρωθυπουργου. Μόνο που όπως έλεγε ο ίδιος στο παρελθόν απέναντι στον Τσίπρα, η ανάληψη πολιτικής ευθύνης για να έχει νόημα θα πρέπει να συνοδεύεται από παραίτηση. Και όχι βέβαια ενός υπουργού για λάθη που ενδεχομένως είχε διαπράξει πριν από πέντε χρόνια κατά την θητεία του σε ένα άλλο υπουργείο.
Η κυβέρνηση όμως απέτυχε και στα Τέμπη, δύο χρόνια μετά το δυστύχημα η χώρα πάλι με παραδοχή του πρωθυπουργού δεν διαθέτει αξιόπιστο και ασφαλές σιδηροδρομικό δίκτυο ενώ η υπόθεση δεν έχει διαλευκανθεί.
Απέτυχε στις εξωτερικές σχέσεις όπως του καταλογίζουν οι δύο πρώην πρωθυπουργοί Αντώνης Σαμαράς και Κώστας Καραμανλής που θεωρούν ότι η χώρα έχει “Φινλανδοποιηθεί” έναντι της Τουρκίας.
Κυρίως όμως απέτυχε στην οικονομική πολιτική εάν το κριτήριο είναι το επίπεδο διαβίωσης του μεγαλύτερου μέρους της κοινωνίας. Η ακρίβεια που επιμένει (σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ η Ελλάδα έχει τον υψηλότερο πληθωρισμό), το υψηλό κόστος της ενέργειας και η στεγαστική κρίση που εντείνεται, με την κυβέρνηση σε ρόλο παρατηρητή, μαρτυρούν την βαθύτερη αποτυχία του νεοφιλελεύθερου οικονομικού μοντέλου που υλοποίησε η κυβέρνηση. Το μέτρο της επιτυχίας μίας κυβέρνησης είναι η ευημερία του πληθυσμού και όχι οι τεχνοκρατικοί δείκτες σε επιμέρους μεγέθη της οικονομίας.
Υπάρχει εναλλακτική;
Το βασικό επιχείρημα της κυβέρνησης είναι ότι “δεν υπάρχει εναλλακτική λύση”. Όπως το θέτουν πιο απλά στα καφενεία και σε ορισμένα πάνελ καφενειακού επιπέδου: “Μητσοτάκης ή χάος” και ισοδύναμα “Κούλης μέχρι να σβήσει ο ήλιος”. Από μόνο του είναι ομολογία αποτυχίας αφού συγκρίνεται με ένα υποθετικά χειρότερο. Είναι ένας εκβιασμός που οδηγεί σε ηθική εξαχρείωση της κοινωνίας. Το δίλημμα είναι ανεχτείτε την συγκάλυψη των Τεμπών και παραβλέψτε ένα εκτεταμένο σύστημα διαφθοράς στον ΟΠΕΚΕΠΕ που η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία το χαρακτηρίζει “εγκληματική οργάνωση” για να διατηρηθεί η πολιτική σταθερότητα.
Η πολιτική κρίση προκαλεί συζητήσεις και σενάρια. Το ένα είναι οι πρόωρες εκλογές. Δύσκολα θα καταφύγει σε αυτή την λύση ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Το δεύτερο είναι η αλλαγή πρωθυπουργού εν πλω. Η θεσμική πρόβλεψη υπάρχει, η κοινοβουλευτική πλειοψηφία μπορεί να κινήσει τις διαδικασίες για αλλαγή πρωθυπουργού. Όμως η Ελλάδα δεν είναι Αγγλία και η ΝΔ δεν είναι το συντηρητικό κόμμα των Tories. Από την άλλη οι “γαλάζιοι” βουλευτές φοβούνται ότι η κρίση θα συμπαρασύρει την όλη ΝΔ. Κινητικότητα μεταξύ των βουλευτών υπάρχει.
Η κρίση αντιπροσώπευσης προκαλεί διεργασίες για την δημιουργία νέων πολιτικών φορέων. Στον χώρο της κεντροαριστεράς ένα κόμμα υπό τον Αλέξη Τσίπρα φέρεται ως ενδεχόμενη λύση για την ενοποίηση του κατακερματισμένου χώρου. Βρίσκει αποδέκτες στα υπάρχοντα κόμματα, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, Νέα Αριστερά αλλά κυρίως στους αποστασιοποιημένους κεντροαριστερούς ψηφοφόρους. Θα είναι μία εναλλακτική αλλά συστημική πάντα λύση.
Στον χώρο της Δεξιάς κινήσεις κάνει ο Αντώνης Σαμαράς για την διαμόρφωση της καθ’ ημάς Νέας Δεξιάς στην προοπτική της συνολικής επανατοποθέτησης της Δεξιάς Παράταξης και της χώρας στο νέο περιβάλλον που διαμορφώνει η ηγεσία Τραμπ. Οι τελευταίες πληροφορίες θέλουν να έχει κάνει την δική του δημοσκόπηση που είναι ενθαρρυντική. Παράλληλα προσωπικότητες που δεν περιορίζονται στην Δεξιά αλλά επεκτείνονται σε όλο το πολιτικό φάσμα ετοιμάζουν κίνηση συγκεντρώνοντας υπογραφές.
Σε κάθε περίπτωση η άρση του πολιτικού αδιεξόδου και η κυοφορία του νέου πολιτικού τοπίου είναι δύσκολη. Από την άλλη όμως παραφράζοντας τον Μάρξ θα μπορούσαμε να πούμε ότι κάθε εποχή θέτει στον εαυτό της μόνο τα προβλήματα εκείνα που μπορεί να λύσει, το ίδιο το πρόβλημα ανακύπτει μονάχα όταν υπάρχουν ήδη, ή τουλάχιστον βρίσκονται στη διαδικασία της διαμόρφωσής τους, οι όροι για τη λύση του.
