Ο Ελληνικός Πολιτισμός επέμεινε μέσα στους αιώνες ότι η Ανθρώπινη Υπόσταση είναι σύνθεση και ψυχης, και συναισθήματος και λογικής, που «αποκαλύπτουν» εννοιες και αξίες που προσδιορίζουν την οντολογική υπόσταση του Ελληνισμού. Το διαχρονικό αυτό οντολογικό μήνυμα του πολιτισμού, εκφράζεται και μέσα από τα μνημεία του. Το συμβατό ή μη, με το διαχρονικό μήνυμα που εκπέμπουν τα μνημεία μας, είναι και το κριτήριο της δυνατότητας δημόσιας διαλεκτικής μας σχέσης με αυτά.
Θεωρώ αυτονόητο ότι η διαλεκτική σχέση μας με τα μνημεία, η πιο συγκεκριμένα, η ανάπτυξη δράσεων σε σχέση, στο περιβάλλον, ή στον χώρο των μνημείων μας, δεν μπορεί να είναι «εκτός θέματος», να εχει ένα διαφορετικό κώδικα, ή και καθόλου κώδικα από το μήνυμα πολιτισμού που προσδιορίζουν και εκπέμπουν τα μνημεία.
Κατ’ ελάχιστον, για τον ίδιο λόγο που σε ένα Ιατρικό Συνέδριο, δεν θα είχε θέση η παρουσίαση της εφαρμογής των νέων τεχνολογιών στην κατασκευή λιμενικών εγκαταστάσεων, δεν έχει θέση η όποια παρουσίαση με σκοπό την «αύξηση πωλήσεων» οιουδήποτε προϊόντος σε διαλεκτική με τα μνημεία μας και δη με την Ακρόπολη.
Μνημεία και καταναλωτισμός
Το κενό περιεχομένου μήνυμα καταναλωτισμού της εποχής δεν έχει σχέση με Πολιτισμό.
Ορθώς το Υπουργείο Πολιτισμού υπέβαλε μηνυτήρια αναφορά κατά παντός υπευθύνου, και όχι κατά της συγκεκριμένης εταιρείας που ενέπλεξε την Ακρόπολη στην διαφήμισή της.
Σωστή η Λίνα Μενδωνη. Γιατί έτσι δίνεται η δυνατότητα να «ερευνηθεί» σε εννοιολογικό επίπεδο και περιεχόμενο, και να καθορισθεί σε πια περίπτωση αποτελεί αδίκημα -ή έστω σύννομη- η χρήση πολιτιστικού μνημείου για την προώθηση εμπορικών πωλήσεων -και γενικά αυτού του κενού περιεχομένου καταναλωτικού μηνύματος της εποχής που ως εκ της φύσεώς του δεν έχει καμία σχέση με Ανθρωποκεντρικό Πολιτισμό-, και σε πια όχι.
Δεν είναι όλα αντικείμενο της Αγοράς. Δεν μπορεί να είναι…
Προφανώς το πρόβλημα δεν είναι το ευτελές τίμημα των 380 ευρώ. Είναι θέμα διαφορισμού, εννοιών, μηνυμάτων και αξιών.
Το αν όλα αγοράζονται και πωλούνται και αν όλα είναι θέμα τιμής και όχι… «Τιμής», είναι ένα θέμα το οποίο έχει προβληματίσει κυρίως τις μη ανθρωποκεντρικές Κοινωνίες που είναι κυρίως κοινωνίες συναλλαγής και κανονιστικής συμπεριφοράς.
Όταν όλα γίνουν αντικείμενο της αγοράς… Το «Ελλάς Η Χώρα των Ονείρων» (1960), θα έχει γίνει «Πορνογραφία» (Έργο 43 :1982-83) όπως μας έλεγε ο δικός μας Μάνος Χατζηδάκης που έγραψε και την Μουσική.
