Η ΟΝΕΧ έχει μετατραπεί σε σημείο αναφοράς για τη νέα εποχή της ελληνικής ναυπηγικής. Με τη Σύρο και την Ελευσίνα στο επίκεντρο, οι επενδύσεις της εταιρείας συνδέονται άμεσα με την ενεργειακή ασφάλεια, τη ναυτιλία, την άμυνα και την καινοτομία.
Η πρόσφατη επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Εσωτερικών Νταγκ Μπέργκαμ στην Ελευσίνα έφερε το εγχείρημα στο προσκήνιο του διεθνούς ενδιαφέροντος.
Ο Πάνος Ξενοκώστας, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ONEX, μιλάει στη «Ν» για το
όραμα, τις συνεργασίες και τα επόμενα βήματα.
Κύριε Ξενοκώστα, η επίσκεψη του Νταγκ Μπέργκαμ στα ναυπηγεία της ΟΝΕΧ στην Ελευσίνα χαρακτηρίστηκε «ορόσημο» για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Τι μήνυμα αφήνει πίσω της;
«Η επίσκεψη αυτή δεν ήταν απλώς μια τυπική πολιτική κίνηση, είχε ουσία και βάθος. Σηματοδοτεί την αναγνώριση της μεγάλης προσπάθειας που κάναμε ώστε η Ελλάδα να επιστρέψει στον παγκόσμιο ναυπηγικό χάρτη.
Η παρουσία ενός υπουργού της αμερικανικής κυβέρνησης Τραμπ στην Ελευσίνα έστειλε μήνυμα εμπιστοσύνης όχι μόνο προς την ΟΝΕΧ, αλλά και προς τη χώρα συνολικά: στη βιομηχανική της δυνατότητα, στη στρατηγική της θέση, στις προοπτικές να αποτελέσει πυλώνα σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Για εμάς είναι και κίνητρο να αποδείξουμε ότι μπορούμε να παραδώσουμε έργο διεθνούς επιπέδου και να ενισχύσουμε στρατηγικές συνεργασίες που θα αποφέρουν αμοιβαία οφέλη.
Το μεγαλύτερο μήνυμα όμως είναι ότι το μέλλον ανήκει σε όσους τολμούν να οραματιστούν και να επιχειρούν έξω από τα συνηθισμένα. Δεν υπάρχει τίποτα αδύνατο για εκείνον που θα προσπαθήσει, όπως έλεγε και ο Μέγας Αλέξανδρος».
Η ΟΝΕΧ μπορεί να έχει ρόλο σε διεθνή αμυντικά και ενεργειακά προγράμματα;
«Ασφαλώς. Η γεωγραφική μας θέση συνδυάζεται με βιώσιμη και ανταγωνιστική ανάπτυξη, δημιουργώντας προστιθέμενη αξία στην οικονομική διπλωματία.
Οι υποδομές της Ελλάδας βρίσκονται σε σημείο που μπορεί να εξυπηρετεί τις ναυτικές δυνάμεις της Μεσογείου, τα ενεργειακά projects της περιοχής, καθώς και τις διαφοροποιημένες ανάγκες logistics της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Μέσα από το HUB της ΟΝΕΧ μπορούμε να προσφέρουμε λύσεις και να αξιοποιήσουμε υποδομές που επί δεκαετίες είτε παρέμεναν ανενεργές είτε παρήκμαζαν.
Με τις επενδύσεις και τις συνεργασίες που αναπτύσσουμε, στοχεύουμε να βρεθούμε στην πρώτη γραμμή προγραμμάτων που ενισχύουν την ενεργειακή ασφάλεια και την αμυντική αποτρεπτική ισχύ, τόσο της χώρας μας όσο και των συμμάχων μας».
Ο κ. Μπέργκαμ χαρακτήρισε την ΟΝΕΧ «ενεργειακό κόμβο για τα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη». Τι σημαίνει αυτό στην πράξη;
«Επιβεβαιώνει το στρατηγικό μας σχέδιο: να καταστήσουμε την ΟΝΕΧ περιφερειακό κόμβο στη ναυπηγική, ενώ παράλληλα η Ελλάδα θα εξελίσσεται σε κέντρο διαμετακόμισης ενέργειας με σύγχρονες υποδομές.
Η ναυπηγική είναι κρίσιμη αλυσίδα στην ενεργειακή τροφοδοσία – από τα LNG carriers και τα tankers μέχρι τα offshore πλοία υποστήριξης.
