Είναι ένα καρφί στο φέρετρο της εμπιστοσύνης του πολίτη προς το κράτος, ένας ακόμα κρίκος στην αλυσίδα της απαξίωσης που βαραίνει τον ψυχισμό του μέσου Έλληνα.
Όταν εκατομμύρια ευρώ από ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, προορισμένες για την στήριξη των αγροτών, καταλήγουν σε τσέπες ημετέρων μέσω πλαστών δηλώσεων και πελατειακών δικτύων, ο πολίτης δεν αισθάνεται μόνο εξαπατημένος. Αισθάνεται περιφρονημένος, σαν να είναι ο τελευταίος τροχός μιας άμαξας που την οδηγούν κυνικοί τυχοδιώκτες.
Η αποκάλυψη ότι πολιτικά πρόσωπα, υπουργοί, υφυπουργοί και βουλευτές φέρονται να εμπλέκονται σε ένα σύστημα που νομιμοποιούσε την κλοπή δημόσιου χρήματος δεν εκπλήσσει πια. Η δικογραφία, γεμάτη με κυνικές συνομιλίες, αποκαλύπτει μια νοοτροπία που αντιμετωπίζει τον πολίτη ως κομπάρσο σε ένα θέατρο όπου οι πρωταγωνιστές μοιράζουν τα λάφυρα. Ο μέσος Έλληνας, που παλεύει με την καθημερινότητα, που πληρώνει φόρους για να συντηρεί αυτό το πελατειακό κράτος, βλέπει τα χρήματά του να γίνονται εργαλείο για την αγορά ψήφων και την εξασφάλιση κομματικής νομιμοφροσύνης.
Αυτή η αίσθηση της απαξίωσης δεν είναι απλώς μια στιγμιαία οργή. Είναι ένα βαθύ ψυχικό τραύμα που διαβρώνει την πίστη στον κοινωνικό ιστό. Ο πολίτης, βλέποντας το κράτος να λειτουργεί ως λάφυρο των ισχυρών, παύει να πιστεύει ότι η δικαιοσύνη ή η αξιοκρατία έχουν θέση στη δημόσια σφαίρα. Η διαφθορά του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τα ανύπαρκτα βοσκοτόπια και τις εικονικές δηλώσεις, δεν είναι μόνο οικονομικό έγκλημα. Είναι έγκλημα κατά της ελπίδας, κατά της αξιοπρέπειας του πολίτη που βλέπει το σύστημα να τον κοροϊδεύει κατάμουτρα.
Το χειρότερο; Η ατιμωρησία. Όταν υπάλληλοι που προσπάθησαν να καταγγείλουν τις παρατυπίες απομακρύνονται ή διώκονται, ενώ οι εμπλεκόμενοι πολιτικοί κρύβονται πίσω από την ασυλία ή την «πολιτική ευθύνη» που εξαντλείται σε παραιτήσεις χωρίς συνέπειες, ο πολίτης μαθαίνει ότι η δικαιοσύνη είναι πολυτέλεια για τους λίγους. Αυτή η συνειδητοποίηση γεννά έναν φαύλο κύκλο: ο πολίτης αποστασιοποιείται, γίνεται απαθής, παραιτείται από τη συμμετοχή, γιατί «όλοι ίδιοι είναι». Και έτσι, το σύστημα συνεχίζει να αναπαράγεται, τρέφοντας τη διαφθορά και την αδικία.
Ο ψυχισμός του μέσου πολίτη πληγώνεται βαθιά από αυτή την αίσθηση ότι το κράτος δεν είναι δικό του, αλλά ανήκει σε μια κάστα που το λυμαίνεται. Η οργή μετατρέπεται σε παραίτηση, η ελπίδα σε κυνισμό. Και όταν ο πολίτης παύει να πιστεύει ότι μπορεί να αλλάξει κάτι, τότε το σύστημα έχει κερδίσει. Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν είναι μόνο μια ιστορία για κλεμμένα εκατομμύρια. Είναι η ιστορία ενός λαού που, μέσα από την απαξίωση, μαθαίνει να ζει με την ήττα του.
