Παρά τις σκληρές αμερικανικές πιέσεις για την επιβολή τελών στα πλοία κινεζικής κατασκευής και προέλευσης που καταπλέουν σε αμερικανικά λιμάνια, η Κίνα διατηρεί την πρωτοκαθεδρία στη ναυπηγική βιομηχανία.
Τα τελευταία στοιχεία ανάλυσης του κορυφαίου αμερικανικού Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (Center for Strategic and International Studies, CSIS) δείχνουν ότι πάνω από το 50% των νέων παραγγελιών πλοίων κατευθύνονται σε κινεζικά ναυπηγεία, με το ποσοστό να εκτινάσσεται τους καλοκαιρινούς μήνες: 65% τον Ιούνιο και 84% τον Αύγουστο 2025.
Αρχικά οι κινήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, μέσω του Γραφείου του Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ (USTR) να περιορίσουν την κινεζική κυριαρχία είχαν ισχυρό αντίκτυπο.
Μεταξύ Μαρτίου – Μαΐου 2025 οι παραγγελίες προς κινεζικά ναυπηγεία υποχώρησαν κάτω από το 30%, καθώς οι ναυτιλιακές εταιρείες αξιολογούσαν τις επιπτώσεις των προτεινόμενων αμερικανικών διορθωτικών μέτρων και του νέου καθεστώτος λιμενικών τελών που θα τεθεί σε ισχύ στα μέσα Οκτωβρίου. Ωστόσο, η υποχώρηση αποδείχθηκε προσωρινή.
Στοχευμένα τέλη
Η αμερικανική στρατηγική απέναντι στην κινεζική ναυπηγική βιομηχανία αποκτά πιο στοχευμένο χαρακτήρα με το νομοσχέδιο SHIPS for America Act, που διαφοροποιείται ουσιαστικά από την αρχική προσέγγιση του αμερικανικού εμπορικού αντιπροσώπου USTR.
Σύμφωνα με το CSIS, το USTR είχε προτείνει πρωτίστως μια οριζόντια πολιτική, με την επιβολή ενιαίων τελών σε όλα τα πλοία κινεζικής κατασκευής.
Η λογική αυτής της πρότασης ήταν η δημιουργία ενός γενικευμένου αντικινήτρου για τις ναυτιλιακές εταιρείες που στρέφονται στα κινεζικά ναυπηγεία.
Ωστόσο, όπως ανέφερε το Κογκρέσο, ο νόμος SHIPS for America Act επιλέγει μια πιο επιλεκτική και αποφασιστική κατεύθυνση, καθώς το νομοσχέδιο δεν τιμωρεί όλα τα πλοία κινεζικής κατασκευής, αλλά εστιάζει σε εκείνα που ναυπηγούνται σε μονάδες σε σύνδεση με το κινεζικό κράτος και τον στρατό.
Συγκεκριμένα στοχοποιεί τα ναυπηγεία διπλής χρήσης, δηλαδή τις εγκαταστάσεις που εξυπηρετούν ταυτόχρονα εμπορικές και στρατιωτικές ανάγκες, ενώ επιβάλλει υψηλότερα τέλη σε πλοία που κατασκευάζονται από την China State Shipbuilding Corporation (CSSC), τον κολοσσό που αποτελεί τη ραχοκοκαλιά του εκσυγχρονισμού του κινεζικού ναυτικού.
Σημειώνεται ότι η κινεζική ναυπηγική βιομηχανία δεν ταυτίζεται αποκλειστικά με τον κρατικό
γίγαντα CSSC.
Παρά την κυριαρχία του, καθώς ελέγχει δεκάδες ναυπηγεία σε όλη τη χώρα, η αγορά συμπληρώνεται και από ισχυρούς ιδιωτικούς ομίλους, που διεκδικούν μερίδιο στις διεθνείς παραγγελίες και ανταγωνίζονται με επιτυχία σε καίριους τομείς, όπως δεξαμενόπλοια, bulk carriers και containerships.
Παρά, λοιπόν, το γεγονός της επικείμενης επιβολής αμερικανικών τελών σε πλοία που κατασκευάζονται από την China State Shipbuilding Corporation (CSSC), η στρατηγική αυτή δεν φαίνεται να αποθάρρυνε τους πλοιοκτήτες.
Σύμφωνα με το αμερικανικό Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών, τους πρώτους οκτώ μήνες του 2025 η CSSC εξασφάλισε πάνω από το 40% των παραγγελιών, ποσοστό αντίστοιχο ή και υψηλότερο από τα προηγούμενα χρόνια.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι εξασφάλισε μεγάλο μερίδιο παραγγελιών χάρη στη γενναία κρατική στήριξη με επιδοτήσεις και δάνεια, στη μεγάλη παραγωγική της ικανότητα που εξασφάλιζε γρήγορες παραδόσεις και στην ανταγωνιστική της εξειδίκευση σε bulk carriers και δεξαμενόπλοια με χαμηλότερο κόστος από τους ανταγωνιστές.
Καθορίζει τον παγκόσμιο χάρτη
Η εικόνα είναι ξεκάθαρη: οι διεθνείς ναυτιλιακές συνεχίζουν να εμπιστεύονται την Κίνα, ακόμη και όταν η Ουάσιγκτον επιδιώκει να περιορίσει την επιρροή της. Το χαμηλότερο κόστος, η τεράστια παραγωγική δυνατότητα και η τεχνολογική υπεροχή των κινεζικών ναυπηγείων καθιστούν δύσκολη οποιαδήποτε ανατροπή.
Από την άλλη πλευρά, οι παραγγελίες σε ιαπωνικά και κορεατικά ναυπηγεία παρέμειναν
σταθερές, στοιχείο που υποδηλώνει ότι η μείωση αφορούσε αποκλειστικά την Κίνα και όχι
τη συνολική ζήτηση.
Η γρήγορη ανάκαμψη φανερώνει ότι οι διεθνείς ναυτιλιακές εξακολουθούν να θεωρούν τα κινεζικά ναυπηγεία τον κορυφαίο προορισμό για νέες κατασκευές, παρά το πολιτικό ρίσκο.
Η εξέλιξη αυτή καταδεικνύει πως η Κίνα, παρά τις αμερικανικές κυρώσεις και τα δασμολογικά μέτρα, εξακολουθεί να καθορίζει τον παγκόσμιο χάρτη της ναυπηγικής βιομηχανίας, αποδεικνύοντας την ανθεκτικότητα και την υπεροχή της στον στρατηγικό αυτόν κλάδο.
Το 2024 η Κίνα κατέκτησε πάνω από το 53% του παγκόσμιου μεριδίου αγοράς στον τομέα της εμπορικής ναυπηγικής βιομηχανίας, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν μόνο το 0,1%.
