Του Φωκίωνα Α. Ζαΐμη
Αντιπεριφερειάρχη Π.Ε. Αχαΐας
Η ενασχόληση με την πολιτική και την Αυτοδιοίκηση στην πράξη έχει δώσει όλα αυτά τα χρόνια την ευκαιρία να διαγνώσει κανείς προβλήματα και δυσλειτουργίες που δημιουργούνται στην καθημερινότητα και καταλήγουν συχνά να ταλαιπωρούν τους πολίτες πολλών περιοχών της χώρας.
Από τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι φορείς παραγωγής έργου στην αλυσίδα των παρεμβάσεων της Αυτοδιοίκησης, προκύπτουν ερωτηματικά που θα πρέπει να μας οδηγήσουν στην επαναξιολόγηση του τρόπου λειτουργίας των Φορέων της Αυτοδιοίκησης.
Και, ασφαλώς, σε άμεσες παρεμβάσεις που θα πρέπει να ξεκινούν από εκεί που όλα έχουν την εκκίνησή τους: Από την χρηματοδότηση για μικρά έργα και παρεμβάσεις εκεί που υπάρχουν οι πρωτογενείς ανάγκες.
ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ ΧΩΡΙΣ ΧΡΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΑ ΑΥΤΟΝΟΗΤΑ
Στην καθημερινή ατζέντα των Δήμων και Περιφερειών τίθενται στην κυριολεξία χιλιάδες αιτήματα από Δημοτικές Κοινότητες και τους εκπροσώπους τους για μικροέργα και παρεμβάσεις. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν θεσμικά εκλεγεί για να εκπροσωπούν τις περιοχές τους. Είναι όμως οικονομικά πλήρως ανίσχυροι να υλοποιήσουν έστω και το παραμικρό έργο, την παραμικρή παρέμβαση χωρίς την στήριξη του κεντρικού Δήμου στον οποίο ανήκουν ή της Περιφέρειας.
Σήμερα, στην Ελλάδα υπάρχουν χιλιάδες δημοτικές Κοινότητες. Είναι ολόκληρες περιοχές, με τις δικές τους ξεχωριστές ανάγκες η καθεμιά, με τις δικές τους ιδιαιτερότητες. Και με καθημερινά αιτήματα και προβλήματα πολιτών που θα πρέπει να επιλυθούν. Τι συμβαίνει όμως στην πράξη;
Οι Πρόεδροι των Κοινοτήτων και Δημοτικών Διαμερισμάτων λαμβάνουν κάθε χρόνο την λεγόμενη «παγία προκαταβολή». Είναι μια καθορισμένη αποζημίωση που έχει θεσμοθετηθεί και καταβάλλεται ετησίως από το Υπουργείο Εσωτερικών για τις Κοινότητες της χώρας με πληθυσμιακά κριτήρια. Τα χρήματα αυτά, ωστόσο, είναι ελάχιστα και, πέραν αυτού, περνούν μέσα από τον κεντρικό Δήμο που τα κατανέμει στην συνέχεια στις Κοινότητες, όχι δηλαδή με απευθείας χρηματοδότησή τους.
Έτσι, για παράδειγμα, μια Κοινότητα με πληθυσμό από 300 έως 2000 κατοίκους θα πάρει, σύμφωνα με τις μέχρι σήμερα προβλέψεις το ελάχιστο ποσό των 2.000 ευρώ… για να καλύψει όλες αυτές τα ανάγκες της!
Ένα ποσό μάλιστα που συχνά αργεί να αποδοθεί από τον Δήμο, ώστε να προχωρήσουν οι εκπρόσωποι της Κοινότητας σε απαραίτητες, αυτονόητες παρεμβάσεις στην συνοικία, την περιοχή ή το χωριό τους (επισκευή οργάνων στις παιδικές χαρές, επείγουσες εργασίες καθαρισμού οδών, πλατειών, αλσών και κοινόχρηστων δημοτικών χώρων, ηλεκτροφωτισμό, ζημιές στο δίκτυο ύδρευσης και αποχέτευσης κ.α.).
