Υπάρχει μια λεπτή γραμμή ανάμεσα στην άνεση και στον εφησυχασμό. Όπως επίσης υπάρχει μια λεπτή γραμμή ανάμεσα στην ανθεκτικότητα και στον φόβο. Όμως δεν μιλάμε για ανθρώπους, αλλά για τις αγορές, όπου, όπως φαίνεται, όλα μπορούν να συνυπάρξουν.
Οι γνωστοί ύποπτοι «εκδικητές» των κρατικών ομολόγων βγήκαν ξανά τις τελευταίες ημέρες για να ταρακουνήσουν τις κυβερνήσεις εφιστώντας τους την προσοχή για τα υπέρογκα χρέη. Και δεν είναι μόνο η Αμερική.
Τα νούμερα υπερμεγέθη και ασύλληπτα, που «σβήνονται» μόνο στην ουτοπία. Στο 100% του ΑΕΠ το χρέος των ΗΠΑ, λίγο πιο πάνω της Γαλλίας και της Βρετανίας, στο 235% της Ιαπωνίας. Ακόμη χειρότερα, οι έντοκες πληρωμές καλύπτονται από το 18% των ομοσπονδιακών εσόδων στις ΗΠΑ, από το 25% του ετήσιου προϋπολογισμού στην Ιαπωνία. Που σημαίνει ότι τα έσοδα είναι ήδη ή θα γίνουν κάποια στιγμή ανεπαρκή. Στις ΗΠΑ, δε, οι προβλέψεις κάνουν λόγο για χρέος διπλάσιο του ΑΕΠ τις επόμενες δύο δεκαετίες.
Σταθερή λύση η έκδοση νέου χρέους, που κάποιοι οικονομολόγοι την ονομάζουν «βόμβα χρέους».
Η «μαύρη αλήθεια» είναι ότι το παγκόσμιο χρέος δεν είναι βιώσιμο. Με απλά λόγια δεν μπορεί να αποπληρωθεί, μπορεί μόνο να αυξηθεί, αφού η πολιτική σκοπιμότητα καταρρίπτει κάθε «ηθική» βούληση για βαθιές διαρθρωτικές αλλαγές. Μπορεί επίσης να μηδενιστεί, αλλά αυτό θα χρειαστεί ένα βίαιο γεγονός. Πόσο κοντά βρισκόμαστε σε ένα τέτοιο γεγονός;
Ο διευθύνων σύμβουλος της JP Morgan, Τζέιμι Ντάιμον, μίλησε για αδικαιολόγητο εφησυχασμό από αγορές και θεσμικά όργανα, συμπεριλαμβανομένων των κεντρικών τραπεζών. Κι αυτό, γιατί δεν δίδεται η δέουσα σημασία στη γεωπολιτική. Ο κόσμος όλος είναι γεμάτος από ενεργές και ανενεργές εμπόλεμες ζώνες με μία άνευ προηγουμένου κούρσα εξοπλισμών. Με τις προσπάθειες ειρήνευσης να φαίνονται σαν μία «δανεική παράταση» ενός σαθρού συστήματος που καταρρέει από τα θεμέλιά του… Και η επιδιόρθωση, όταν γίνεται για να «βολέψει» και όχι να διορθώσει, μπορεί να σπάσει τις λεπτές γραμμές που συντηρούν την εύθραυστη ισορροπία.
