Πριν από περίπου 50 χρόνια, δημιουργήσαμε την APIVITA, μια εταιρεία που ξεκίνησε από ένα φαρμακείο της Αθήνας και εξελίχθηκε σε κορυφαία, παγκόσμια μάρκα φυσικών καλλυντικών.
«Πετύχαμε γιατί αμφισβητήσαμε τον τρόπο που ζούσαμε και εργαζόμασταν, καθώς και τη σχέση μας με την κοινωνία και τον πλανήτη».
Αμφισβητήσαμε την επιχειρηματικότητα και βάλαμε τα τρία «p»: people, planet, profit.
«Η φύση τα έχει όλα. Το μόνο που χρειάζεται είναι να το βρούμε, να το συνδυάσουμε με τον σωστό τρόπο, να το επεξεργαστούμε και να το διατηρήσουμε, χρησιμοποιώντας όλες τις γνώσεις μας για το παρελθόν και το παρόν.
Έτσι, επιτυγχάνουμε μια νέα ισορροπία μεταξύ ανθρώπου και φύσης, που είναι ευεργετική και για τους δύο. Όταν ονειρευτείς, θα κάνεις κάτι κι αν κάνεις κάτι, θα ξαναονειρευτείς. Μόνο αυτό που εξακολουθεί να μας «τρώει» μέσα μας, η ανάγκη για δημιουργία και καινοτομία.
Η ανάγκη για μια άλλη πρόταση ζωής, η αγάπη μας για την Ελλάδα, η αγάπη μας για την ιστορία μας και τον πολιτισμό και ιδιαίτερα για τον Ιπποκράτη, η ανάγκη μας να δημιουργήσουμε μια άλλη επιχειρηματικότητα που θα στηρίζεται σε πέντε διαφορετικά «p»: People, planet, purpose, platforms, profit και ένα «r» robot, που θα είναι ισότιμα με την Ευθύνη και τότε τα πράγματα σταδιακά αλλάζουν, γιατί δεν προσφέρουμε απλώς, αλλά υπηρετούμε κιόλας.
Θέλουμε να δημιουργήσουμε μία εταιρεία που να μη λειτουργεί στην ψυχολογία της αγοράς που λέει πώς θα τον τυλίξω, πώς θα του πουλήσω του πελάτη, αλλά πώς θα του κεντρίσω την επιθυμία να σκεφτεί κι αυτός υπεύθυνα.
Ένα μοντέλο στα «βράχια»
Το σκεπτικό το δικό μας είναι πώς θα αλλάξει η επιχειρηματικότητα; Αυτό το καταναλωτικό μοντέλο που έχουμε δημιουργήσει, έχει πάει τον κόσμο στα βράχια, δεν αντέχει άλλο. Είναι ένα καταναλωτικό μοντέλο απληστίας που έχει πάει και την οικονομία στα βράχια.
Στο όνομα μιας καλύψεως αναγκών, που πράγματι καλύπτονται ανάγκες, οι προστιθέμενες πολλαπλασιαστικά ανάγκες πλέον, δεν καλύπτουν την ανάγκη του στομαχιού, αλλά καλύπτουν και μια σκοτεινότερη ψυχική ανάγκη, το παραπάνω.
Για μας το προϊόν που παράγουμε θα καλύπτει το ποιοτικό, την ποιοτική ανάγκη, και θα μας βοηθάει να σκεφτούμε τη ζωή μας στο ποιοτικά ανώτερο, στη λογική της πληρότητας, αντί της απληστίας – δηλαδή σε ένα ατελείωτο τρεχαλητό, κι άλλο, κι άλλο, κι άλλο.
Θέλω να πω ότι το σημερινό πρόβλημα εμμέσως έχει οδηγήσει σε μια στάση ζωής.
Η στάση ζωής σήμερα είναι το παραπάνω και το κι άλλο. Το παραπάνω και το κι άλλο, ψυχικά, χωρίς να το καταλαβαίνουμε μας κάνει και γινόμαστε άπληστοι. Η απληστία, στην πραγματικότητα μας κάνει να μη μπορούμε να καταλάβουμε σε ισορροπία τον εαυτό μου, παρά σε συνεχή ταραχή.
