Σε αλλαγές δρομολογίων και πιθανότατα στον αποκλεισμό προορισμών ενδέχεται να προχωρήσουν από το 2026 στην Ελλάδα πολλές εταιρείες κρουαζιέρας, καθώς το μέτρο των αυξημένων τελών αποβίβασης σε δημοφιλή λιμάνια, όπως η Σαντορίνη και η Μύκονος, φαίνεται να φέρνει το αντίθετο αποτέλεσμα από το αναμενόμενο.
Μάλιστα, φορείς του κλάδου σημείωσαν ότι η εφαρμογή του συγκεκριμένου μέτρου θα οδηγήσει και σε απώλειες εσόδων για τους λιγότερο δημοφιλείς προορισμούς, πλήττοντας συγκεκριμένους τομείς του τουριστικού κλάδου και κατά συνέπεια την ελληνική οικονομία.
Μιλώντας στη «Ν» ο διευθυντής επιχειρήσεων της Celestyal Cruises, Γιώργος Κουμπενάς, είπε ότι το 2025 περίπου το 20% των επιβατών των δύο κρουαζιερόπλοιων της εταιρείας -20.000 επιβάτες συνολικά- επέλεξε να παραμείνει πάνω στα πλοία της εταιρείας κατά την παραμονή του στη Μύκονο και τη Σαντορίνη, κυρίως λόγω του νέου αυξημένου τέλους των 20 ευρώ ανά άτομο. Η επιβάρυνση αυτή, σε συνδυασμό με την αύξηση της τιμής του τελεφερίκ στη Σαντορίνη από 6 σε 10 ευρώ ανά διαδρομή, εκτοξεύει το κόστος για μια τετραμελή οικογένεια στα περίπου 180 ευρώ.
Οι επιπτώσεις
Το γεγονός αυτό, όπως επισήμανε ο κ. Κουμπενάς, έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, κυρίως από Έλληνες επιβάτες, που διαμαρτύρονται για την υποχρέωση πληρωμής τελών σε ελληνικά λιμάνια. Ο ίδιος, επίσης, προειδοποίησε πως αν συνεχιστεί αυτή η πολιτική οι εταιρείες κρουαζιέρας θα μειώσουν τις προσεγγίσεις σε μικρότερους ελληνικούς προορισμούς από το 2026, προκειμένου να περιορίσουν το συνολικό κόστος, διατηρώντας κυρίως τα δημοφιλή λιμάνια, όπως η Σαντορίνη και η Μύκονος.
Σημειώνεται ότι παρόμοια φαινόμενα έχουν ήδη καταγραφεί διεθνώς. Στην Ισλανδία η επιβολή νέου τέλους υποδομής ύψους 2.500 κορόνων (περίπου 18 δολάρια) ανά επιβάτη οδήγησε, μόλις στις πρώτες εβδομάδες του 2025, στην ακύρωση περισσότερων από 80 προγραμματισμένων κρουαζιέρων, ενώ ορισμένες εταιρείες έχουν ήδη αφαιρέσει τη χώρα από τα δρομολόγια του 2026.
Σημειώνεται ότι η Celestyal Cruises μεταφέρει περίπου 120.000 επιβάτες ετησίως στην Ελλάδα.
Ο στόχος του μέτρου
Το νέο «τέλος βιώσιμου τουρισμού» για τους επιβάτες κρουαζιέρας στα ελληνικά λιμάνια τέθηκε σε εφαρμογή από τις 21 Ιουλίου 2025 με στόχο την αποσυμφόρηση δημοφιλών προορισμών και τη χρηματοδότηση έργων υποδομής. Το μέτρο αφορά κυρίως λιμάνια όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη που δέχονται υψηλό αριθμό αφίξεων, προκαλώντας πίεση στις τοπικές υποδομές και το περιβάλλον.
Τα έσοδα από το τέλος θα κατανέμονται ισομερώς σε τρεις τομείς: στους δήμους για τοπικά έργα, στο υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής για λιμενικές αναβαθμίσεις και στο υπουργείο Τουρισμού για την προώθηση βιώσιμης ανάπτυξης. Σύμφωνα με τον τιμοκατάλογο, η χρέωση για Μύκονο και Σαντορίνη ανέρχεται σε 20 ευρώ το άτομο την περίοδο Ιουνίου – Σεπτεμβρίου, ενώ για τα υπόλοιπα λιμάνια είναι 5 ευρώ. Το ποσό μειώνεται εκτός της θερινής περιόδου, με στόχο την εξισορρόπηση της τουριστικής κίνησης καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Καταγραφή με κενά
Ο Πειραιάς συνεχίζει να αποτελεί το βασικό λιμάνι υποδοχής κρουαζιέρας στην Ελλάδα και ως εκ τούτου οι αριθμοί των επιβατών κρουαζιέρας αποτελούν δείκτη για την κίνηση του κλάδου σε όλη τη χώρα. Ωστόσο, όπως εξηγεί ο κ. Κουμπενάς, παρά την αυξανόμενη κίνηση του κλάδου, εξακολουθούν να υπάρχουν κενά στην επίσημη καταγραφή των στοιχείων για τους επιβάτες που επιλέγουν τη χώρα μας ως προορισμό, ενώ κενά υπάρχουν και στην αποτύπωση της συνεισφοράς του κλάδου στην εθνική οικονομία.
Όπως επισημαίνει, δεν υφίσταται αρμόδιος φορέας που να συγκεντρώνει και να δημοσιοποιεί συνολικά στοιχεία για τον αριθμό των επιβατών κρουαζιέρας στην Ελλάδα, είτε πρόκειται για επιβάτες transit είτε για home porting. Η CLIA παρέχει κατά περιόδους αυτά τα στοιχεία βασισμένη σε αυτά που παρέχονται από τις εταιρείες-μέλη της. Τα δεδομένα που ανακοινώνει ετησίως η ΕΛΙΜΕ αφορούν επισκέψεις επιβατών σε 42 ελληνικούς λιμένες.
Ωστόσο, οι καταγραφές αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν διπλομετρήσεις, καθώς οι ίδιοι επιβάτες ενδέχεται να επισκέπτονται περισσότερα από ένα λιμάνια κατά τη διάρκεια του ίδιου ταξιδιού. Η έλλειψη μιας κεντρικής, επίσημης και ενιαίας βάσης δεδομένων καθιστά δυσκολότερη την ακριβή αξιολόγηση της συμβολής της κρουαζιέρας στην ελληνική οικονομία και τον τουρισμό, σε μια περίοδο που ο κλάδος παρουσιάζει σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης αλλά και έναν μεγάλο αριθμό προκλήσεων.
