Η ναυτιλία είναι ένας κλάδος που μεταβάλλεται διαρκώς μέσα στις δεκαετίες. Οι άνθρωποι που αντιλαμβάνονται έγκαιρα τις μελλοντικές τάσεις και τολμούν να επενδύσουν σε αυτές είναι εκείνοι που τελικά γράφουν τη δική τους ιστορία στον χώρο.
Ένας από αυτούς είναι ο Νικόλαος Σούτος. Με διορατικότητα και σταθερότητα, έχει αφήσει το δικό του, διακριτικό, αλλά ουσιαστικό αποτύπωμα στη ναυτιλία. Διέβλεψε νωρίς δύο καίριες εξελίξεις που θα διαμόρφωναν το μέλλον του κλάδου: τη δυναμική των εμπορευματοκιβωτίων, τα οποία πρώτος αντιλήφθηκε ότι θα μεταμόρφωναν τις θαλάσσιες μεταφορές, και τη διαχρονική αξία της λιβεριανής σημαίας, την οποία στήριξε με συνέπεια για δεκαείες, συμβάλλοντας καθοριστικά στην ανάδειξή της σε ένα από τα κορυφαία νηολόγια παγκοσμίως.
Με ήθος και αίσθηση του καθήκοντος, ο κ. Σούτος παραμένει μια από τις πιο χαρακτηριστικές φυσιογνωμίες της ελληνικής ναυτιλίας – άνθρωπος που βλέπει μπροστά χωρίς να χρειάζεται να το δηλώνει. Δεν επιδιώκει τη δημοσιότητα· το έργο του μιλά από μόνο του: πενήντα χρόνια διπλωματικής υπηρεσίας, πρωτοπορία στα logistics, σταθερή συνεισφορά στη ναυτιλία. Με αξίες: σεμνότητα, συνέπεια και προσήλωση στην ουσία. «Η θάλασσα δεν θέλει φωνές – θέλει μάτια ανοιχτά και νου καθαρό» συνηθίζει να λέει.
Γεννημένος το 1932 στο Καρλόβασι της Σάμου, ο Νικόλαος Σούτος προέρχεται από οικογένεια με βαθιές ρίζες στην επιχειρηματικότητα και την προσφορά. Η οικογένεια Σούτου είχε καθιερωθεί από τις αρχές του 20ούαιώνα μέσα από τη βιομηχανία καπνού, όντας από τους βασικούς προμηθευτές της Reynolds Tobacco Company, μίας από τις μεγαλύτερες εταιρείες καπνού στον κόσμο. Τον νεαρό Νικόλαο, ωστόσο, τον κέρδισε η θάλασσα.
Οι γονείς του αποφάσισαν να τον στείλουν στη Γενεύη, ώστε να βρίσκεται κοντά στον μεγαλύτερο αδελφό του, ο οποίος σπούδαζε ιατρική εκεί. Σε μια εποχή που λίγοι Έλληνες είχαν τη δυνατότητα σπουδών στο εξωτερικό, η επιλογή της Γενεύης αντανακλούσε κύρος και προοδευτική σκέψη. Αν και ξεκίνησε ως φοιτητής μηχανολογίας, σύντομα συνειδητοποίησε πως το πραγματικό του κάλεσμα ήταν η θάλασσα. Μετακινήθηκε στο Λονδίνο, όπου προετοιμάστηκε για τη μετέπειτα πορεία του στη ναυτιλία, ολοκληρώνοντας την εκπαίδευσή του σε σχολή εμποροπλοιάρχων.
Η πορεία του
Τα πρώτα του επαγγελματικά βήματα έγιναν σε μεγάλο ναυτιλιακό όμιλο του Λονδίνου, με τον οποίο η οικογένεια Σούτου διατηρούσε στενή φιλική σχέση. Εκεί υπηρέτησε ως αξιωματικός και καπετάνιος σε πλοία που μετέφεραν Έλληνες μετανάστες στην Αυστραλία. Η εμπειρία αυτή άφησε ανεξίτηλο σημάδι: τον έφερε κοντά στην ανθρώπινη πλευρά της ναυτιλίας και δημιούργησε δεσμούς που διατηρούνται μέχρι σήμερα.