Οι επενδύσεις μας στην Ελευσίνα και στη Σύρο, μαζί με τη δημιουργία ολοκληρωμένου logistics hub και την έμφαση σε νέες τεχνολογίες ενεργειακής μετάβασης, συγκροτούν ένα οικοσύστημα που ενισχύει την ασφάλεια εφοδιασμού για την Ελλάδα και τους γείτονες.
Αυτό, σε συνδυασμό με την ικανότητά μας να αντλούμε αμερικανικά και διεθνή κεφάλαια, μας τοποθετεί σε ηγετικό ρόλο στην περιοχή».
Το σχέδιο για Logistics και Καινοτομία στην Ελευσίνα είναι ιδιαίτερα φιλόδοξο. Πώς θα
υλοποιηθεί;
«Δημιουργούμε έναν πολυδιάστατο κόμβο που θα συνδέει τη ναυπηγική με τις μεταφορές, την ενέργεια, την άμυνα και την τεχνολογία.
Θα λειτουργήσει ως πλατφόρμα για εταιρείες υψηλής τεχνολογίας, startups, πανεπιστήμια, αλλά και παρόχους logistics.
Η Ελευσίνα, σε συνδυασμό με τη Σύρο, μπορεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς για την Ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια.
Για την τοπική κοινωνία αυτό σημαίνει νέες θέσεις εργασίας σε δεκάδες ειδικότητες, από μηχανικούς και τεχνίτες έως ερευνητές και στελέχη logistics.
Πρόκειται για ένα μοντέλο ανάπτυξης που δεν περιορίζεται στην επισκευή πλοίων, αλλά ανοίγει νέες βιομηχανικές και τεχνολογικές προοπτικές.
Η στήριξη των δύο κυβερνήσεων, Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών, σε τόσο κρίσιμες επενδύσεις, που αφορούν την κοινωνία και την ανεξαρτησία, αποτελεί καταλύτη επιτάχυνσης».
Ποιες είναι οι άμεσες προτεραιότητες και το χρονοδιάγραμμα των έργων;
«Η πρώτη μας προτεραιότητα είναι η ολοκληρωμένη αναβάθμιση της Ελευσίνας, ώστε να εξελιχθεί σε πλήρως εξοπλισμένο ναυπηγικό κέντρο, καθώς και η περαιτέρω ενίσχυση της Σύρου, η οποία έχει εισέλθει στη δεύτερη φάση του σχεδίου μας.
Στόχος είναι οι ναυπηγικές μονάδες της ΟΝΕΧ να λειτουργούν ως ενιαίο σύνολο και να αποτελούν επιλογή αριστείας για τους πελάτες μας.
Στο άμεσο μέλλον επικεντρωνόμαστε επίσης σε λοία ακτοπλοΐας, ρυμουλκά και βοηθητικά σκάφη, όπου καταγράφεται αυξημένη ζήτηση.
Παράλληλα, υλοποιούνται σχεδιαστικά προγράμματα για εμπορικά πλοία νέας γενιάς, ανταγωνιστικά στη διεθνή αγορά αλλά και state-of-the-art offshore ενεργειακές λύσεις.
Στον αμυντικό τομέα, σε βάθος πενταετίας, φιλοδοξούμε να δούμε πλοία σχεδιασμένα και κατασκευασμένα στην Ελλάδα, με τεχνολογία που προσφέρει αυτονομία και υψηλή προστιθέμενη αξία».
Ενεργειακή και πράσινη μετάβαση και ναυπηγική καινοτομία: πώς εφαρμόζονται στην πράξη;
«Προχωράμε σε επενδύσεις που θα καταστήσουν τα ναυπηγεία μας κέντρα τεχνολογίας για την ενεργειακή μετάβαση.
Αναβαθμίζουμε δεξαμενές με αυστηρές περιβαλλοντικές προδιαγραφές, χρησιμοποιούμε ρομποτικά συστήματα για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και εφαρμόζουμε καινοτόμες τεχνολογίες στις επισκευές.
Στόχος μας είναι να γίνουμε πρωτοπόροι στα retrofit πλοίων μηδενικών εκπομπών, σε συνεργασία με πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα.
Για εμάς, το “πράσινο” δεν αποτελεί επικοινωνιακό σύνθημα, αλλά στρατηγικό μοχλό ανταγωνιστικότητας, ο οποίος πρέπει να είναι βιώσιμος, ρεαλιστικός και, κυρίως, να στηρίζεται σε έναν αξιόπιστο ενεργειακό μετασχηματισμό».
Η Ελλάδα διαθέτει το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό ή χρειάζονται νέες δομές εκπαίδευσης;
«Η χώρα έχει εξαιρετικούς εργαζόμενους, τεχνίτες, μηχανικούς και τεχνικούς. Σε συνεργασία με τη ΔΥΠΑ και το υπουργείο Εργασίας έχουμε ιδρύσει σχολές στη Σύρο και στην Ελευσίνα, ώστε νέοι και νέες να εξειδικευτούν και να βρουν εργασία στα ναυπηγεία μας.
