Skip to main content

Σε απόσταση από τις αρχές της

REUTERS/Florion Goga

Τις αρχικές παλινωδίες σε ό,τι αφορά τη στάση της Ε.Ε. απέναντι στη σύγκρουση Ισραήλ – Χαμάς και τη διακοπή ή μη της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τους Παλαιστινίους της Γάζας διαδέχθηκε το θεσμικό unfair της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Η ιστορία της ενωμένης Ευρώπης είναι μια συνεχής ιστορία συμβιβασμών, διχασμών, αντιφάσεων και αυτοακυρώσεων. Στην υπόθεση της Μέσης Ανατολής δύσκολα θα μπορούσε να ισχύσει κάτι διαφορετικό, μόνο που αυτή τη φορά η Ε.Ε. βρέθηκε ουραγός όχι μόνο σε όρους γεωπολιτικής ισχύος και παρέμβασης, αλλά και σ’ αυτόν καθαυτόν τον ταυτοτικό της ρόλο: εκείνον της προάσπισης του ανθρωπιστικού και διεθνούς δικαίου.

Τις αρχικές παλινωδίες σε ό,τι αφορά τη στάση της Ε.Ε. απέναντι στη σύγκρουση Ισραήλ – Χαμάς και τη διακοπή ή μη της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τους Παλαιστινίους της Γάζας διαδέχθηκε το θεσμικό unfair της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Και στην επόμενη πράξη του (νέου) δράματος η Ευρώπη κινδύνευσε να βρεθεί ενώπιον ανοιχτής κρίσης κορυφής.

Η πρόεδρος της Κομισιόν πήγε στο Ισραήλ και εξέφρασε την άνευ όρων υποστήριξη της Ε.Ε. στο Ισραήλ για τις δολοφονίες των τρομοκρατών της Χαμάς. Παρέλειψε όμως να δηλώσει και το έτερο μισό της -επίσημης- θέσης της Ε.Ε.: την ανάγκη προστασίας των αμάχων από κάθε πλευρά και σεβασμού του διεθνούς δικαίου.

Η θύελλα στις Βρυξέλλες ήταν τέτοια που ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, προχώρησε σε μια σπάνια παρέμβαση δημοσιοποίησης των εσωτερικών συγκρούσεων. «Η επίσημη», είπε, «θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε οποιοδήποτε εξωτερικό πολιτικό ζήτημα καθορίζεται από τους υπουργούς του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, υπό την προεδρία μου. Και η θέση είναι ξεκάθαρη, ασφαλώς στηρίζου-με το δικαίωμα του Ισραήλ να υπερασπιστεί το νεαυτό του έναντι της επίθεσης που έχει δεχτεί, αλλά όπως σε κάθε δικαίωμα, υπάρχει κι ένα όριο. Και αυτό το όριο είναι το διεθνές δίκαιο και το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο».

Κατόπιν αυτών η χθεσινή έκτακτη σύνοδος κορυφής, μέσω τηλεδιάσκεψης, για τη Μέση Ανατολή ήρθε απλώς να σώσει τα προσχήματα. Στην ουσία όμως η διάσταση κορυφής και ο εσωτερικός διχασμός παραμένει ανοιχτός. Είτε διότι, όπως έγραψε το Politico, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει συνηθίσει να «συμπεριφέρεται ως αυτοανακηρυχθείσα βασίλισσα», είτε διότι η Ευρώπη του ουμανισμού και του διαφωτισμού δεν μπορεί πια να συμφωνήσει ούτε στη βασική αξιακή της αρχή: ότι δεν μπορεί η απάντηση στη βαρβαρότητα να είναι η ανταπόδοση της βαρβαρότητας.