Ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς και ο υπουργός Εσωτερικών του, Αλεξάντερ Ντόμπριντ, ανακοίνωσαν ότι θα συνεχίσουν κατ’ αρχήν να απορρίπτουν αιτούντες άσυλο στα σύνορα, παρόλο που ένα δικαστήριο του Βερολίνου απαγόρευσε πρόσφατα αυτή την πρακτική. Αυτό είναι ένα σοβαρό λάθος για διάφορους λόγους.
Η επιθυμία για καλύτερο έλεγχο της μετανάστευσης είναι θεμιτή και κατανοητή. Αλλά με τα ανακοινωθέντα μέτρα, οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι υπονομεύουν τη δημοκρατία μας, εμβαθύνουν τις πολιτικές διαιρέσεις και αυξάνουν την υποστήριξη προς το AfD. Επιπλέον, η μονομερής εθνική τους δράση αποδυναμώνει την Ευρώπη – σε μια εποχή που μια ισχυρή Ευρώπη είναι πιο σημαντική από ποτέ. Και προκαλούν σημαντική οικονομική ζημία
Ακολουθούν τον Τραμπ
Πολλά δείχνουν ότι οι Μερτς και Ντόμπριντ ακολουθούν το παράδειγμα του Ντόναλντ Τραμπ στην πολιτική μετανάστευσης. Επί χρόνια, χρησιμοποιούν λαϊκιστική ρητορική που ισχυρίζεται ότι οι πρόσφυγες καταχρώνται το γερμανικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, δεν είναι πρόθυμοι να ενταχθούν και έχουν αθέμιτα πλεονεκτήματα έναντι των Γερμανών.
Ο Μερτς υποστήριξε μάλιστα ότι «Κάθονται στον γιατρό και τους φτιάχνουν τα δόντια, και οι Γερμανοί πολίτες της διπλανής πόρτας δεν μπορούν να κλείσουν ραντεβού».
Τώρα που κρατούν τα ηνία της εξουσίας, προσπαθούν να παρακάμψουν δικαιώματα που κατοχυρώνονται ακόμη και στον Βασικό Νόμο. Τι ακολουθεί; Πόσο μακριά είναι διατεθειμένοι να ακολουθήσουν την πορεία του Τραμπ;
Χαμένη η δημοκρατία
Η μεταναστευτική πολιτική της Ένωσης, η οποία φαίνεται να υποστηρίζεται από τον εταίρο της στον κυβερνητικό συνασπισμό, το SPD, προκαλεί σημαντική ζημιά στη Γερμανία και την Ευρώπη για τρεις λόγους.
Ακόμα κι αν η απόφαση του Διοικητικού Δικαστηρίου του Βερολίνου αφορούσε μόνο μια μεμονωμένη περίπτωση, η ανακοίνωση ότι η κυβέρνηση σκοπεύει να συνεχίσει να απορρίπτει γενικά τα αιτήματα ασύλου παρά την απόφαση κλονίζει πρώτα απ ‘όλα τα δημοκρατικά θεμέλια. Το δικαίωμα στο άσυλο κατοχυρώνεται σταθερά και κατηγορηματικά στον Βασικό Νόμο. Αντί να χτίζει γέφυρες και να επιτυγχάνει ευρεία συναίνεση, αυτή η προσέγγιση βαθαίνει το πολιτικό χάσμα στη χώρα μας.
Οι Μερτς και Ντόμπριντ φαίνεται να μην έχουν κατανοήσει τα μαθήματα των τελευταίων 10 ετών: Το AfD είναι ο μόνος νικητής αυτής της πολιτικής. Οι χαμένοι είναι η δημοκρατία μας, η κοινωνική συνοχή και η μελλοντική βιωσιμότητα της κοινωνίας μας.
Δεύτερον, η πορεία της γερμανικής μεταναστευτικής πολιτικής αποδυναμώνει σημαντικά την Ευρώπη. Το δικαστήριο έχει προειδοποιήσει ότι η γερμανική κυβέρνηση πρέπει να τηρεί το ευρωπαϊκό δίκαιο και να μην ενεργεί μόνη της σε εθνικό επίπεδο. Οι απορρίψεις στα σύνορα έχουν αρνητικό αντίκτυπο στις γειτονικές μας χώρες και ενισχύουν και εκεί τα ακροδεξιά πολιτικά περιθώρια. Βλέπουμε, ειδικά στην Πολωνία, πού μπορεί να οδηγήσει αυτό – και πώς η γερμανική πολιτική συμβάλλει σε αυτό.
Αποδυναμώνοντας την Ευρώπη με αυτόν τον τρόπο, η Γερμανία βλάπτει πάνω απ’ όλα τον εαυτό της. Λόγω του μεγέθους και του ανοιχτού της χαρακτήρα, η Γερμανία είναι πολύ πιο ευάλωτη από άλλες χώρες στη σύγκρουση με τις ΗΠΑ και την Κίνα και εξαρτάται περισσότερο από μια ενωμένη, ισχυρή Ευρώπη.
Οικονομική ζημιά
Τρίτον, η μεταναστευτική πολιτική της γερμανικής κυβέρνησης προκαλεί σημαντική οικονομική ζημία. Αναπόφευκτα θα οδηγήσει στην αποφυγή της Γερμανίας από εξειδικευμένους ειδικούς τα επόμενα δέκα χρόνια. Μηχανικοί από την Ινδία, νοσηλευτές από τις Φιλιππίνες και προγραμματιστές πληροφορικής από τη Βραζιλία έχουν εναλλακτικές: αποφεύγουν εδώ και καιρό τη Γερμανία, έχοντας πλήρη επίγνωση των πολιτικών σημάτων ότι δεν είναι ευπρόσδεκτοι.