Το επόμενο βήμα είναι η δημιουργία μιας “ναυπηγικής ακαδημίας” με συνεργασίες ΑΕΙ και ΙΕΚ, που θα προετοιμάζει στελέχη για το μέλλον: μηχανικούς με γνώσεις ρομποτικής, τεχνίτες σε προηγμένα υλικά, ειδικούς στην ενεργειακή απόδοση.
Στόχος είναι η Ελλάδα να γίνει όχι μόνο κέντρο παραγωγής πλοίων αλλά και κέντρο γνώσης».
Τι διδάγματα πήρατε από τη Σύρο, τα οποία εφαρμόζετε τώρα στην Ελευσίνα;
«Η Σύρος απέδειξε ότι όταν υπάρχει συνέπεια και στρατηγική, τα αποτελέσματα έρχονται. Από ένα εγκαταλελειμμένο ναυπηγείο το μετατρέψαμε σε κέντρο εξυπηρέτησης πλοίων από όλο τον κόσμο.
Το μάθημα είναι πως όταν επενδύεις πρώτα απ’ όλα στους ανθρώπους, στις υποδομές και στις σχέσεις με την τοπική κοινωνία, η ανάπτυξη γίνεται κοινό όφελος.
Σήμερα, με την εμπειρία της Σύρου και την τεχνογνωσία μας, μετατρέπουμε την Ελευσίνα και τη Σύρο σε ενιαία δύναμη, μία από τις μεγαλύτερες ναυπηγικές μονάδες της Μεσογείου, κλείνοντας το κενό των τριών δεκαετιών που η χώρα απείχε από τον κλάδο.
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: 765 πλοία έχουν περάσει από τις δεξαμενές μας για επισκευή και συντήρηση, αποδεικνύοντας την εμπιστοσύνη της διεθνούς ναυτιλιακής κοινότητας».
Πώς αποτιμάτε την επταετία στη Σύρο;
«Η κινητήρια δύναμη, τόσο στη Σύρο όσο και στην Ελευσίνα, είναι ο βασικός μοχλός υλοποίησης του μεγάλου μας οράματος: της αναγέννησης και της διεθνούς διάκρισης των ελληνικών ναυπηγείων.
Σε επτά χρόνια καταφέραμε να μετατρέψουμε ένα ναυπηγείο συνώνυμο απαξίωσης σε πρότυπη επισκευαστική μονάδα με διεθνές πελατολόγιο.
Επενδύσαμε σε εξοπλισμό, εφαρμόσαμε σύγχρονα συστήματα διαχείρισης, αναβαθμίσαμε τις δεξιότητες του προσωπικού και κερδίσαμε την εμπιστοσύνη της αγοράς.
Σήμερα η ΟΝΕΧ στηρίζει περισσότερες από 600 οικογένειες και αφήνει ισχυρό αποτύπωμα στην οικονομία των Κυκλάδων. Είναι μια εθνική επένδυση που θέλουμε να επεκτείνουμε περαιτέρω».
Ποιες είναι οι επόμενες κινήσεις για το ναυπηγείο της Σύρου;
«Η Σύρος θα συνεχίσει να αναπτύσσεται στον τομέα της ναυπηγοεπισκευαστικής αλλά και των νέων εξειδικευμένων κατασκευών.
Επενδύουμε σε retrofit ενεργειακών τεχνολογιών, αναβαθμίζουμε τα υποστηρικτικά συστήματα και προσανατολιζόμαστε σε ειδικές κατηγορίες πλοίων, όπως υποστηρικτικά σκάφη offshore.
Θέλουμε η Σύρος να αποτελεί πρότυπο στην Ανατολική Μεσόγειο, συνδυάζοντας την ελληνική ναυπηγική παράδοση με την τεχνολογική καινοτομία.
Η σχέση με την Ελευσίνα είναι οργανική· μαζί λειτουργούν ως μία ενιαία ναυπηγική μονάδα με μοναδικά ανταγωνιστικά χαρακτηριστικά».
Διεθνείς συνεργασίες στον αμυντικό τομέα
Η ΟΝΕΧ, όπως δηλώνει ο κ. Ξενοκώστας στη «Ν», δίνει έμφαση και στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας, αντιμετωπίζοντας την αμυντική παραγωγή όχι μόνο ως ναυπηγική δραστηριότητα, αλλά ως μία ολοκληρωμένη αλυσίδα τεχνολογίας και καινοτομίας.
