«Οδικό χάρτη» για την πλήρη διακοπή κάθε εξάρτησης από τη Ρωσική ενέργεια, παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Το σχέδιο προβλέπει δύο στάδια: Το αργότερο μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους , οι εταιρείες της ΕΕ δεν θα επιτρέπεται πλέον να συνάπτουν νέες συμβάσεις προμήθειας φυσικού αερίου με τη Ρωσία.
Το δεύτερο στάδιο προβλέπει ότι μέχρι το τέλος του 2027, θα υπάρξει πλήρης διακοπή των εισαγωγών με βάση τα υφιστάμενα συμβόλαια με τη Μόσχα.
Η ΕΕ έχει ήδη επιβάλει κυρώσεις στις ρωσικές μεταφορές άνθρακα και πετρελαίου δια θαλάσσης, αλλά όχι στο φυσικό αέριο.
Οι συνεχιζόμενες σχέσεις εφοδιασμού από τη Μόσχα αποτελούν πρόβλημα κατά την άποψη πολλών επικριτών, καθώς οι εξαγωγές ενέργειας τελικά γεμίζουν το «πολεμικό σεντούκι» του Βλάντιμιρ Πούτιν.
Το θέμα είναι πάντως ότι αρκετές χώρες της ΕΕ εξακολουθούν να εισάγουν μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Πέρυσι, το 19 % των εισαγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ προερχόταν από τη Ρωσία, σύμφωνα με στοιχεία της Κομισιόν.
Παρά το γεγονός ότι έχει διακοπεί πλήρως από τις αρχές του χρόνου, η μεταφορά μέσω αγωγών από την Ουκρανία, το ρωσικό φυσικό αέριο εξακολουθεί να ρέει προς την Ευρώπη μέσω του αγωγού Turkstream ή με τη μορφή LNG, με πλοία στα λιμάνια του Βελγίου, της Γαλλίας και της Ισπανίας. Και επομένως στο ευρωπαϊκό δίκτυο φυσικού αερίου. Συνολικά δέκα κράτη μέλη της ΕΕ εισήγαγαν φυσικό αέριο από τη Ρωσία πέρυσι , γράφει η Επιτροπή.
Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, το μερίδιο του ρωσικού αερίου αποτελεί 54,7% όλων των εισαγωγών φυσικού αερίου.«Η εξάρτηση από τις ρωσικές εισαγωγές ενέργειας ενέχει σοβαρούς κινδύνους για την ασφάλεια και την οικονομία της ΕΕ και των κρατών μελών της», αναφέρει η Κομισιόν. «Δεν θα επιτρέψουμε πλέον στη Ρωσία να χρησιμοποιεί την ενέργεια ως όπλο εναντίον μας», δήλωσε ο Δανός Επίτροπος Γιόργκενσεν κατά την παρουσίαση του σχεδίου στο Στρασβούργο.
Η Κομισιόν θα παρουσιάσει τις νομοθετικές προτάσεις για την εφαρμογή του οδικού χάρτη, τον Ιούνιο. Στη συνέχεια, θα χρειαστεί η έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Μέχρι τότε πάντως, πολλά ερωτήματα χρειάζονται ακόμη απάντηση.
Κατ` αρχήν, ένα πλήρες εμπάργκο στις προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου ως μέσο εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, θα πρέπει να αποφασιστεί ομόφωνα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Πράγμα, που σημαίνει ότι και τα 27 κράτη μέλη θα πρέπει να συμφωνήσουν. Κάτι που δεν θεωρείται ρεαλιστικό λόγω πιθανών βέτο από την Ουγγαρία και τη Σλοβακία, που εξαρτώνται πλήρως από το ρωσικό αέριο.
Δύσκολη η εξίσωση
«Η ΕΕ πρέπει να είναι προσεκτική», προειδοποιεί ο Γερμανός Χριστιανοδημοκράτης ευρωβουλευτής Κρίστιαν Έλερ, εκπρόσωπος ενεργειακής πολιτικής της ομάδας του ΕΛΚ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: «Δεν είναι εύκολο για όλα τα κράτη μέλη να εγκαταλείψουν τις ρωσικές εισαγωγές μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα».
Η Κομισιόν διαβεβαιώνει ότι οποιαδήποτε μέτρα για τη μείωση των ρωσικών εισαγωγών ενέργειας θα βλάψουν τη Μόσχα περισσότερο από την ΕΕ.
Αλλά ήδη, οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης, ιδίως στην Ιταλία και τη Γερμανία, είναι πολύ υψηλότερες από ό,τι το 2021. Σε σημείο μάλιστα που υπονόμευσαν την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανικής καρδιάς της Ευρώπης.
Οι τιμές του φυσικού αερίου είναι ήδη πολύ υψηλές. Η εξασφάλιση μάλιστα, της ποσότητας που απαιτείται για την πλήρωση των εγκαταστάσεων αποθήκευσης στο 90% το προσεχές φθινόπωρο, θα ασκούσε περαιτέρω ανοδική πίεση στις τιμές και θα υποχρέωνε τους φορείς εκμετάλλευσης να αναλάβουν σημαντική οικονομική δέσμευση.
Οι τιμές στα ύψη
Η Ευρώπη θέλει να τελειώσει την εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο, αλλά δεν έχει καταφέρει να λύσει το πρόβλημα της ενεργειακής ασφάλειας, ούτε αυτό των τιμών του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι τιμές έχουν εκτοξευθεί και τρία χρόνια μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την επιβολή των κυρώσεων στη Μόσχα, παραμένουν σε διπλάσια και τριπλάσια επίπεδα, από εκείνα πριν από την κρίση.
Πέρυσι, η Νορβηγία ήταν ο σημαντικότερος προμηθευτής φυσικού αερίου της ΕΕ , αντιπροσωπεύοντας το 30% όλων των εισαγωγών.
Το πανάκριβο αμερικανικό LNG αντιπροσωπεύει πλέον το 25% των εισαγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ, ενώ οι προμήθειες από την Αλγερία, καλύπτουν το 13% της ζήτησης.
Πώς σκοπεύει η ΕΕ να καλύψει τις υπόλοιπες ανάγκες της σε φυσικό αέριο, εάν καταργηθεί πλήρως το ρωσικό αέριο; Η Κομισιόν υπολογίζει σε περαιτέρω μείωση της κατανάλωσης. Από την άλλη πλευρά, αναμένει «επιπλέον προμήθεια LNG παγκοσμίως τα επόμενα χρόνια », για παράδειγμα από τις ΗΠΑ , το Αζερμπαϊτζάν ή το Κατάρ. Για να ικανοποιήσει και την αξίωση του προέδρου Τραμπ να εισάγει η ΕΕ περισσότερο αμερικανικό LNG, σε αντάλλαγμα για τη χαλάρωση των δασμών. Σε κάθε περίπτωση, το φυσικό αέριο και η τιμή του ρεύματος, θα ακριβύνει. Και αυτό θα κοστίσει πολύ στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
