Για την Αμερικανική δεοντολογία η αμοιβαιότητα δεν είναι μια ηθική υποχρέωση, ΑΛΛΑ είναι ένα διαπραγματευτικό εργαλείο τα στοιχεία του οποίου η αντισυμβαλλόμενη με τις ΗΠΑ πλευρά, θα πρέπει να συμπεριλάβει ρητά στην διαμόρφωση της τελικής σύμβασης. Το ότι μια τελική σύμβαση μπορεί να είναι ετεροβαρής υπέρ των ΗΠΑ, αυτό δεν εγείρει για την Αμερική καμία ηθική υποχρέωση μεταγενέστερης αμοιβαιότητας.
Το Άρθρο του Διευθυντή της Ναυτεμπορικής Μιχάλη Ψύλου «Το μεγάλο κόλπο του Τραμπ» αποτελεί έναυσμα για μια (Καλοκαιρινή) μονογραφία που θα αναλύει την θέση της αρχής της αμοιβαιότητας στις «Αμερικάνικες Συμφωνίες».
Είναι βέβαιο ότι ο Ζελένσκι αισθάνεται απόλυτα «ριγμένος» αφού μετά την συμφωνία με την οποία οι ΗΠΑ διασφαλίζουν ότι οι πλουτοπαραγωγικές πηγές της Ουκρανίας βρίσκονται στα χέρια των Αμερικανών, ο Τραμπ «τον αφήνει στην τύχη του», να τα βρει με τον Πούτιν, εντελώς μόνος. Είμαι βέβαιος ότι στο μυαλό του Ζελενσκι η σκέψη ήταν: «εξυπακούεται ότι εμείς σου δίνουμε τις πρώτες ύλες, και εσύ σε όρους αμοιβαιότητας θα μας στηρίξεις για την ειρήνη, στο να μην χάσουμε εδάφη, για μην είμαστε μόνοι μας στις διαπραγματεύσεις αλλά να είσαι μαζί μας .».
Για την αμερικανική δεοντολογία η αμοιβαιότητα δεν είναι μια ηθική υποχρέωση, ΑΛΛΑ είναι ένα διαπραγματευτικό εργαλείο τα στοιχεία του οποίου, η αντισυμβαλλόμενη με τις ΗΠΑ πλευρά, θα πρέπει να συμπεριλάβει ρητά στην διαμόρφωση της τελικής σύμβασης. Το ότι μια τελική σύμβαση μπορεί να είναι ετεροβαρής υπερ των ΗΠΑ, αυτό δεν εγείρει για την Αμερική καμία ηθική υποχρέωση μεταγενέστερης αμοιβαιότητας. Ούτε και πρόκειται να προκύψει μια τέτοια αμοιβαιότητα έστω και εάν την επικαλεσθεί η «ριγμένη» πλευρά.
Σύνηθες λάθος
Είναι συνηθισμένο το λάθος ακόμα και από Έλληνες έμπειρους διπλωμάτες του παρελθόντος, να διαπραγματεύονται με την Αμερική με την πεποίθηση ότι «εάν προσφέρουμε κάτι τώρα, είναι αυτονόητο ότι οι ΗΠΑ, όταν χρειασθεί, θα ανταποδώσουν σε όρους αμοιβαιότητας».
Και για να ακριβολογήσουμε, η Ελληνική Κοινωνία -που ακόμα και σήμερα πιστεύει στην αμοιβαιότητα σαν αξία και το αντίθετο το θεωρεί ΑΧΑΡΙΣΤΙΑ- θεωρεί αυτονόητο ότι αφού ΠΑΡΑΧΩΡΟΥΜΕ ΒΑΣΕΙΣ στους Αμερικανούς, στην Κρήτη και στην Αλεξανδρούπολη, για να ισχυροποιήσουν οι ΗΠΑ την γεωπολιτική τους θέση, οι ΗΠΑ -σε όρους αμοιβαιότητας- θα είναι στο πλευρό μας στην υπεράσπιση των γεωπολιτικών μας θέσεων και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Και καθώς ανακαλύπτεται ότι αυτό δεν είναι αυτονόητο, η κοινωνία αισθάνεται προδομένη αλλά και εμβρόντητη ακόμα και από το γεγονός ότι όταν καιγόταν ο Έβρος, οι αμερικάνικες δυνάμεις που ήταν στην περιοχή έμειναν αμέτοχες. Για εμένα δεν αποτελεί έκπληξη. Απλώς δεν ήταν στην συμφωνία αμυντικής συνεργασίας να κάνουν οι Αμερικανικές δυνάμεις τον πυροσβέστη στον Έβρο.