Αποτέλεσμα αυτής της υποτυπώδους χρηματοδότησης είναι οι εκπρόσωποι των Κοινοτήτων να είναι ουσιαστικά «αιχμάλωτοι» και, καταληκτικά, ανήμποροι. Έτσι, αυτή την στήριξη την ζητούν καθημερινά τόσο από τους Δήμους στους οποίους ανήκουν, αλλά και από τις Περιφέρειες έτσι ώστε να γίνουν κάποιες παρεμβάσεις στις περιοχές τους στο πλαίσιο ή πολλές φορές και στο…περιθώριο κάποιων μεγαλύτερων έργων που εκτελούνται στην περιοχή τους.
Αυτές οι ανάγκες είναι προφανές ότι θα μπορούσαν, αν είχαν τα χρήματα, να είχαν καλυφθεί από τις ίδιες τις Κοινότητες.
ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΣΤΗΡΙΞΗ ΣΤΗΝ…ΠΗΓΗ
Αυτή την στρέβλωση που διατρέχει την λειτουργία της Αυτοδιοίκησης και έχει σοβαρές επιπτώσεις στην λειτουργία όλων των Φορέων της Αυτοδιοίκησης την ζουν όλοι όσοι έχουν οποιαδήποτε θέση, από τις Κοινότητες των Δήμων έως τις Περιφέρειες της χώρας.
Ως Αντιπεριφερειάρχης Αχαΐας, είμαι σε διαρκή, καθημερινή επαφή με τους εκπροσώπους των Κοινοτήτων (245 στην Αχαϊα!) και ζω καθημερινά αυτή την αγωνία να μπορέσουν να ανταποκριθούν στα προβλήματα των περιοχών τους και τα αιτήματα των συμπολιτών τους.
Πρέπει ωστόσο όλοι μας – και κυρίως η Πολιτεία και το κεντρικό κράτος – να αντιληφθούμε ότι αυτοί οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι των Κοινοτήτων, αποτελούν το πρώτο «κύτταρο» της Αυτοδιοίκησης. Αν αυτό το «κύτταρο» δεν λειτουργεί σωστά, μεταφέρεται καθημερινά ένα βάρος και μια πίεση για παρεμβάσεις στην καθημερινότητα στους άλλους βαθμούς της Αυτοδιοίκησης, προκαλώντας καθημερινή ταλαιπωρία για τους εκπροσώπους όλων των περιοχών, μια ατελείωτη γραφειοκρατία αιτημάτων που φτάνουν μέχρι και τους Δήμους και τις Περιφέρειες της χώρας και, τελικά, έναν δυσκίνητο μηχανισμό αντιμετώπισης των αυτονόητων.
Τι χρειάζεται; Κατά τη γνώμη μου θα πρέπει άμεσα να τεθεί επί τάπητος η άμεση και επαρκής χρηματοδότηση των Κοινοτήτων απευθείας και χωρίς καμία διαμεσολάβηση με ένα διαφανές και ευέλικτο τρόπο. Έτσι θα ενισχύσουμε στην πράξη την λειτουργία της Αυτοδιοίκησης από την βάση της, θα δώσουμε την δυνατότητα να λύνονται καθημερινά προβλήματα από τους Προέδρους και τους συνεργάτες τους σε κάθε χωριό, σε κάθε συνοικία αποσυμφορώντας την γραφειοκρατία των Δημων και Περιφερειών και τελικά κάνοντας πράξη την ουσιαστική Δημοκρατία και Αποκέντρωση. Είναι μια πρόταση που έχει μονον νικητές.
Με λίγα λόγια, έτσι θα δώσουμε δύναμη στην εκπροσώπηση των πολιτών και να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα «στην πηγή» με πολύ πιο απλό και δραστικό τρόπο.
Είναι μια πρόταση εφικτή. Μια λύση δίκαιη και αναγκαία.