Σύμφωνα με τον ίδιο, μάλιστα, οι διεθνείς συνεργασίες στον αμυντικό τομέα μεταφέρουν τεχνογνωσία στους Έλληνες μηχανικούς και προσφέρουν πρόσβαση σε νέες τεχνολογίες, τοποθετώντας τη χώρα μας ως περιφερειακό κόμβο στην αμυντική ναυπηγική.
Σε ποιο σημείο βρίσκονται οι διεθνείς συνεργασίες στον αμυντικό τομέα;
«Οι συζητήσεις έχουν πλέον περάσει στη φάση συγκεκριμένων σχεδίων. Εξετάζουμε προγράμματα για πλοία επιφανείας, σκάφη περιπολίας και ειδικών αποστολών, καθώς και
υποστηρικτικά συστήματα του Πολεμικού Ναυτικού.
Δεν αντιμετωπίζουμε την αμυντική παραγωγή μόνο ως ναυπήγηση, αλλά ως ολοκληρωμένη αλυσίδα τεχνολογίας και καινοτομίας.
Στόχος είναι πλοία σχεδιασμένα από Έλληνες μηχανικούς, κατασκευασμένα από Έλληνες τεχνίτες και με εγχώρια υποστήριξη για τα επόμενα χρόνια, ώστε να μειώσουμε εξαρτήσεις από τρίτους».
Πώς μπορεί η ΟΝΕΧ να συμβάλει στην αυτάρκεια της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας;
«Η ΟΝΕΧ έχει τη δυνατότητα να σχεδιάσει, κατασκευάσει και υποστηρίξει κάθε κατηγορία πλοίου -εκτός αεροπλανοφόρου- με κόστος ανταγωνιστικό, έως και 15% χαμηλότερο σε σχέση με άλλα ευρωπαϊκά ναυπηγεία.
Αυτάρκεια δεν σημαίνει να παράγουμε τα πάντα μόνοι μας, αλλά να διαθέτουμε κρίσιμες ικανότητες για άμεση ανταπόκριση στις ανάγκες άμυνας.
Στην Ελευσίνα και στη Σύρο έχουν ήδη ναυπηγηθεί αρματαγωγά, αναβαθμίστηκαν οι πυραυλάκατοι Combattante και κατασκευάστηκαν οι επτά ΤΠΚ “Ρουσσέν”, οι δύο τελευταίες με δικές μας πατέντες.
Στα Ναυπηγεία Ελευσίνας ναυπηγήθηκε το μεγαλύτερο πλοίο του Πολεμικού Ναυτικού, το ΠΓΥ “Προμηθεύς”.
Αυτό αποδεικνύει ότι μπορούμε να κατασκευάσουμε πλοία μήκους έως 150 μέτρων και εκτοπίσματος αρκετών χιλιάδων τόνων. Στόχος μας είναι η στρατηγική αυτονομία».
Τι προσφέρουν οι συμπράξεις με διεθνείς ομίλους;
«Οι συνεργασίες με κορυφαίους διεθνείς παίκτες, όπου τα ελληνικά ναυπηγεία δεν έχουν δευτερεύοντα ρόλο αλλά συμμετέχουν ως ισότιμοι εταίροι, μεταφέρουν τεχνογνωσία, εντάσσουν την Ελλάδα στην αλυσίδα αξίας και δημιουργούν θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης.
Μέσα από αυτές εκπαιδεύουμε Έλληνες μηχανικούς, αποκτούμε πρόσβαση σε τεχνολογίες που διαφορετικά θα χρειαζόμασταν χρόνια να αναπτύξουμε και τοποθετούμε τη χώρα ως περιφερειακό κόμβο στην αμυντική ναυπηγική».
Ποιες προϋποθέσεις χρειάζονται για να εξελιχθούν τα ελληνικά ναυπηγεία σε στρατηγικό εταίρο της χώρας;
«Πρώτον, εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου. Τα ναυπηγεία είναι προέκταση της ναυτιλίας και όχι της εγχώριας βιομηχανίας.
Δεύτερον, μια εθνική στρατηγική που θα αντιμετωπίζει τη ναυπηγική ως ηγετική δύναμη στην άμυνα, την ενέργεια και την οικονομία.
Και τρίτον, σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την πλήρη αξιοποίηση δυνατοτήτων και την ανάπτυξη γνώσης και καινοτομίας.
Αν γίνουν αυτά, η Ελλάδα θα μπορεί όχι απλώς να σταθεί ισότιμα, αλλά και να πρωταγωνιστήσει στον διεθνή ναυπηγικό χάρτη».
