Skip to main content

Να περιμένετε χάος

REUTERS/Yves Herman
Στιγμιότυπο από τις αγροτικές κινητοποιήσεις στις Βρυξέλλες

Από το κόστος της στέγασης έως τις προειδοποιήσεις για σοβαρές ελλείψεις τροφίμων - τα πάντα δείχνουν χάος για την Ευρώπη

Το ημερολόγιο έγραφε 7 Μαρτίου 1930 και αυτό που αργότερα ιστορικοί της οικονομίας θα ονόμαζαν Μεγάλη Ύφεση (Ή Μεγάλη Κατάθλιψη για να είμαστε πιο ακριβείς, αφού οι Αμερικανοί επέλεξαν σκοπίμως τον όρο Depression αντί του Recession για να αποδώσουν το βάθος της κρίσης) είχε μόλις αρχίσει. Κάποιοι αρνούνταν όμως πεισματικά να το πιστέψουν.

Μεταξύ αυτών ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Χέρμπερτ Χούβερ – που από άγνοια, αφέλεια, υπερβολική αισιοδοξία ή απλώς για να αμβλύνει τον πανικό – δήλωνε εκείνη την ημέρα: «Όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι οι χειρότερες επιπτώσεις από το κραχ στην ανάπτυξη και την απασχόληση, θα έχουν περάσει σε 60 ημέρες». Δύο χρόνια αργότερα το χρηματιστήριο ακόμη αιμορραγούσε και το ίδιο ίσχυε για την οικονομία και την απασχόληση.

Ο Χούβερ απέρριπτε ως Κασσάνδρες τους οικονομολόγους που προειδοποιούσαν ότι τα χειρότερα έπονται. Το ίδιο φαίνεται να κάνουν σήμερα – με πείσμα – οι Ευρωπαίοι ηγέτες, όταν ειδικοί τους προειδοποιούν ότι η κρίση κόστους ζωής, που γίνεται πιο αισθητή στο κόστος των τροφίμων και της στέγασης, δεν πρόκειται να μας αποχαιρετίσει σύντομα.

Στην Ελλάδα οι τιμές των τροφίμων καλπάζουν κόντρα στην πληθώρα μέτρων και καλαθιών και οι τιμές των ακινήτων ενισχύονται με ρυθμό διπλάσιο από τους μισθούς. Σε όλη την Ευρώπη οι αγρότες επαναστατούν, οι καταναλωτές ανησυχούν, οι 30αρηδες και οι 40αρηδες επιστρέφουν…στο πατρικό, αφού αδυνατούν να τα βγάλουν πέρα.

Στο πρώτο μέτωπο μάλιστα, αυτό των βασικών ειδών διατροφής, ειδικοί προειδοποιούν για επικείμενες σοβαρές ελλείψεις χάρη σε ένα εκρηκτικό κοκτέιλ προϊόντων: κλιματική κρίση, πόλεμοι, απαγορεύσεις εξαγωγών από την Ασία. Ο Piotr Magnuszewski, που ειδικεύεται σε μοντέλα προβλέψεων, δεν μάσησε τα λόγια του, όταν ρωτήθηκε τι πρέπει να περιμένουν οι Ευρωπαίοι: «Να περιμενετε χάος».