Η συνεχιζόμενη εμπορική αντιπαράθεση ΗΠΑ-Κίνας εισέρχεται σε νέα, επικίνδυνη φάση, με την ταυτόχρονη εφαρμογή αμοιβαίων οικονομικών μέτρων.
Από αύριο 14 Οκτωβρίου, οι δύο χώρες προχωρούν στην επιβολή «ειδικών λιμενικών τελών», με στόχο πλοία που συνδέονται οικονομικά ή διοικητικά με την αντίπαλη πλευρά.
Σε ανάλυση του ναυλομεσιτικού οίκου SSY επισημαίνεται ότι τα δύο προγράμματα είναι σχεδόν πανομοιότυπα σε δομή και χρονοδιάγραμμα, ξεκινώντας με επιβάρυνση περίπου 55-56 δολαρίων ανά καθαρή ολική χωρητικότητα (Net Register Tonnage).
Όμως, ενώ οι ΗΠΑ είχαν ανακοινώσει τα μέτρα αρκετούς μήνες νωρίτερα, δίνοντας περιθώριο προσαρμογής, η Κίνα αιφνιδίασε την αγορά.
Τα μέτρα του Πεκίνου
Τα νέα κινεζικά τέλη δεν περιορίζονται στα πλοία με σημαία ή ναυπήγηση στις ΗΠΑ – που ούτως ή άλλως είναι σχετικά μικρή ποσότητα στο διεθνές εμπόριο – αλλά επεκτείνονται σε όλα τα πλοία που ανήκουν ή λειτουργούν από νομικά πρόσωπα των ΗΠΑ, καθώς και σε εταιρείες όπου Αμερικανοί πολίτες ή οργανισμοί κατέχουν τουλάχιστον 25% των μετοχών, δικαιωμάτων ψήφου ή θέσεων στο διοικητικό συμβούλιο.
Αυτή η ρήτρα «οικονομικής ιδιοκτησίας» είναι το πραγματικό σημείο τριβής. Ενδέχεται να «παγιδεύσει» εκατοντάδες εισηγμένες ναυτιλιακές, δεδομένου ότι μεγάλα ποσοστά των μετοχών τους βρίσκονται σε λογαριασμούς αμερικανικών επενδυτικών τραπεζών και funds.
Εταιρείες με αμερικανική χρηματοδότηση ή μέτοχοι με διπλή υπηκοότητα ενδέχεται επίσης να εμπίπτουν στο νέο καθεστώς.
Επιπτώσεις
Σύμφωνα με τον SSY, οι πρώτες συνέπειες περιλαμβάνουν τη δημιουργία νέων ναυλοσυμφώνων για αντικατάσταση των επηρεαζόμενων πλοίων, προκαλώντας πρόσκαιρες ανισορροπίες, αλλά και κινήσεις προκειμένου οι ναυλωτές να αποφύγουν την ιδιότητα «operator».
Παράλληλα, ενδέχεται να υπάρξει ανακατανομή του στόλου, με τα «αμερικανικά» πλοία να κινούνται προς αγορές εκτός Κίνας (Ινδία, Νοτιοανατολική Ασία, Ατλαντικός), πιέζοντας πιθανόν τους ναύλους στα βασικά routes.
Αντιθέτως, τα δρομολόγια προς Κίνα και Ειρηνικό μπορεί να ενισχυθούν προσωρινά, καθώς η διαθεσιμότητα καθαρής χωρητικότητας θα μειωθεί.
Πέρα από την άμεση αναστάτωση, η κίνηση αυτή ενισχύει τη διάσπαση του παγκόσμιου εμπορίου σε «δυτικά» και «ανατολικά» δίκτυα.
Αν η μη προσκείμενη στις ΗΠΑ χωρητικότητα δεν επαρκεί για τις κινεζικές εισαγωγές, το επιπλέον κόστος θα μετακυλιστεί στους ναυλωτές και τελικά στους εισαγωγείς, οδηγώντας σε αύξηση των τιμών για τα εμπορεύματα που εισάγει η Κίνα.
Ο Dr. Roar Adland, επικεφαλής έρευνας του SSY, σημειώνει ότι «τα ειδικά τέλη αποτελούν ουσιαστικά ένα πρόσθετο κόστος ταξιδιού, το οποίο είτε θα απορροφηθεί από τις ναυτιλιακές είτε θα μετακυλιστεί στην αλυσίδα αξίας».
H Arrow Research σημειώνει ότι το κινεζικό μέτρο είναι ξεκάθαρα αντίμετρο και ότι η έλλειψη σαφών οδηγιών ενδέχεται να οδηγήσει σε διοικητικά εμπόδια, καθυστερήσεις και ανακατευθύνσεις πλοίων.
Σύμφωνα με στοιχεία της Lloyd’s List Intelligence, περισσότερα από 440 bulk carriers έχουν άμεση ή έμμεση αμερικανική συμμετοχή.
Όπως καταλήγει ο SSY, «η αγορά ίσως απορροφήσει τις βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις, αλλά μακροπρόθεσμα η ναυτιλία θα πρέπει να λειτουργεί σε δύο παράλληλα σύμπαντα – το ένα με αμερικανική και το άλλο με κινεζική σφραγίδα».
Αντιδράσεις
Η αγορά αντέδρασε άμεσα στις 10 Οκτωβρίου, με άνοδο των spot ναύλων.
Σε ό,τι αφορά τις 31 εισηγμένες ναυτιλιακές ελληνικών συμφερόντων στο αμερικανικό χρηματιστήριο, η συντριπτική
πλειονότητα -ήτοι οι 29 εταιρείες- έκλεισε με αρνητικά πρόσημα την Παρασκευή.