Νέα κανονικότητα
Σήμερα μιλάμε για τη νέα κανονικότητα. Όλο αυτό που συζητάνε οι πολιτικοί σήμερα, η νέα κανονικότητα είναι η κατανάλωση, η απληστία, που είναι πια μια στάση ζωής. Αυτή τη στάση ζωής πώς την αντιμετωπίζει κανείς; Με το natural vs normal. Το φυσικό vs κανονικότητα. Γιατί το φυσικό έχει να κάνει με το τι συμβαίνει στη φύση, πώς λειτουργούμε δηλαδή ως άνθρωποι κλπ. Το φυσικό έχει την αξιοπρέπεια, ενώ το κανονικό έχει την αξιοκρατία. Να μάθουμε να ζούμε στην ανάγκη του επαρκούς και όχι να ζούμε στην ανάγκη, στην αγωνία συνεχώς του ότι μας λείπουν πράγματα. Η απληστία όμως σήμερα είναι μια στάση ζωής.
Ζούμε σε μια περίοδο μεγάλης ανασφάλειας. Μεταξύ άλλων, έχουμε τις παρατεταμένες συνέπειες του Covid, την εισβολή στην Ουκρανία, τον πόλεμο του Ισραήλ και της Παλαιστίνης, τις καταστροφικές πλημμύρες στην Ελλάδα, την κατάρρευση της οικονομίας του Ηνωμένου Βασιλείου, την επανεμφάνιση του φασισμού στην Ιταλία, την κρίση κόστους ζωής, την αύξηση των λογαριασμών ενέργειας, τα προβλήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας και την ορατή κλιματική αλλαγή σε όλο τον κόσμο.
Όταν βρισκόμαστε σε μια αβέβαιη κατάσταση, αντιδρούμε με έναν από τους δύο τρόπους, είτε παραλύουμε από φόβο, είτε ανταποκρινόμαστε στην πρόκληση.
Το πρόβλημα είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν το πρώτο. Εμείς αντίθετα θελουμε να οικοδομήσουμε την ανθεκτικότητά μας προς μια άλλη κατεύθυνση, σκεπτόμενοι το «Εμείς» όχι το «Εγώ».
Πανιά στην ανθρωπιά
Δεθήκαμε στο κατάρτι μας όπως ο Οδυσσέας, για να μη μας παρασύρουν οι Σειρήνες. Βάλαμε πανιά την ανθρωπιά, την αξιοπρέπεια, την ελευθερία και τη δημιουργία, πήραμε για κουπιά τη φύση και τις μέλισσες, πήραμε για τροφή τη μάθηση και την αναζήτηση του νέου.
Η ύψιστη ανθρώπινη αρετή, για μένα, είναι να μη φοβάσαι μήπως χάσεις τα χρήματά σου, τη δουλειά σου, την εξουσία, μια αγάπη, οτιδήποτε.
Η ζωή είναι πιο πλατιά από όλα αυτά.
Είναι ένα παιχνίδι, είναι ένας αυτοσχεδιασμός, είναι το γέλιο, είναι να ζεις στο τώρα.
Εμείς σκεπτόμαστε το συμβιώνω, δηλαδή να είμαστε μαζί, με τη νέα προσπάθεια που έχουμε δημιουργήσει, τη Symbeeosis Love your self, love your planet. Είμαστε μέρος του κόσμου και μέρος της ανθρωπότητας. Ο Ιπποκράτης, ο «πατέρας της Ιατρικής» και σπουδαίος φιλόσοφος, μας δίδαξε πριν από 2.500 χρόνια απλές αλήθειες: ηθική, πειθαρχία και απόδειξη. Αγαπάμε αυτό που κάνουμε, αλλά αγαπάμε τη γη ακόμα περισσότερο σαν δική μας, και τα προϊόντα μας προέρχονται κυριολεκτικά από αυτήν.