Σε ένα έντονα ασταθές γεωοικονομικό περιβάλλον πλέει η αγορά των bulk carriers, με τις τάσεις να διαφέρουν έντονα μεταξύ των κατηγοριών πλοίων και τον άνθρακα να μεταβάλλει ριζικά τον χάρτη του παγκόσμιου εμπορίου.
Ταυτόχρονα, η επιθετική εμπορική πολιτική των ΗΠΑ και οι εξασθενημένες προοπτικές της κινεζικής οικονομίας επιδρούν στο ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης.
Με φόντο τις προβλέψεις για αποδυνάμωση της αγοράς τόσο το 2025 όσο και το 2026, καθώς το «κύμα» των αμερικανικών δασμών επηρεάζει άμεσα το 4% της παγκόσμιας ζήτησης τονομιλίων των bulk carriers, υπάρχουν παράγοντες που προσφέρουν στήριξη, όπως οι ενισχυμένες αποστολές σιδηρομεταλλεύματος και βωξίτη από τον Νότιο Ατλαντικό προς την Ασία.
Αυτό δημιουργεί ανοδική πίεση -ιδίως για τα Capesize-, ωστόσο δεν αρκεί για να ανατρέψει πλήρως την ευρύτερη τάση επιβράδυνσης.
Αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με έκθεση της Breakwave Advisors, παρά τη μερική διόρθωση στις ισορροπίες της ναυλαγοράς ξηρού φορτίου, οι ναύλοι spot διατηρούνται σε υψηλότερα επίπεδα από τον προηγούμενο μήνα.
Ενδεικτικά, στα Panamax παρατηρείται σταδιακή αποκλιμάκωση, ενώ μόνο τα Capesize παραμένουν ισχυρά, κινούμενα στα υψηλά των 20.000 δολ./ημέρα – τα μεγαλύτερα της τελευταίας δεκαετίας (εκτός του 2021) για την εποχή.
Η ανθεκτικότητα αυτή εν μέρει αποδίδεται σε τοπικές ελλείψεις χωρητικότητας, που προσφέρουν αναζωογόνηση σε μια περίοδο που παραδοσιακά χαρακτηρίζεται από μειωμένη δραστηριότητα.
Παράλληλα, οι αναλυτές εκτιμούν ότι βραχυπρόθεσμα η αγορά θα παρουσιάσει σχετική σταθερότητα και πιθανόν ήπια αποκλιμάκωση, χωρίς ωστόσο να διαφαίνεται κατάρρευση, ενώ τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (FFA) παραμένουν ελαφρώς υποτιμημένα σε σχέση με τα spot, καθώς η πρόσφατη άνοδος θεωρείται δύσκολα διατηρήσιμη.
Σιδηρομετάλλευμα
Σε ό,τι αφορά τα επιμέρους φορτία, η βελτίωση των καιρικών συνθηκών στη Δυτική Αφρική,
μετά τις φονικές βροχοπτώσεις στη Γουινέα, και η ενίσχυση των εξαγωγών σιδηρομεταλλεύματος από Βραζιλία αναμένεται να προσφέρουν ώθηση στα Capesize.
Μάλιστα, η ζήτηση από την Κίνα για σιδηρομετάλλευμα και βωξίτη παραμένει ανθεκτική, παρά τις ανησυχίες για επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας.
Μετά την πρόσφατη άνοδο στις αγορές μετάλλων, η τιμή του σιδηρομεταλλεύματος διατηρείται κοντά στα 100 δολ./τόνο, ενώ παρά τις πτωτικές πιέσεις που υποδεικνύουν οι θεμελιώδεις δείκτες, η συγκεκριμένη αγορά δείχνει ανθεκτικότητα.
Η σταδιακή μείωση λιγότερο αποδοτικών χαλυβουργικών μονάδων στην Κίνα στηρίζει τις τιμές του χάλυβα και, κατ’ επέκταση, του σιδηρομεταλλεύματος.
Σημαντική είναι και η επικείμενη έναρξη εξαγωγών από το έργο Simandou στη Δυτική Αφρική, που εκτιμάται ότι θα ξεκινήσει σε μικρή κλίμακα τους επόμενους μήνες, αλλά μπορεί να επηρεάσει τον κλάδο έως το 2026.
Άνθρακας
Στον αντίποδα, η παραγωγή άνθρακα της Κίνας βρίσκεται σε παρατεταμένη φάση υπερπροσφοράς, περιορίζοντας την ανάγκη για εισαγωγές και ανακατανέμοντας τις ροές του παγκόσμιου εμπορίου.
Οι εισαγωγές Ιουνίου μειώθηκαν κατά 25,9% ετησίως, σε 33,04 εκατ. τόνους – χαμηλό από τον Φεβρουάριο 2023. Στο πρώτο εξάμηνο, οι αφίξεις άνθρακα διά θαλάσσης μειώθηκαν κατά 11,1% σε 221,7 εκατ. τόνους. Οι εισαγωγές από Ινδονησία και Ρωσία υποχώρησαν κατά 30% και 19,7% αντίστοιχα. Η πτώση αυτή έρχεται μετά την ιστορική κορύφωση του 2024, όταν οι εισαγωγές ξεπέρασαν τα 500 εκατ. τόνους.
Παράλληλα, η εγχώρια παραγωγή ακατέργαστου άνθρακα αυξήθηκε τον Ιούνιο κατά 3% σε 421 εκατ. τόνους, ενώ στο εξάμηνο κατέγραψε άνοδο 6,8%, φθάνοντας τα 2,49 δισ. τόνους.
Σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA), η Κίνα και η Ινδία ενισχύουν τις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές, μειώνοντας σταδιακά τη ζήτηση για άνθρακα.
Για το 2025, προβλέπεται μείωση ζήτησης κατά 2% στην Ε.Ε., σχεδόν 1% στην Κίνα, ενώ στις ΗΠΑ αναμένεται αύξηση 7% λόγω ανόδου της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας.
Σε αυτό το πλαίσιο, η υποχώρηση της κινεζικής ζήτησης για εισαγόμενο άνθρακα έχει άμεσες συνέπειες στις μεταφορές dry bulk, περιορίζοντας διαθέσιμες διαδρομές και πιέζοντας τα Panamax και Supramax.
Ωστόσο, η ανθεκτική ζήτηση για σιδηρομετάλλευμα και βωξίτη, σε συνδυασμό με τον χαμηλό ρυθμό αύξησης του στόλου, συνεχίζει να παρέχει στήριξη στην αγορά.
Μεταβλητότητα
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της BIMCO, η αύξηση της ζήτησης στην αγορά χύδην ξηρού φορτίου περιορίζεται σε μόλις 1% το 2025 και 1%-2% το 2026, ενώ η προσφορά πλοίων προβλέπεται να αυξηθεί κατά 1,9% και 2,6% αντίστοιχα, λόγω αυξημένων παραδόσεων Panamax και Supramax, με τις διαλύσεις να παραμένουν περιορισμένες.
Ήδη οι τρέχουσες ασθενείς συνθήκες έχουν αφήσει το αποτύπωμά τους στους δείκτες και στις αξίες των πλοίων.
Από την αρχή του έτους, ο BDI καταγράφει μέση πτώση 28,2%. Τα FFA για Panamax και Supramax διαμορφώνονται σε χαμηλά επίπεδα, αντανακλώντας την αβεβαιότητα και την επιφυλακτικότητα της αγοράς.
Η BIMCO επισημαίνει ότι τα επόμενα χρόνια η αγορά θα συνεχίσει να επηρεάζεται από γεωπολιτικές εξελίξεις που μπορεί να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη μεταβλητότητα.