Από την άλλη πλευρά, οι άνθρωποι που έρχονται στη Γερμανία λόγω πολέμου, διώξεων ή φτώχειας συνήθως δεν έχουν άλλη επιλογή. Η συνέπεια για τη Γερμανία είναι η συνεχιζόμενη ανεξέλεγκτη μετανάστευση λόγω πολέμου, διώξεων και φτώχειας – αλλά σχεδόν καθόλου ελεγχόμενη μετανάστευση, την οποία χρειαζόμαστε επειγόντως για την αγορά εργασίας μας.
Πολλοί τομείς των δημόσιων υπηρεσιών, όπως η νοσηλευτική και η υγειονομική περίθαλψη, θα υποφέρουν ως αποτέλεσμα – και μαζί τους, όλοι οι πολίτες. Πολλές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις απειλούνται από την έλλειψη ειδικευμένου εργατικού δυναμικού, η οποία θέτει επίσης σε κίνδυνο πολλές καλές θέσεις εργασίας για τους Γερμανούς. Η ισχυρή και βιώσιμη μετανάστευση ειδικευμένων εργαζομένων είναι μια από τις σημαντικότερες προϋποθέσεις για την ανταγωνιστικότητα της γερμανικής οικονομίας.
Τρεις τρόποι εξόδου από το μεταναστευτικό χάος
Χρειαζόμαστε, επομένως, επειγόντως μια αλλαγή πορείας στην μεταναστευτική πολιτική – με τρία βασικά στοιχεία: Πρώτον, ο Καγκελάριος Μερτς και η ομοσπονδιακή κυβέρνησή του πρέπει να καταστήσουν σαφές γρήγορα και αξιόπιστα ότι θα τηρούν τον νόμο. Και ότι θα εκπληρώσουν καλύτερα τις ευθύνες της Γερμανίας στην Ευρώπη – συμπεριλαμβανομένης της μεταναστευτικής πολιτικής – στο μέλλον. Αυτό απαιτεί τον τερματισμό της εθνικής μονομέρειας και την ενίσχυση των ευρωπαϊκών θεσμών και κανόνων για την καλύτερη και πιο δίκαιη διαχείριση της μετανάστευσης.
Δεύτερον, τα δημοκρατικά κόμματα πρέπει για άλλη μια φορά να διεξάγουν τη συζήτηση για τη μετανάστευση με περισσότερη ειλικρίνεια και χωρίς τον απερίγραπτο λαϊκισμό των τελευταίων ετών. Για να το πετύχουμε αυτό, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι, ενώ η μετανάστευση αποτελεί μια σημαντική πρόκληση, δεν ευθύνεται για κανένα από τα σημαντικότερα προβλήματά μας. Οι δημοκρατικοί πολιτικοί δεν πρέπει να μιλούν μόνο για τα προβλήματα και τους κινδύνους, αλλά πολύ περισσότερο για τις επιτυχίες και τις ευκαιρίες της μετανάστευσης. Και θα πρέπει να μεταφέρουν με ειλικρίνεια στους ανθρώπους ότι η οικονομική μας ευημερία και το μέλλον πολλών εταιρειών και θέσεων εργασίας διακυβεύονται αν δεν παραμείνουμε μια ανοιχτή κοινωνία και δεν βελτιώσουμε την φιλόξενη κουλτούρα μας.
Ένταξη στην κοινωνία
Τρίτον, χρειαζόμαστε μια μετατόπιση της μεταναστευτικής πολιτικής – μακριά από την εστίαση στο πώς να κρατήσουμε τους ανθρώπους έξω από τη Γερμανία και στο ερώτημα πώς τα 3,2 εκατομμύρια αιτούντες άσυλο που βρίσκονται ήδη στη Γερμανία μπορούν να ενταχθούν καλύτερα στην αγορά εργασίας και την κοινωνία. Οι περισσότεροι από αυτούς τους ανθρώπους θα παραμείνουν στη Γερμανία μακροπρόθεσμα και είναι προς το συμφέρον όλων να λάβουν καλές ευκαιρίες και όλη την υποστήριξη που χρειάζονται για να ενταχθούν όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά. Αυτό απαιτεί την άρση των πολλών εμποδίων που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες – από τις πολύ αργές διαδικασίες για την αναγνώριση των προσόντων και των γλωσσικών δεξιοτήτων- έως την πρόσβαση σε στέγαση και άλλες υπηρεσίες που είναι απαραίτητες για την επιτυχή ένταξη.
Η μεταναστευτική πολιτική της νέας γερμανικής κυβέρνησης βρίσκεται σε επικίνδυνα λανθασμένη πορεία. Υπονομεύει τη δημοκρατία μας, αποδυναμώνει την Ευρώπη και προκαλεί σημαντική οικονομική ζημία. Έχει μόνο έναν νικητή: το AfD. Η μόνη βιώσιμη πορεία είναι προφανής: η ενίσχυση της Ευρώπης και των ευρωπαϊκών θεσμών – και η εστίαση στην επιτυχή ενσωμάτωση των 3,2 εκατομμυρίων αιτούντων άσυλο που βρίσκονται ήδη στη Γερμανία, τους οποίους η γερμανική αγορά εργασίας χρειάζεται πιο επειγόντως από ποτέ.
*Μάρτσελ Φράτσερ, Πρόεδρος του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών-άρθρο στην Die Zeit
