Skip to main content

Οι Ναπολέοντες του 21ου αιώνα

REUTERS/Jonathan Ernst

Ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Έλον Μασκ είναι παραδείγματα δύο ανδρών που, χάρη στο χάρισμα τους και την αφοσίωση των θαυμαστών τους -είτε ψηφοφόροι είτε μέτοχοι- μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν στους τομείς τους

Το θέαμα της σύγκρουσης μεταξύ του ισχυρότερου από τη μία πλευρά Αμερικανού, και του πλουσιότερου ανθρώπου στον κόσμο από την άλλη, έχει κρατήσει τον κόσμο και τις αγορές σε αγωνία για αρκετές ημέρες.

Η διαμάχη δεν θα είχε κλιμακωθεί αν τόσο ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ όσο και ο Ελον Μασκ, είχαν λίγο περισσότερο αυτοέλεγχο ή αν οι συνεργάτες τους είχαν το θάρρος να μιλήσουν ανοιχτά στους προϊσταμένους τους.  Σίγουρα θα το προσπάθησαν, αλλά δεν το κατάφεραν, γιατί έχουν να κάνουν με δύο ναρκισσιστικές προσωπικότητες .

Δύο προσωπικότητες που δεν είναι σε καμία περίπτωση κατώτεροι ο ένας από τον άλλον, αλλά έχουν μεθύσει από την εξουσία που έχουν αποκτήσει- ο καθένας στον τομέα του.

Ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Έλον Μασκ είναι παραδείγματα δύο ανδρών που, χάρη στο χάρισμα τους και την αφοσίωση των θαυμαστών τους -είτε ψηφοφόροι είτε μέτοχοι- μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν στους τομείς τους.

Ο Μασκ έχει βέβαια  συνηθίσει με τις συναισθηματικές του εκρήξεις τους επενδυτές, που  είναι πρόθυμοι να τον  συγχωρήσουν, αν βγάζουν κέρδη.

Αλλά το γεγονός ότι ο Αμερικανός πρόεδρος που έχει στη διάθεσή του το «πυρηνικό κουμπί», προκαλείται τόσο εύκολα και χάνει την ψυχραιμία του, πρέπει να σημάνει συναγερμό σε όλο τον κόσμο.

Το τέλος της μονοπολικής τάξης

Μόνο που ο Τραμπ  2.0 είναι αποτέλεσμα του τέλους της Αμερικανικής μονοπολικής παγκόσμιας τάξης.
Η παγκόσμια υπερδύναμη βρίσκεται σε φάση υποχώρησης και ο Τραμπ προσπαθεί με κάθε μέσο να την αναχαιτίσει.

Το πρόβλημα του Τραμπ, αλλά και του κάθε πολιτικού όμως, είναι πλέον περίπλοκο: Αν ο  20ός αιώνας ήταν μια εποχή κατά την οποία η κυριαρχία των ατόμων αντικαταστάθηκε ολοένα και περισσότερο από την εξουσία των μεγάλων γραφειοκρατών στην πολιτική και τις επιχειρήσεις, ο 21ος θα σημάνει όλο και περισσότερο την ηγεμονία των μεγιστάνων του χρήματος.

Μεγιστάνες και Λευκός Οίκος

Φυσικά, ειδικά στην Αμερική, υπήρχε ιστορικά, μια εκρηκτική εγγύτητα των μεγιστάνων με τον Λευκό Οίκο. Μυθικά ονόματα δισεκατομμυριούχων-από τον Άντριου Κάρνεγκι, τον  Κορνήλιο Βάντερμπιλτ, ως τον  Τζον Πίερποντ Μόργκαν, τον Τζον Ντ. Ροκφέλερ και τον Ελον Μασκ σήμερα, η εγγύτητα των μεγάλων επιχειρήσεων και της κυβέρνησης, έχει μακρά παράδοση στην αμερικανική ιστορία