Το να κατανοήσει κάποιος τον τρόπο που σκέπτονται οι Αμερικανοί, θα βοηθήσει και να τους «συμπονέσεις» ως Ανθρώπους, αλλά κυρίως στο να αποφευχθούν λάθη και εκπλήξεις από αυτονόητες προσδοκίες αμοιβαιότητας που στην Αμερικανική «οπτική» δεν υφίστανται.
Αν σκεφθεί ο Τούρκος να περάσει τον Έβρο, δεν θα τον εμποδίσουν οι εκεί υπάρχουσες αμερικανικές Ε.Δ
Δεν είναι καθόλου αυτονόητο ότι αν σκεφθεί ο Τούρκος να περάσει τον Έβρο, θα τον εμποδίσουν οι εκεί υπάρχουσες αμερικανικές Ε.Δ. Τον Τούρκο στον Έβρο θα τον σταματήσουμε εμείς, που -αν γίνει κάτι- θα τα καταφέρουμε μόνοι μας.
Δεν ήταν καθόλου αυτονόητο – ως απεδείχθη- ότι παρά το γεγονός ότι η Ελληνικότητα των Ιμίων είναι τεκμηριωμένη στους χάρτες του Αμερικάνικου Πολεμικού Ναυτικού, η Αμερική θα έκανε κάτι για αυτό.
Οι Έλληνες είμαστε ένας ευαίσθητος, συναισθηματικός και αυθόρμητος Λαός. Έχουμε τα χαρακτηριστικά μιας προηγμένης ψυχοπνευματικά κοινωνίας που έχει κατατάξει την εξουσία, την δύναμη και την επιβολή ως ευτελή στοιχεία χαρακτηριστικά της βαρβαρότητας .
Θα πονούσε η καρδιά σας αν ακούγατε τους Αμερικανούς φοιτητές μου να θέλουν (ως φυσιολογικοί άνθρωποι ) να αγαπήσουν και «να τους λέει το σύστημα» ότι αυτό είναι αδυναμία.
Θα προβληματιζόσαστε εάν ένα ζευγαράκι φοιτητών σας, ενώ ήθελε μετά το δείπνο να το ξημερώσει βλέποντας τ ‘αστέρια, να μην το κάνει επειδή αυτό δεν ήταν στην Αρχική τους Συμφωνία.
Για τον Τραμπ, το ότι πήρε τις πρώτες ύλες της Ουκρανίας, χωρίς την συμβατική υποχρέωση όλων αυτών που ο Ζελένσκι θεωρούσε αυτονόητα, είναι επιτυχία του. Γιατί πέτυχε μια σύμβαση όσο περισσότερο ετεροβαρή γινόταν. Αυτή είναι η Αμερικανική δεοντολογία, και για τους Αμερικανούς είναι και σωστή, και επιτυχής.
Το Δίδαγμα :
Το δίδαγμα από «το κόλπο του Τραμπ», είναι ότι στις συμφωνίες δεν υπάρχει αυτονόητη αμοιβαιότητα και κυρίως ως μεταγενέστερη πράξη ηθικής αναγνώρισης. Η αμοιβαιότητα αποτελεί μέρος της σύμβασης και εξασφαλίζεται ως ρητή διατύπωση στα άρθρα της.
Ακριβώς για αυτό η ασκούμενη πολιτική «κατευνασμού» προς την Τουρκία. ως προσφορά ειρήνης προς την διεθνή κοινότητα, θα έχει την ίδια επιτυχία με κάθε παραχώρηση. Και δη παραχώρηση (κατευνασμού) άνευ (ρητών) όρων.
Η Χώρα του Πλανητάρχη αποστρέφεται τις υποκλίσεις και την δουλικότητα. Το γνωρίζουμε πολύ καλά όσοι βιώνουμε μια ζωή τις ΗΠΑ.
Η Αμερική εκτιμά και υπολογίζει κάθε οντότητα με «αποκοτιά», κάθε παράδειγμα θάρρους, όπως το Alamo για αυτούς, το Αρκάδι και το Κούγκι για εμάς.
*Ο Ανδρέας Αθηναίος είναι Καθηγητής Πανεπιστημίου – American Association of University Professors (1977) – Αριστείο Ακαδημαϊκής Διδασκαλίας Η.Π.Α. (1987) και πρώην Νομάρχης.