Η ελληνική ομογένεια της Αυστραλίας τον θυμάται ως τον αξιωματικό που δεν έβλεπε επιβάτες, αλλά ανθρώπους με ιστορίες, όνειρα και ανησυχίες. Πολλά αφιερώματα και συνεντεύξεις στα αυστραλιανά μέσα ενημέρωσης έχουν αναδείξει τη δράση του. Το 1969 ανέπτυξε δική του ναυτιλιακή δραστηριότητα και το 1978 εγκαινίασε τη θαλάσσια γραμμή Βόλου-Λαττάκειας, δημιουργώντας εμπορικές και πολιτιστικές γέφυρες μεταξύ Ευρώπης και Μέσης Ανατολής. Κατά τη δεκαετία του 1970 συγκαταλεγόταν στους σημαντικότερους Έλληνες πλοιοκτήτες και υπήρξε ενεργό μέλος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, συμμετέχοντας θεσμικά στα κοινά του κλάδου.
O Νικόλαος Σούτος έδειξε από νωρίς την επιχειρηματική του διορατικότητα και στη στεριά. Από τη δεκαετία του 1970 διέκρινε ότι η μεταφορά με containers δεν ήταν απλώς τεχνική καινοτομία, αλλά επανάσταση που θα άλλαζε τον τρόπο διακίνησης αγαθών παγκοσμίως.
Το 1977 ίδρυσε την Greek Container Services, την πρώτη εταιρεία στην Ελλάδα με εγκαταστάσεις για αποθήκευση και επισκευή εμπορευματοκιβωτίων. Εκείνη την εποχή, ελάχιστοι πίστευαν στη μαζική εξάπλωση των containers· εκείνος όμως είχε ήδη δει το μέλλον. Με αυτόν τον τρόπο συνέβαλε ουσιαστικά στη διαμόρφωση του τομέα των logistics στην Ελλάδα.
Παράλληλα με τον επιχειρηματικό του βίο, προσέφερε στη χώρα και σε διπλωματικό επίπεδο. Υπηρέτησε με ιδιαίτερη επιτυχία ως γενικός πρόξενος της Λιβερίας στην Ελλάδα για πέντε δεκαετίες. Στον ελληνικό ναυτιλιακό χώρο, ο κ. Σούτος αναγνωρίζεται ως άνθρωπος-κλειδί για την άνθηση και εξέλιξη του λιβεριανού νηολογίου, το οποίο καθιερώθηκε ως ένα από τα σημαντικότερα διεθνώς. Υπήρξε εκείνος που πάντοτε προστάτευε και υποστήριζε τα συμφέροντα των Ελλήνων εφοπλιστών που επέλεγαν τη Λιβερία για τη νηολόγηση των πλοίων τους, διασφαλίζοντας ότι αποκόμιζαν όλα τα δυνατά οφέλη από τη συνεργασία αυτή. Παράλληλα, διατήρησε στενές σχέσεις με κορυφαίες πολιτικές και οικονομικές προσωπικότητες της Ελλάδας, με τις οποίες τον συνέδεε κοινός σεβασμός και αμοιβαία εκτίμηση.
Η προσφορά του έχει αναγνωριστεί ευρέως. Έχει τιμηθεί, μεταξύ άλλων, με χρυσά μετάλλια από τον Δήμο Αθηναίων και τη γενέτειρά του, τη Σάμο, φέρει τον τίτλο του Επίτιμου Δημότη Πυθαγορείου και έχει αναγνωριστεί ως Εθνικός Ευεργέτης για τη συνολική του συνεισφορά. Θεωρείται ευπατρίδης του ναυτιλιακού και διπλωματικού κόσμου – μια σπάνια μορφή όπου η πράξη προηγείται του λόγου.
Με την πάροδο των δεκαετιών, ο κ. Σούτος παραμένει σημείο αναφοράς στον χώρο της ναυτιλίας και της θεσμικής εκπροσώπησης. Όπως ο ίδιος λέει: «Τα γεγονότα δεν μπορείς να τα ανατρέψεις. Γράφουν ιστορία. Είμαστε η μεγαλύτερη ναυτιλία στον κόσμο – κι αυτή πρέπει να την κρατήσουμε ως κόρη οφθαλμού».
Η επόμενη γενιά
Σήμερα, ο γιος του Αλέξανδρος Σούτος συνεχίζει την πορεία της οικογένειας με το ίδιο ήθος και τη θεσμική συνέπεια που τη χαρακτηρίζει. Η οικογένεια Σούτου υπήρξε από τις πρώτες στην Ελλάδα που εισήγαγαν συστηματικά τη χρήση containers για χρήση στη στεριά, αποδεικνύοντας ότι η καινοτομία και η παράδοση μπορούν να συνυπάρχουν δημιουργικά.