Όπως έλεγε ο Τζον Ανταμς, ένας από τους «ιδρυτές πατέρες» των ΗΠΑ που διετέλεσε πρόεδρος από το 1797ως το 1801, « οι αριστοκράτες είναι τα πιο δύσκολα ζώα στη διαχείριση, από οτιδήποτε άλλο,σε ολόκληρη τη θεωρία και την πρακτική της διακυβέρνησης. Δεν θα κυβερνηθούν ποτέ». Ο φόβος της δυσανάλογης επιρροής των υπέρπλουσίων υπάρχει σε όλη την ιστορία των ΗΠΑ. Ωστόσο, μερικές φορές η σχέση γίνεται ιδιαίτερα σκληρή και απειλητική.

Το πρόβλημα δεν ήταν μόνο η ικανότητά τους να εξαγοράζουν πολιτικές χάρες, αλλά η επιρροή που είχαν και έχουν τα χρήματά τους, στο μυαλό των ανθρώπων.

Γι’ αυτό και οι «ιδρυτές πατέρες» των Ηνωμένων Πολιτειών, εργάστηκαν σκληρά για να προστατευτούν από αυτό το είδος απόλυτης και συγκεντρωμένης εξουσίας, θεσπίζοντας ένα σύστημα ελέγχων και ισορροπιών που διαχωρίζει και μοιράζεται την εξουσία μεταξύ τριών ισότιμων κλάδων- εκτελεστικής, νομοθετικής και δικαστικής. Για να διασφαλίσουν ότι καμία αρχή δεν διαθέτει όλες τις εξουσίες της κυβέρνησης. Η πολιτική των ολιγαρχών  μπορεί βέβαια να λάβει πολλές διαφορετικές μορφές, δεν είναι όλες απαραίτητα συντηρητικές, αλλά έχουν πάντα ένα κοινό συμφέρον: την προστασία του πλούτου τους.

Τώρα, κάτω από την κορυφή του τσίρκου που βιαστικά συγκέντρωσαν στην αμερικανική πρωτεύουσα ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Έλον Μασκ, μπορούμε να δούμε τα πάντα.

Ακραίο επεισόδιο για την εξουσία

Υπάρχουν κάποιοι που φαντάζονται μια θανάσιμη μάχη ανάμεσά τους.

Άλλοι δεν αποκλείουν ότι η σύγκρουση μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ και του Μασκ, τον οποίο ο ιστορικός Νάιαλ Φέργκιουσον χαρακτήρισε ως «τον Ναπολέοντα του αιώνα μας», θα υποβαθμιστεί τελικά σε ένα ακραίο επεισόδιο του θεάτρου της εξουσίας.

Ένας πολιτικός που έχει λάβει την λαϊκή εντολή να κυβερνά σωστά και ένας επιχειρηματίας που υπήρξε η αιχμή του δόρατος της καινοτομίας στις Ηνωμένες Πολιτείες για σχεδόν 20 χρόνια, είναι οι πρωταγωνιστές ενός κωμικού σήριαλ . Με επεισόδια φτιαγμένα από αγάπη, ζήλια, μίσος, υπερβολικούς επαίνους, χτυπήματα κάθε είδους και κάτω από τη μέση .

Αυτή η διαμάχη μεταξύ των δύο πρωταθλητών του εγωκεντρισμού, δεν μπορεί να αποκρύψει όμως την μεγάλη εικόνα: την επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, τις αποτυχίες της εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ, από την Ουκρανία μέχρι τη Μέση Ανατολή. Αλλά και την κρίση των εταιρειών του Μασκ- και καίγεται από μια ολοένα και πιο ψυχαναγκαστική τάση να εξωτερικεύει μέρα νύχτα στο Χ, το …εγώ του.

Ό,τι και να συμβεί όμως, η αξιοπιστία και ο ρόλος των Ηνωμένων Πολιτειών στον κόσμο, κινδυνεύουν θα βγουν κομμάτια από αυτή τη σύγκρουση…