Στον ΠΛΟΥΤΟ του Αριστοφάνη, (388πχ) είναι σαφές ότι Ο Πλούτος τυφλώνει….Όταν όλα γίνουν αντικείμενο αγοράς ,όταν όλα είναι καταναλωτισμός, χάνεται η δυνατότητα του διαφορισμού που δημιουργεί πολιτισμό και παράγεται παρακμή. Και ο Αριστοφάνης δεν διδάσκει ότι τυφλώνεσαι αν γίνεις πλούσιος, αλλά κυρίως με το να «βλέπεις» το πλουτισμό ως τον μοναδικό σου στόχο.
Η Αρχαία Αγορά
Η έννοια της Αρχαίας Αγοράς της Αθήνας -έτσι όπως την κοιτάζεις σήμερα από την οδό Πολυγνώτου- δεν είχε την αποκλειστική έννοια του Πλούτου του Αριστοφάνη, αλλά είχε τα Ανθρώπινα συνθετικά στοιχεία της ψυχης, του συναισθήματος και του λογικού.
Συμβατή και Μη, σχέση με τα Μνημεία
Σήμερα «αγορά» σημαίνει ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ συναλλαγή και καταναλωτισμός, σε περιβάλλον Ρωμαϊκής αρένας με μονομάχους και λιοντάρια.. Κάτι εντελώς ασύμβατο με τον κώδικα του Ελληνικού Πολιτισμού και το Ανθρωποκεντρικό μήνυμα που εκπέμπουν τα μνημεία μας.
Υπάρχει αρκετή προώθηση της νοοτροπίας του μονοδιάστατου της αγοράς και του καταναλωτισμού εποχής, με όλα τα μεσα, μια προώθηση που προκαλεί την Τύφλωση του Πλούτου που μας διδάσκει ο Αριστοφάνης. Είναι αυτή η τύφλωση που παράγει την παρακμή της εποχής μας.
Τα μνημεία του Πολιτισμού μας , και κυρίως η Ακρόπολη, δεν μπορούν να αποτελέσουν «βήμα» σε μια τέτοια διεργασία.
Είναι γνωστό ότι ο Χριστός πέταξε έξω από τον Ναό τους αργυραμοιβούς. Δεν εχει υποστηριχθεί πουθενά ότι ο Χριστός ήταν εναντίον του εμπορίου. Εάν το σκεφθούμε βαθύτερα το μήνυμα του Χριστού ήταν ότι ο Ναός εχει συγκεκριμένη Υπόσταση, διακριτή αποστολή και συγκεκριμένο μήνυμα για τους Ανθρώπους και δεν μπορεί να «χρησιμοποιείται» και για άλλο ασύμβατο σκοπό που αλλοιώνει αυτή την υπόστασή του.
Είναι ακριβώς το αυτονόητο για τα μνημεία του Πολιτισμού μας. Δεν μπορούν να χρησιμοποιούνται για μηνύματα ασύμβατα με τα δικά τους που φωτίζουν την Ανθρωπότητα.
Οι επιχειρήσεις που σέβονται τον πολιτισμό ας προβληθούν μέσα από Πολιτιστική Χορηγία.
Η όποια επιχείρηση θέλει να συνδέσει την ταυτότητα της με τον Πολιτισμό μπορεί να κάνει μια Πολιτιστική Χορηγία (Ν3525/2007) δείχνοντας τον σεβασμό της σε αυτόν.
Επιμύθιον
Το συμβατό ή μη, με το διαχρονικό μήνυμα που εκπέμπουν τα μνημεία μας, είναι και το κριτήριο της δυνατότητας δημόσιας διαλεκτικής μας σχέσης με αυτά.
*Ο Ανδρέας Αθηναίος είναι Καθηγητής Πανεπιστημίου – American Association of University Professors (1977) – Αριστείο Ακαδημαϊκής Διδασκαλίας Η.Π.Α. (1987) και πρώην Νομάρχης.
